TÜPRAŞ'IN SATILMASI İKİ ESKİ DOSTUN, KOÇ HOLDİNG İLE DOĞAN HOLDİNG'İN ARASINI AÇTI
M. Kemal SALLI
TÜPRAŞ'IN YÜZDE 14.76'LIK HİSSESİNİN SAMİ OFER'E SATILMASININ SPK MEVZUATINA AYKIRI OLDUĞUNU DÖRT AY ÖNCE RADİKAL'DE YİĞİT BULUT DUYURMUŞTU.
"Kimin arkasında kim var?" sorusunun tartışıldığı şu günlerde Tüpraş ihalesine katılanları anımsamakta yarar var.
Tüpraş ihalesinde, dördü konsorsiyum olmak üzere dokuz firma teklif vermişti:
1) Tüpraş Aqusition OGG-Petrol Ofisi OGG.
2) PNK Orlen (Polonya)-Zorlu Holding
3) İndian Oil (Hindistan)-Çalık Enerji OGG.
4) OYAK
5) OMV Aktiengesellschaft (Avusturya)
7) Anadolu Taşıma OGG.
8) MOL (Macaristan)
9) Koç Holding-Aygaz-Shell Turkey-Shell Oversesas OGG.
Koç Holding-Shell ortaklığı, geçen yıl iptal edilen ihaleye oranla dört kat fazla fiat vererek (4 milyar 140 milyon dolar) Tüpraş'ı aldı.
Tüpraş'ın bir Türk firması tarafından satın alınması ülkede büyük sevinç yarattı. Medyamız sonucu "Tüpraş Mucizesi" olarak değerlendirdi.
Özelleştirme furyasının tek taşlı pırlantalarından biri olan Tüpraş'ın yerli sermayeye kalması ülke ekonomisi açısından önemli bir olaydı.
Telekom, Tüpraş, Ereğli, Petkim, THY...
Bunlar, yabancıların bile "kaşıkçı elması" olarak niteledikleri, dünya çapında kendini kanıtlamış, ayakları üstünde durabilen kuruluşlardı.
Ülkeyi yönetenlerin inanılmaz bir inatla elden çıkarmaya çalıştıkları bu kuruluşlara yabancı sermayenin ilgisiz kalması düşünülemezdi.
Bu nedenle, Tüpraş gibi Avrupa'nın 5'inci büyük rafinerisinin Koç Holding tarafından satın alınmış olması, bazı soru işaretlerini de beraberinde getirmişti.
Çok geçmedi. Petrol Ofisi'nin de sahibi olan Doğan Holding, yayın organlarından biri olan Referans gazetesinde, Koç Holding'in Shell'in Truva atı olabileceğini ima eden yazılar yayınlandı. "Shell gibi uluslararası bir petrol devinin, yalnızca yüzde 10'luk bir hisseyle Koç Grubuyla ortak olmaya nasıl razı olduğu" sorgulanıyor, "Tüpraş ihalesine Koç Grubu Başkanı Mustafa Koç'un sıcak bakmadığı ve son anda razı edilerek Shell'in yeterlilik belgesi ile ihaleye sokulduğunun"da altı çiziliyordu.
Diğer taraftan, ihaleden önce Tüpraş'ın yüzde 14.76'sının borsada kimseye haber verilmeden İsrailli işadamı Sami Ofer'e 446 milyon dolara satılmış olması da Doğan Holding'in yayın organlarıyla birlikte diğer gazetelerde de tartışmaya açılıyordu.
4 AY ÖNCE DUYURULMUŞTU
Evet, Tüpraş'ın yüzde 14.76'lık hissesinin borsada blok olarak, kimseye duyurulmadan satılmasının SPK mevzuatına aykırı olduğunu dört ay önce karara bağlamıştı.
Bu kararı genç ekonomist Yiğit Bulut 14 Haziran 2005 tarihli Radikal'deki köşesinde duyurduğunda, bugün yaygara koparan hiç bir ekonomi yazarı bu karara ilgi göstermemişti.
Biz 20 Haziran 2005 tarihinde "Bu Ülke Yağmalanıyor" başlıklı yazımızda konuyu gündemde tutmaya çalışmıştık.
İlgilenen çıkmadı, kimse "nedir, ne oluyor?" demedi.
Tüpraş'ın yüzde 14.76'lık hissesinin borsada mevzuata aykırı olarak satılmasının Tüpraş ihalesinden sonra alevlenmesi ilginç bir gelişmedir.
Bu konudaki tartışmaları izlerken tüylerimiz diken diken oluyor. Tüpraş'ın yüzde 14.76'lık hissesinin bir "gece operasyonu" ile satılması Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener ile Maliye Bakanı'nı karşı karşıya getirdi. İlk kurulan AKP hükümetinde Özelleştirmeden Sorumlu Devlet Bakanı olan Şener, kendi döneminde hiç bir zaman borsada toptan satış yoluyla özelleştirme yoluna başvurulmadığını vurgulayarak, "Ben olsam öyle yapmazdım" demiştir.
Maliye Bakanımız Kemal Unakıtan ise karşı görüşü savunarak, "O zaman o yüzde 14.76'lık hisse borsada satılmasaydı, şimdi bedavaya gidecekti" diyebiliyor. Gerekçesi de şu; Tüpraş'ın yüzde 51'lik hissesine 4 milyar 140 milyon dolar ödeyen Koç-Shell ortaklığı, Sami Ofer'e satılan hisse ayrılmamış olsa, yüzde 65.76'lık bölümüne de aynı fiatı verecekmiş!
Ünlü ekonomist Necati Doğru, konuyu değerlendirirken, "Kimseye haber vermeden, ihale açmadan, borsayı, SPK'yı haberdar etmeden Ankara'da Tüpraş'ın yüzde 14.76'lık hissesini Sami Ofer adlı bir işadamına sattılar." diyor.
Ve, ekliyor:
"Başbakan'ın, ilgili bakanın, Özelleştirme Yüksek Kurulu'nun haberi olmadan satamazlar."
Tüpraş'ın yüzde 14.76'lık bölümünün satışı ilginç gelişmelerle giderek büyüyor.
Konuyu Meclis gündemine taşıyan CHP Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Sevigen, İsrailli işadamı Sami Ofer ile Başbakan ve Maliye Bakanı arasında yakınlık olup olmadığını" soruyor.
Konuya yarın devam edeceğiz.
KÜPE: Basını özgür ve bütün halkı okumasını bilen bir ülke güvendedir.
Jefferson
Yorumlar