M. KEMAL SALLI

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in görevinden ayrıldığı haberi bütün dünyada heyecanla karşılandı. Nazarbayev’in hangi nedenlerle görevi bıraktığı sorgulanıyor. 

Nursultan Nazarbayev’in görevi bırakabileceği bir süredir konuşuluyordu, o nedenle, heyecanla karşılansa da, küresel çapta büyük bir kaygı yaşanmasına neden olmadı. Bunda, Nursultan Nazarbayev’in konuyla ilgili olarak yaptığı kapsamlı Ulusa Sesleniş konuşmasının da etkisi büyük oldu.

Nursultan Nazarbayev’in Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrıldığını açıklaması, yalnızca, belli bir yaşa gelmiş bir devlet adamının kendi rızasıyla kendisini emekli etmesi olarak değerlendirilemez. Nursultan Nazarbayev’in böyle bir adım atarak neyi hedeflediğini, ana hatlarıyla da olsa, görebilmek gerekir.

Nursultan Nazarbayev, Cumhurbaşkanlığı görevinden ayrılsa da, Güvenlik Konseyi Başkanlığı görevini sürdürecektir. Nazarbayev, konuya ilişkin Ulusa Sesleniş konuşmasında da belirtiği gibi, bu davranışının nedeni, ülkesinin geleceğini gençlere emanet etmektir. Kendisi, Güvenlik Konseyi Başkanı olarak, bir dünya markası yaptığı Kazakistan’ın emin adımlarla geleceğe yürüyüşünü izleyecektir. 

SAYGIN BİR DEVLET ADAMI NAZARBAYEV VE DÜNYA MARKASI BİR KAZAKİSTAN 

28 yıl gibi kısa bir sürede, söylemleri ve uygulamalarıyla, deneyimlerine ve birikimlerine dayanarak yaptığı müdahalelerle tarihin akışını değiştirebilen ve bu özelliklerinden dolayı küresel çapta bilge bir devlet adamı olarak saygı ile anılmayı hakeden Nursultan Nazarbayev, bu süreçte gerçekleştirdiği siyasi, sosyal ve ekonomik başarılarla Kazakistan’ı da bir dünya markası yapabilmiştir. 

Nursultan Nazarbayev’in, Kazakistan Cumhuriyeti olarak yeniden tarih sahnesine genç bir devletin önderi olarak 28 yıla sığdırabildiği siyasi, sosyal ve ekonomik başarılar, bir gurur kaynağı olduğu kadar, başlı başına bir araştırma konusudur. 

Küresel güçler, özellikle ABD ile Çin ve destekçileri arasında insanlık tarihinin en büyük savaşlarından birinin yaşandığı bir süreçte, jeostratejik konumu nedeniyle, Kazakistan’ın bu paylaşım kavgasından etkilenmemesi mümkün değildir.

Kazakistan, Çin’in 65 ülkeyi birbirine bağlayacak lan “Bir Yol Bir Kuşak” yani Yeni İpek Yolu projesinin karayolu güzergahının en önemli noktalarından biridir. Çin’in, bu projesini hayata geçirebilmek için ihtiyaç duyduğu enerji ve hammadde Kazakistan’da bol miktarda vardır. Kazakistan’ın duruşu, Yeni İpek Yolu’nun hayta geçirilişinde belirleyici olacaktır. 

Kazakistan, küresel çapta bir çalkantının yaşandığı, dünya siyasi haritasının yeniden çizilmeye çalışıldığı bir süreçte, Çin, Rusya ve Hindistan’ın, tek kutuplu dünya düzenini sürdürmeye çalışan ABD’ye karşı oluşturdukları Stratejik Üçgen’in neresinde duracaktır? Küresel güçler arasında yaşanmakta olan ve heran küresel bir çatışmaya dönüşme olasılığı olan bir kritik dönemde Kazakistan’ın duruşu ve tutumu önem kazanmaktadır. Bu nedenle, Nursultan Nazarbayev’in Cumhurbaşkanlığı’nı bırakma kararı bütün dünyada yankı uyandırmıştır.  

Yalnız Kazakistan ve Türk Dünyası için değil, küresel dengeler ve küresel barış açısından ne kadar önemli ve saygın bir isim olduğu bilindiğinden, şu günlerde, bütün dünya medyasında Nazarbayev’in cumhurbaşkanlığı görevinden ayrılış nedenleri sorgulanıyor.

Bizim inancımız, Nursultan Nazarbayev, ne kadar süreceği, ne gibi sonuçlar üreteceği kestirilemeyen bu küresel mücadeleden Kazakistan’ın ne yönde, nasıl etkileneceğini dışardan bir gözlemci olarak görmek istiyor. Nazarbayev, küresel çapta yeni dengelerin oluştuğu bu tarihi paylaşım kavgasından Kazakistan’ın, kendi gücüyle ve çıkarlarını kollayarak kazançlı çıkabilmesini sağlayacak yeni bir süreç başlatıyor. Bu süreçte kendisi, yalnızca, yönlendirici bir gözlemci olarak rol alacak. 

