Küresel aktörler arasında “Kuşak ve Yol” merkezli yaşanmakta olan “rekabetin” giderek derinleştiğinin ve küresel barışı tehdit etmeye başladığının konuşulduğu günlerde, Marmara Grubu Vakfı, İstanbul’da, Kent Üniversitesi’nde Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Wei Xiaodong’un ve seçkin akademisyenlerin katıldığı “Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin 10. Yılı” konulu bir yuvarlak masa toplantısı düzenledi.
Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping, 2013 yılında, Kazakistan’da düzenlenen uluslararası bir toplantıda, Çin’in 3 kıtayı onlarca ülkeyi ekonomik koridorlarla birbirine bağlamayı hedefleyen “Kuşak ve Yol” projesini duyurmuştu. “Kazan-kazan” esasında kurgulanan bu küresel proje insanlığa daha yaşanabilir, daha mutlu bir gelecek sağlayacaktı.
Çin’in, tarihi İpek Yolu’nun güncel versiyonu olan Kuşak ve Yol stratejisi, Amiral Alfred Mahan’ın Deniz Hakimiyet Teorisi’ni, Halfrod Mackinder’in Kara Hakimiyet Teorisi’ni, Nicholas Spykman’ın Kenar Kuşak Teorisi’ni, Zbigniev Brzezinski’nin Hava Hakimiyet Teorisi ile Avrasya Hakimiyet Teorisi’ni birarada değerlendiren bir küresel projeydi.
Çin, insanlığı kader birliği yapmaya çağıran bu küresel projeyi hayata geçirebilmek için, 2013 yılından başlayarak, çeşitli ülkelerde çok ciddi yatırımlar yapmıştı.
Çin’in bu küresel projesine göre, Pekin’den yola çıkan bir tren, Orta Kuşak olarak adlandırılan güzergahtan13 günde Londra’ya ulaşabilecekti. Bu proje kapsamında yapılan yatırımlar ve hazırlıklar sonrasında, test sürüşü için Pekin’den yola çıkan tren, Doğu ile Batı’yı demiryoluyla birbirine bağlayan Orta Kuşak güzergahının en önemli halkası olan Azerbaycan ve Türkiye coğrafyasını geçerek, 13 gün içinde Avrupa içlerine ulaşabilmişti. Bu başarılı test sürüşü bazı Batılı küresel aktörleri kaygılandırmıştı.
Çin’in, Avrupa ülkeleriyle elele vererek hayata geçirmeye hazırlandığı bu küresel projesi, Avrasya’nın jeopolitik dengesini değiştirebileceği gibi, küresel ekonominin dengelerini de Çin lehine değiştirebilirdi. “Kuşak ve Yol” hayata geçirildiğinde Çin, küresel ekonominin lideri konumuna gelebilirdi. Bu olasılık küresel aktörler arasında büyük bir “rekabetin” yaşanmasına neden oldu. Bu rekabet küresel dengelerin değişmesine ve yeni cephelerin oluşmasına neden oldu.
Uluslararası ilişkiler uzmanları, Ukrayna Savaşı’nı ve günümüzde İsrail coğrafyasında Gazze merkezli yaşanmakta olan İsrail-Hamas çatışmasını, “Çin’in ‘Kuşak ve Yol’u ile ABD’nin Hindistan’da yapılan G-20 Zirvesi’nde duyurduğu ‘Hindistan-Ortadoğu- Avrupa Ekonomi Koridoru’nun (IMEC) rekabeti” olarak değerlendiriyorlar. ABD’nin,“Kuşak ve Yol”u kontrolü altına alabilmek için, hem Ukrayna’da hem de İsrail coğrafyasında Çin’in önüne barikatlar oluşturma çabasında olduğunu savunuyorlar.
MARMARA GRUBU VAKFI’NIN KENT ÜNİVERSİTESİ’NDE DÜZENLEDİĞİ “KUŞAK ve YOL’UN 10. YILI” KONULU TOPLANTIDA NELER KONUŞULDU?
