Gerçekten yazma aslında çok kolay bir iştir ve herkes yazabilir! Daha net ifadeyle belirtmek gerekirse, herkes yazabilir saptaması asla bir iddia değil, uygulamalarla kanıtladığımız bir gerçektir.

Esasen, insanın yazma gibi sıradan bir beceriyi kazanamayacağını düşünmek bile, onca üstün beceriye sahip bir varlığa saygısızlık olur. Ancak bu tespitimize şunu ekleyebiliriz. Aynı uygulamalardan geçse de doğuştan getirdiği farklılıklar nedeniyle, herkesin yazma becerisi aynı düzeyde gelişemeyebilir. Yani, istisnasız herkes yazar, ama dili aynı ustalıkla kullanamayabilir.

Zaten hedeflediğimiz şey de herkesin kendisini doğru ve rahat ifade edecek düzeyde bir yazma becerisine sahip olmasıdır.

Okullarda, bu düzeyde bir yazma becerisi kazandırılamıyorsak, bunun nedeni asla çocuklarımız değildir. Zira aşağıda önerdiğimiz uygulamaları yaptığımız her okulda, bütün öğrencilerin sayfalar dolusu yazı yazdığına bizzat tanıklık ettik. Ayrıca çok sayıda çocuğumuzun da ünlü yazarları kıskandıracak düzeyde güzel betimlemeler yaptığını, hayal gücümüzü aşan öyküler kurguladığını, hatta bu yaşlarda kitap yazacak kadar geliştiğini gördük.

YAZILI ANLATIM BECERİSİNİ GELİŞTİRME ETKİNLİKLERİ

Yazılı anlatım becerisini kazandırmak, her öğretmenimizin kapsama alanına giren kolay bir iştir. Mesleki formasyonunu güncellemiş, sınıf yönetimini yeni formata uyarlamış her öğretmenimiz bu beceriyi kolaylıkla sağlayabilir.

Her öğretmenimizin yapması gereken şey, doğru etkinlikler seçmek ve sınıfını bu yeni anlayışla yönetmekten ibarettir.

Bundan sonrasını tüm çocuklarımız örnek biçimde başarmaktadır.

Bunu sağlamak için önerdiğimiz yazılı anlatım etkinlikleri şunlardır:

1.  Öykü, masal, metin tamamlama etkinlikleri

2.  Öyküleme etkinlikleri

1.ÖYKÜ, MASAL VE METİN TAMAMLAMA ETKİNLİKLERİ

Tamamlama çalışmaları, yazılı anlatımla birlikte pek çok beceriyi kazandırmak üzere uygulanması gereken temel etkinliklerdir.

Bunun için bir öğretim yılı için 20‐25 kadar tamamlama metni seçilmelidir. Seçilen metinlerin şu özellik ve içirikte olmasına özen gösterilmelidir:

a) Sınıf seviyesine uygun olmalıdır

b) İlgi ve motivasyonu üst düzeyde sağlamalıdır

c) Güncel yaşamla ilişkilendirilebilir olmalıdır

Tamamlama metinleri, kolaydan zora doğru şu sıra izlenerek ve aşağıdaki soruları içeren yönergeler verilerek uygulanmalıdır. 

* Giriş bölümü verilmiş bir masal ya da öyküyü tamamlarken; bundan sonra ne olabilir?

* Gelişme bölümü verilmiş bir öykü ya da masalı tamamlarken; bundan önce ne olmuş, bundan sonra ne olabilir?

* Sonuç bölümü verilmiş bir öykü ya da masalı tamamlarken; Bundan önce ne olmuş olabilir? vb.

Seçilen diğer tüm tamamlama etkinlikleri için de aynı uygulama yapılmalıdır. Ayrıca öğrencinin, tamamladığı metne uygun bir görsel çizmesi de istenebilir.

2. ÖYKÜLEME

Öyküleme, başta yazma olmak üzere, daha pek çok kazanımı eş zamanlı olarak geliştirme ve zihnin yapılandırılmasında yüksek katkısı olan bir ana dil etkinliğidir. Bu etkinlikte her öğrencinin, verilen görseli bağımsız olarak öykülemesi istenmektedir. Öyküleme sonunda ortaya çıkan ürün yazılı anlatımın ötesinde aynı zamanda ilgili öğrencinin ruhsal, zihinsel ve düşünsel varlığının da özgün bir yansımasıdır. Bu yansımalardan hareketle her öğrenci hakkında daha objektif yargılara varılabilir. Bu yargılar sadece öğrenciyi tanımak için değil, o öğrencinin eğitim akışının belirlemek için yol gösterici olabilir.

TAMAMLAMA VE ÖYKÜLEME ETKİNLİKLERİ ÇOK KAZANIMLIDIR

Tamamlama ve öyküleme etkinlikleri sonucunda ortaya çıkan bütün öğrenci ürünleri çok değerlidir. Doğru yönetilmiş bu etkinliklerle her öğrenci, öncelikle yazılı anlatım becerisini en üst düzeyde kazanmaktadır. Bununla birlikte, çalışmalar aşağıdaki gibi değerlendirildiğinde, her öğrenci akran etkileşimi yoluyla özgüven kazanma, sorun çözme, seslendirme, iletişim kurma, hayal etme, farklı zekâ türlerini kullanma, alternatif düşünme vb. becerilerini de geliştirme fırsatı bulmaktadır.

TAMAMLAMA VE ÖYKÜLEME ÜRÜNLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Değerlendirme sürecinde sırasıyla şu çalışmalar yapılmalıdır:

1.  Öğrencilerin, yazdıklarını sınıfa sunmak üzere kısa bir hazırlık yapması.

2.   Her öğrencinin yazdıklarını sesli okuyarak sınıfa sunması.

3.  Dinleyen öğrencilerin değerlendirmeye esas olmak üzere, dinledikleri yazılar hakkında not alması.

4.  Alınan notlardan yararlanarak sınıfça değerlendirme yapılması.

5.  Ortaya çıkan değerlerin öğretmen ve sınıf tarafından vurgulanması.

6.  Öğretmenin, ihtiyaç duyduğu öğrencilerle daha sonra birebir değerlendirme yapması.

Gerek tamamlama gerekse öyküleme etkinlikleri birbirini bütünleyen ardışık çalışmalardan oluşmaktadır. Değerlendirme ise bu çalışmaların hasat bölümüdür. Bu bölüm, sınıf zenginliğinin sergilendiği ve bu zenginliğin akran etkileşimiyle paylaşıldığı süreçtir. Öğretmenin, bu süreci doğru ve etkin biçimde yöneterek her öğrencinin bu zenginlikten yararlanmasını sağlaması büyük önem taşır.

ÖNEMLİ NOT: Öykü ve masal tamamlama çalışmasında kullanılan giriş, gelişme ve sonuç kavramları sadece öğretmenlere ışık tutmak içindir. Bu nedenle, öğrencileri yazmaya yönlendirirken bu kavramları kullanmak yerine, “Bundan sonra ne olabilir? Bundan önce ne olmuş olabilir?” vb. ifadeler kullanılmalıdır.