Ticari gündem, bu sıralar en çok Yeni Borçlar Kanunun 584 nolu maddesini, yani “eş muvafakatnamesini” konuşuyor. Nasıl konuşulmasın? Kobi cenneti Türkiyemizde ticaret hayatının içinde bulunan kaç tane “eş” bulunuyor ki. Çoğu ev hanım’ı olan  bayanlarımızın yasa gereği, eş’inin ticaret yapabilmesi için gerekli kredi taleplerine bir anlamda onay vermesi isteniyor.
584 ncü maddeyi önce hatırlayalım; ”Eşlerden biri mahkemece verilmiş bir ayrılık kararı olmadıkça veya yasal olarak ayrı yaşama hakkı doğmadıkça, ancak diğerinin yazılı rızasıyla kefil olabilir; bu rızanın sözleşmenin kurulmasından önce ya da en geç kurulması anında verilmiş olması şarttır.”
Ticari bir ihtiyaca yönelik, gerekli talepler için bu yasa, işin içinde bulunmayan eş’i korkutabileceği gibi, bunca istihdam sağlayan, ekonomiyi besleyen Kobi’lerin kaderini belirsizliğe bağlanması da kabul edilebilir değildir.
Ticari hayat için, Türk örf ve adetlerine uygun olmayan bu yasa, aile düzenini de bozabilir. Yasa bireysel kullanılacak kredi ve diğer çalışmalar için uygun olmasıyla birlikte aileyi de korurken. Aynı yasa ticari hayatın fonksiyonlarını yavaşlatabilir. Uzun bir süre ülkenin ekonomik sorunlar yaşamasına neden olabilir.
Ticari büyümeyi sağlayacak olan, ortağın yada ortakların aldıkları risklerdir. İşin içinde uzun bir süre yoğrulmuş ve iş’i geliştirmiş bir kişiyle, yetkinliği gereği o iş ile ilgilenmemiş bir eş’in, “kaynak yaratmak” söz konusu olduğunda eline bırakılması kobi’leri yaralayabilir. Hatta ömrünü tamamlamasını sağlayabilir.
Mustafa Kemal Atatürk, ikibuçuk yıl evli kaldığı süre içerisinde; Lozan görüşmeleri, yeni rejim ile ilgili çalışmalar, Türkiyenin değişimiyle ilgili bir çok görüşmeler yaptı. Sizce, Latife hanım’ın muvafakatnamesi istenseydi, bu koşullar tam ve istenen şekilde uygulanabilir miydi? Bilemeyiz tabii ki, ama eminim belirli riskler taşıyan kararlar alınırken, iş’in ehli olmayan kişiler tarafından rıza gösterilmesine izin verilmezdi. Ütopik bir örnek gibi görünsede, konu alınan risk’ler olduğunda, kendi boyutunda benzerlik taşır.
Bütün bu konunuyu anlatırken yada örneklemede bayan yada bay ayrımından değil, tamamen eş’in durumunda bahsedilmektedir. İş’in sahibi ve iş’e hakimiyeti olan ile iş’in sahibi ve hakimiyeti olmayan arasındaki ilişki anlatılmaktadır.
Konuyu incelediğimizde, şirketlerin geleceklerini etkileyebilecek bu yasa’nın, bir an önce şirketlerin elini güçlendirecek biçimde değişim göstermesi uygun olacağı görülmektedir.