Nursultan Nazarbayev, Cumhurbaşkanlığı’dan ayrılma kararı ile ne yapmak istediğini, son yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmasında ayrıntılı olarak anlatıyor. Nazarbayev’in diğer Ulusa Sesleniş konuşmaları gibi, bu konuşmasını da tam metin olarak yayınladık. (https://www.oncevatan.com.tr/images/upload/e-gazete/2019/03/21/5_.jpg)

NAZARBAYEV: “DÜNYANIN SİYASİ MİMARİSİ DEĞİŞECEK”

Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev 2014 yılı Ulusa Sesleniş konuşmasında dünya siyasetinde büyük oyunlar oynandığını ve bu oyunların ülkesi için tehlikeli olduğunu belirtiyordu.

Yaşanan gelişmeler doğrultusunda önümüzdeki yıllarda küresel çapta siyasi sarsıntılar yaşanacağını savunan Nazarbayev, “Benim anladığıma göre, dünyanın bütün siyasi mimarisi değişecektir. Bu zor sınavı her ülke atlatamayabilir. Biz bu sürecin olumsuz etkilerini omuzlarımızda hissetmeye başladık” diyordu.

Dünya devletlerinin yeni zorluklar ve tehditler ile karşı karşıya olduğunu belirten Nazarbayev, “bunun nedeninin jeopolitik kriz ve lider güçlerin yaptırım politikaları olduğunu, dünyada liderlik makamında olan devlet ve güçlerin kendi aralarındaki sinsi rekabet ve yaptırım politikalarının dünya ekonomisinin toparlanması için ek engeller oluşturduğunu belirterek küresel mali ve ekonomik krize tam olarak çareler üretilemediğini” savunuyordu.

Ortadoğu’da enerji merkezli paylaşım savaşının hem bölgesel barışı hem de dünya barışını tehdit eden tehlikeler üretmekte olduğunu yaşayarak görüyoruz. Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev, engin bilgisi ve devlet deneyimiyle bu tehlikeleri görebildiği için, bir uçak düşürme kriziyle sarsılan Türkiye- Rusya ilişkilerinin normalleştirilmesi amacıyla devreye girmiş ve iki tarafın da saygı duyduğu bir devlet adamı olarak, aradaki sorunların giderilmesinde öncü rol oynamıştı. 

Nazarbayev, Astana Sürecini başlatan bu girişimiyle yalnızca Türkiye-Rusya ilişkilerini düzelmesini sağlamakla kalmış, Ortadoğu’daki gelişmelere yeni bir ivme kazandırarak bölge barışının, dolayısıyla dünya barışının tehlikeye girmesini önlemiştir. Nazarbayev’in, sınır ötesinden gelen terör saldırılarına karşı Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı operasyonlarını yapabilmesinin önünü açan bu arabuluculuk girişimlerini minnet ve şükranla anıyoruz. Nazarbayev’in, Türkiye’nin yakın tarihinde çok önemli sonuçlar üreten bu arabuluculuk girişimlerinin önemini irdeleyen yazılarımızı aşağıdaki linklerden okuyabilirsiniz: 

(Teşekkürler Sayın Nazarbayev: 04.07. 2016 http://www.oncevatan.com.tr/tesekkurler-sayin-nazarbayev-makale,36149.html

İki Kardeş Ülke Her Zaman Elele: 05.07. 2016  http://www.oncevatan.com.tr/guncel/bir-kez-daha-tesekkurler-sayin-nazarbayev-h97463.html

 Nazarbayev’i Unutamayız: 07.11.2017 http://www.oncevatan.com.tr/gundem/nazarbayevi-unutamayiz-h116247.html

Bir Kez Daha Teşekkürler Nazarbayev: 11.08.2016

http://www.oncevatan.com.tr/guncel/bir-kez-daha-tesekkurler-sayin-nazarbayev-h97463.html

Kazakistan’ın, kısa bir zaman diliminde, ekonomik ve siyasi alanlarda pekçok başarıya imza atmasını sağlayan Nazarbayev, küresel siyasete yaptığı olumlu katkılar dolayısıyla, her zaman, “Tarihin akışına yön veren bilge bir devlet adamı” olarak anılacaktır.  

BAŞARILAR DİLİYORUZ

Kazakistan’ın bağımsızlığını kazandığı ilk günden itibaren Nursultan Nazarbayev’in yanında olan ve yaptığı olağanüstü çalışmalarla Kazakistan’ın bir dünya markası olmasına büyük katkılar sağlayan Kasım-Jomart Tokayev’i kutluyor ve başarılarının devamını diliyoruz.