Son günlerde Türkiye’nin yürüttüğü dış politika beni “katlı evrak” üzerine düşünmeye sevk ediyor. Bir şeyin katlı olması içinin görünmemesi demek değil midir? Katlı durur öyle, kapalı yani. Bir nedenle açılına kadar da orada, içinde ne olduğunu bilemezsiniz o şeyin.
Diplomasi denen şey de bunun gibi. Ülkeler bir neden olmadan kağıtlarını açmadan oynarlar oyunlarını. Hatta istihbarat birimleri tarafından elde edilenler elli, yetmiş hatta yüz yıl sonra kamuya açılır.
Tarihin ilk ve en önemli strateji uzmanlarından biri Milattan Önce 6.yüzyılda yaşamış, “Savaş Sanatı” kitabının yazarı Çinli Sun Tzu’dur. Sun Tzu mükemmel bir savaş stratejisti olarak yalnızca savaşırken değil yaşamın tüm katmanlarında yararlanabileceğimiz taktikler sunar kitabında. Savaşın nasıl yönetileceğinden, savaş sırasında ve sonrasında yürütülecek diplomasiden, toprakların ve ganimetlerin paylaşılmasında diplomasinin ne kadar önemli olduğundan bahseder.
Şöyle bir sonuç çıkar Sun Tzu’nun kitabından: Bir ülkenin stratejik avantaj sağlaması için dövüşmek önemlidir… Ama savaş yalnızca savaş alanlarında kazanılmaz. Siyasetçilerin savaş arenasının dışında yürütecekleri, savaşın ilk ya da son noktasının konulduğu bir alan vardır. Bu alan da savaşın, konusuna hakim, pratik zekâlı, donanımlı diplomatlar tarafından kazanılacağı yerdir.
Tabii Milattan Önce 6.yüzyıldan bu yana insanlık yol aldı. Günümüz dünyasında ülkelerin sahip oldukları savaş araçları tüm dünya için ölümcül olacak niteliklere sahip. Nükleer silahlar, biyolojik silahlar, kimyasal silahlar… Ne tür ararsan var. Durum böyleyken ülkeler ya da ülke içindeki taraflar arasındaki problemler ne kadar büyük olursa olsun “silahsız” çözümler bulmak gerekiyor. Bunun için de iyi bir “diplomasi” yürütülmeli.
Türkiye’nin bu alabildiğine hareketli coğrafyada son yıllarda yürüttüğü sabırsız dış politika sürekli zor durumda kalmasına neden oluyor. Çetrefilli grup ilişkilerinin hakim olduğu bölgemizde, olanı doğru dürüst anlama sabrını göstermeden varılan hızlı sonuçlar, atak tavırlar Türkiye’yi bölgede konu dışı bıraktığı gibi üyesi olduğu birlikler ve örgütler tarafından da yalnız bırakılmasına neden oldu. İstihbarat bilgilerinin yıl geçmeden çarşaf gibi ortaya serilmesi de cabası.
Türkiye belki de bu tutumuyla sözlüğe yeni bir kelime kazandırdı: Diplomania… Diplomasinin deli dolu hali… “Diplomania”nın barışçıl ve başarılı sonuçlara ermesi ne kadar mümkün olacak hep birlikte göreceğiz…
