Muhammet Ceyhan
Stratejik araştırma merkezi
Orta Asya uzmanı


Hızla gelişen modern devletin imajının oluşturulması Kazakistan’ın son yıllardaki diplomatik markalarından biri olmuştur. Fakat sosyo-ekonomik alandaki başarılarının önüne sürekli olarak ülkenin serbest seçimler konusundaki itibarı çıkmaktadır.
Siyasi hamleyi yapma zamanının geldiğinin Kazakistan da farkındadır. Parlamentonun lağvedileceği konuşmaları devlet başkanı erken seçimlerinin hemen akabinde 2011 yılının baharında yayılmaya başlamıştır. Meclisin faal 107 milletvekilinden 53’nün başvurusu 10 Kasım 2011 tarihinde gündeme taşınmıştır. Aldıkları kararı milletvekilleri kapsamı öngörülmeyen ve Kazakistan ekonomisini etkileyebilecek mali-iktisadi krizin yaklaşması ile gerekçelendirmiştir. Milletvekillerinin kararını destekleyen Kazakistan Devlet Başkanı ülkede devam eden kapsamlı çağdaşlaşması için parlamentonun yenilenmesi  gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, beklenen kriz olursa, seçim kampanyaları ile denk gelmesi yönetimin, hükümetin ve bölgelerin ülke yönetimini zorlaştıracaktır. Bunun yanı sıra, devlet başkanı Kazakistan toplumunun çok partili parlamentoya ihtiyacı olduğunu, ayrıca Kazakistan politikası gelişiminin demokratik yönünün aşamalı olarak hayata geçirilmesi gerektiğini belirtmiştir. 
Anayasaya yapılan son değişikliliklere göre Parlamentonun alt kanadı en az iki siyasi partiden oluşmalıdır. Bunun için ülkede siyasi sistem reformu yapılmış, bilhassa parti listesine göre milletvekili seçim düzeni uygulamaya konulmuştur. Meclis lağvedilmeden önce Meclisteki tüm koltuklar Nursultan Nazarbayev başkanlığındaki “Nur Otan” partisi temsilcilerine aitti. 2007 yılındaki son parlamento seçimlerine katılan diğer partiler ise %7’lik barajı aşamamıştır. Kabul edilen değişiklilikler dikkate alınarak yeni dönem Parlamentoda ikinci partinin gerekli %7’lik baraja ulaşamamasına bakılmaksızın en az iki partinin yer alacağı öngörülmektedir. Kazakistan yöneticilerinin kanaatince, yürürlükteki mevzuata belirtilen değişikliliklerin yapılması uluslararası eksperlerin Kazakistan’daki seçimlerin anti demokratik olduğu yönündeki izlenimlerin ortadan kalkmasın sağlayacaktır.
İktidardaki “Nur Otan” partisi temsilcilerinin yeni Meclisteki koltukların çoğunluğunu alacağı aşikârdır. Partisinin XIV.kurultayındaki konuşmasında Nursultan Nazarbayev 15 Ocak 2012 tarihinde yapılacak erken parlamento seçimlerine katılacak tüm siyasi partilerin halkımız ve ülkeye karşı yüksek sorumluluk prensibinden ödün vermeyeceğinden, toplum istikrarı, huzuru için dayanışma göstereceğinden şüphe duymadığını ifade etmiştir. Ayrıca, ülkenin iktidar partisi olarak “Nur Otan”ın ülkenin geleceği, toplumun istikrarı ve önümüzdeki on yıl içerisinde aynı siyasi rotada yol islemesine karşı sorumluluk üstlendiğini belirtmiştir.
Birçok analiz uzmanının görüşüne göre, yeni Mecliste yer alacak ikinci parti orta ve küçük işletmeleri temsil eden “Ak Jol” partisi olacaktır. Seçim yarışına “Azat” partisi, “Tabigat” partisinin de katılması beklenmektedir.
AGİT Ulusal azınlıklar Yüksek komiseri Knut Vollebaek : “seçimler olası krizin her hangi bir nedenini oluşturmamaktadır, seçme hakkının bulunması ve KC’de seçimlerin yapılabilmesi, sağduyu gösterisidir” şeklinde görüş bildirmiştir. Kazakistan’ın siyasi sisteminde yapılan değişikliliklerin AGİT tarafından takdir edilmesi, uluslararası eksperlerin Kazakistan’da uygulanmakta olan reformlara güvenoyunu kanıtlamaktadır.
Kalkınmada kendi has, “Kazakistan” rotasını seçen ülke demokrasi yolunda yavaş, fakat emin adımlarla ilerlemektedir. Tek partili Parlamentonun halkın güvenoyunu tamamen kaybettiği söylenemez. Fakat, siyasi sistemdeki önemli değişimler toplumun şu anda siyasi temsilciliğinden mahrum olan kesimlerinin memnuniyetsizliğinin giderilmesini sağlayacaktır.