Küresel aktörler arasında “Kuşak ve Yol” merkezli yaşanmakta olan “rekabetin” giderek derinleştiğinin ve küresel barışı tehdit etmeye başladığının konuşulduğu günlerde, Marmara Grubu Vakfı, İstanbul’da, Kent Üniversitesi’nde Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Wei Xiaodong’un ve seçkin akademisyenlerin katıldığı “Kuşak ve Yol İnisiyatifi’nin 10. Yılı” konulu bir toplantı düzenledi.
Toplantıya, Başkonsolos Wei Xiaodong ve Marmara Grubu Vakfı Başkanı Dr. Akkan Suver’in yanı sıra, Prof. Dr. Sema Kalaycıoğlu, Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, Prof. Dr. Özgür Çengel, Prof. Dr. Uğur Özgöker ve Doç.Dr.Pelin Sönmez akademik düzeyde Kuşak ve Yol İnisiyatifi üzerine görüş ve düşüncelerini anlattılar.
Toplantı, Çin’in, 10. yılı kutlanan “Kuşak ve Yol” projesi ve geleceği konusundaki görüş ve düşüncelerinin, Başkonsolos Wei Xiaodong ve Pekin’de gerçekleştirilen “3. Kuşak ve Yol Forumu”na katılmış olan Marmara Grubu Vakfı Başkanı Dr. Akkan Suver tarafından yansıtılmasından dolayı çok önemli bir etkinlikti.
AKKAN SUVER: 3. KUŞAK ve YOL FORUMU SAMİMİYETLE BAŞLADI, BAŞARIYLA SONLANDI
Toplantının açılış konuşmasına, “Olağanüstü başarılı bir toplantıda yer almanın yüksek huzuru içinde Sizlere hitap ediyorum” diyerek başlayan Marmara Grubu Başkanı Akkan Suver, “altı gün önce Pekin’de gerçekleştirilen 3. Kuşak ve Yol Forumu’a Türkiye’nin sivil toplumu adına konuşmacı olarak katılmış olmanın gururu ve heyecanı içinde olduğunu” belirterek, şunları söyledi.
“Önemle belirtmeliyim ki, ben bu forum öncesi yapılan iki büyük Forum’da da hazır bulunmuştum. Öncelikle bilmenizi isterim ki, bu defa 3. Forum’da da yer almanın mutluluğu içindeyim.
Özellikle Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı H.E. Xi Jinping’in konuşması Kuşak ve Yol ’un on yıllık macerasını özetlemekle kalmadı, aynı zamanda, “Kuşak ve Yol”un geleceğinin yol haritasını çizdi. Sekiz başlık altında topladığı düşünceleri ile yarının Kuşak ve Yol inisiyatifinin geleceğini de belirledi.
H.E. Xi Jinping kara ve deniz yollarıyla birlikte girişimi çok boyutlu bir bağlantılık ağına dönüştürmeyi planladıklarını söyledikten sonra, Çin- Avrupa Demiryolu Ekspres hattını geliştireceklerini belirtti.
Deniz İpekyolu’nun da yeni limanlar ve gemicilik hizmetleriyle arttırılmasını tasarladıklarının da üzerinde durdu. Dışa açılma ve reform için serbest ticaret ve yatırımı koruma alışkanlığı oluşturulmasının önemini de gündeme getirdi.
İmalat Sanayiinde yabancı yatırımcıların önündeki tüm aksaklıkların giderileceğini, bu amaçla İpekyol önündeki tüm engeller için pilot bölgeler oluşturulacağını da belirtti. Küçük, ama akıllı iş birliği programlarının teşvik edileceğini belirten Xi Jinping yeşil kalkınma ve ekolojik yapılanmaya özen gösterileceğini de ayrıca vurguladı.
Bilim, teknoloji ve inovasyonun gelişmesi için eylem planı oluşturulacağını da anlatan Başkan Xi Jinping, küresel yapay zeka yönetimi girişimini geliştirerek dünyada yapay zekanın düzenli ve güvenli gelişimine öncülük edeceğini de açıkladı.
İnsanlar arası etkileşimin önemini de vurgulayan Xi Jinping uygarlıklar arasındaki diyaloğu geliştirmek için Gök ırmak (Yangzı Nehri) havzasındaki neolitik kültürünün adını taşıyacak Liangcu Forumu düzenleyeceğini de belirtti. Gene İpekyolu üzerindeki ülkelerdeki sanat hareketlerini destekleyeceklerini de sözlerinde gündeme getirdi.
Dürüstlük temelinde iş birliği çağırısı da yapan Xi Jinping Dürüstlük Uyum Planı’nı hayata geçireceğini de söyledi. Kurumlaşmanın önemi üzerinde duran Xi Jinping, Kuşak ve Yol’ un gelişimi için uluslararası kurumlaşmaya verilecek önemi de ayrıca anlattı. Kuşak ve Yol Forumu’na ev sahipliği yapmak üzere, Kuşak ve Yol Sekreteryası kurulacağını ve altı zirve ile CEO Zirvesi yapılacağını da vurguladı.
Bütün bunları “Gelecek Altın Yıl Kuşağı” olarak tanımlayan Xi Jinping, ortak istişare, ortak inşa ve paylaşım prensiplerine verilecek önemi ayrıca gündeme getirdi. 3. Kuşak ve Yol Forumu’na Katılan Rusya Devlet Başkanı Putin ise yaptığı konuşmasında Kuşak ve Yol’u “geleceğe yönelik önemli bir küresel plan” olarak değerlendirdi.
Gene Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin, “ ‘Kuşak ve Yol’ inisiyatifinin önemli ve acil bölgesel ve uluslararası sorunların çözülmesine yardımcı olacağına” da dikkat çekti. 3. Kuşak ve Yol Forumu’nun açılışında söz alan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de, yaptığı konuşmada, Kuşak ve Yol inisiyatifinin temel hizmetlere erişimdeki önemini gündeme getirdi.
3. Kuşak ve Yol Forumu’nda ben de, hem Forum’da hem de Remnin Üniversitesi ile Şanghay Zhejiang Üniversitesi’nde ayrı ayrı konuşmalar yaparak, ‘Kuşak ve Yol’un 10. Yılını, Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti ilişkilerini ayrı ayrı dile getirdim. Yüksek heyetinize üç konuşmamı da ayrı ayrı sunuyorum.
“KUŞAK ve YOL’U İNSANLIĞIN BİR PROJESİ OLARAK DEĞERLENDİRİYORUM”
Bu arada önemle belirtmeliyim ki, 3. Kuşak Yol Forum’unu ben Çin Halk Cumhuriyeti’nin inisiyatifi olduğu kadar insanlığın bir projesi olarak değerlendiriyorum.
Ve gene bu inisiyatifte Türkiye’nin Asya, Avrupa ve Afrika ile kesiştiği bölgede bulunmasını bir fırsat olarak telakki ediyorum. Ayrıca Türkiye’nin bu proje için büyük kara ve demiryolları ile Asya’yı Avrupa’ya bağlayan yeni bir köprü yaparak ortak çalışmaya hazır olduğunu orada söyledim, burada da söylüyorum. Türkiye’nin bu önemli inisiyatifin ana aktörlerinden biri olarak bilinmesinin önemi üzerinde de durmak isterim.
Öte yandan Sayın Başkonsolos, lütfen zat-ı ali’nizin şahsında, Çin Halk Cumhuriyeti’ne ve bu Forumu tertipleyen Xinhua Ailesi’ne gösterdikleri yüksek ev sahipliğinden dolayı teşekkürlerimi sunmama izin veriniz.
Gene Çin’e gerçekleştirdiğim bu ziyarette şahsıma, şahsımda Türk milletine gösterilen değerli dostluğa da, ayrıca minnettarım. 3. Kuşak ve Yol Forumu ikinci on yılına girdi. Şimdi bize düşen ikinci on yılı daha başarılı, daha verimli kılmanın çalışmalarına başlamaktır.
Buradan yüksek heyetinize şimdiden açıklamak isterim ki, 21-22 Şubat 2024 günleri tertipleyeceğimiz 27. Avrasya Ekonomik Zirve’sinde, “Kuşak ve Yol inisiyatifi 11 Yaşında” başlığıyla bir oturum düzenleyeceğiz.”
WEI XIAODONG: “İNSANLIĞIN KADER BİRLİĞİNİ İNŞA EDELİM”
Marmara Grubu Vakfı’nın Kent Üniversitesi’nde düzenlediği, “Kuşak ve Yol’un 10. Yılı” konulu yuvarlak masa toplantısında konuşan Çin Halk Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosu Wei Xiaodong, Kuşak ve Yol'un 10.yılı ve geleceği hakkındaki görüşlerini açıkladı ve dünyayı, olası küresel krizlere karşı geniş mutabakat oluşturmaya ve ortak adım atmaya çağırdı.
Bu yıl, Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Xi Jinping'in 'İnsanlığın Kader Birliğini İnşa Etme Konsepti'ni ilan etmesinin 10. yıl dönümünü kutladıklarını belirten Wei Xiaodong, bunun nasıl gerçekleştirilebileceğinin de, Xi Jinping’in "İnsanlığın Kader Birliğinin İnşası: Çin'in Önerileri ve Eylemleri" kitabında anlatıldığını belirtti.
Çin’im İstanbul Başkonsolosu Wei Xiaodong, konuşmasında özetle şunları söyledi:
"10 yıl önce, Başkan Xi Jinping, insanlığın geleceği için fikirlerini ortaya koymuştu. "Kalıcı barış, evrensel güvenlik, ortak refah, açıklık ve kapsayıcılık, temiz ve güzel bir dünya' inşa etme hedeflerini içeren söz konusu konsept, insanlığın ortak değerleri peşinde olan ve yeni tip uluslararası ilişkilerin inşası temelinde Kuşak Yol İnisiyatifi, Küresel Kalkınma İnisiyatifi, Küresel Güvenlik İnisiyatifi ve Küresel Medeniyet İnisiyatifi'ni ardı ardına ilan etmiş, tarihin dönüm noktalarında dünyanın kalkınması için doğru istikameti belirlemiş, çalkantılar karşısında uluslararası iş birliği için güçlü mutabakatı sağlamıştır.
Geçen 10 yılda, uluslararası camianın ortak gelecek çağrısı giderek kuvvetlenmektedir. İnsanlığın kader birliği düşüncesi, 6 yıl üst üste BM Genel Kurulu kararlarına yazıldığı gibi, Şanghay İş Birliği Örgütü ve BRICS gibi çok taraflı mekanizmaların kararlarına veya beyanlarına da defalarca eklenmiş, uluslararası camiada özellikle gelişmekte olan ülkelerin anlayışını ve desteğini kazanmıştır.
Gittikçe artan sayıda ülke ve insan, bu konseptin barış, adalet ve ilerleyiş arayışını yansıttığını, ayrıca daha iyi bir dünya inşa etmek için en büyük ortak paydayı bir araya getirdiğini fark etmektedir.
Uluslararası camia genel olarak, insanlığın kader birliğini inşa etme konseptini, bencil ve korumacılıktan uzak, kendini en üstte varsayan birkaç ülkenin hegemonik zihniyetini bozan, Çin'in benzersiz öngörülerini insani gelişme yönüne yansıtan, ülkelerin dayanışma ve iş birliğini teşvik eden, insanlığın parlak geleceğini inşa etmek için önemli anlam taşıyan bir konsept olarak değerlendiriyor.”
Başkonsolos Wei Xiaodong’un Beyaz Kitap konusundaki değerlendirmelerinin ardından, "insanlığın kader birliğini inşa edelim, el ele parlak geleceğe doğru ilerleyelim" diyerek konuşmasını tamamladı.
“Kuşak ve Yol”un 10. yılında, İstanbul’da konuyla ilgili olarak yapılan toplantıdan, “İnsanlığın kader birliğini inşa edelim” mesajı çıktı.
