BEYŞEHİR GÖLÜ’NÜ BİTİREN SEBEBLER!...
Göl seviyesi muayyen bir kod’dan aşağı inmişse, artık, su alınamayacağına dair, mahkeme kararına rağmen, Beyşehir Göl’ünden, bir taraftan,Çarşamba Kanalı vasıtasıyla,Çumralı, Ahmed Efendi, Ali amca bir-kaç kilo kavun- karpuz daha fazla üretsin, diye, diğer taraftan, DEV Motopom’lar ile basılan ve Anamas dağlarının omuzlarından aşırılarak, Ibparta’nın dağlarında, taşlarındaki Elma Bahceleri sulansın, diye hoyratça su çekildi. Göl Havzasındaki, Beyşehir, Hüyük, Isparta’nın Şarkîkarağaç ovalarında, asırlardır, yapılan, suya ihtiyaç duyulmayan, Haşhaş ekimi, 1970’li yılların ortalarında yasaklandığı için, bu ovalarda sulu tarıma geçilmiş olup, vahşî sulama ile Göl’den lüzumunun çok üzerinde su çekilmiştir.
Hal-i hazır vazie’yyette, Göl’ün suları iyice çekildiği için, Regülatör kapakları tamamen kapatılmış olup, Çarşamba Kanalına su verilmemektedir. Bölge’de felaketin boyutlarını göstermek bakımından, Gembos Ovası çiftcilerinden aldığım bilgiye göre, İgki aydır, Gembos Ovcası’na, Derebucak, Yılmaz Muslu Barajından su verilememektedir. Demekki, Derebucak, Yılmaz Muslu Baraj’ında da su kritik seviyeler düşmüş durumdadır.
Gembos Ova’sında yıllık, beş-altı kerre hasadı yapılan, dünya’nın kokulu, en leziz çileği,bu yıl su verilemediği için, ancak, bir veya kerre hasad edilmiştir. Diğer taraftan, Nohut ve tescilli, “ Gembos Kuru Fasulye,” hasadı ise hiç yapılamamıştır.
Göl çekildiği, kuruma noktasına geldiğine göre, Gembos Ova’sının sulu Tarıma açıldığı tarihten i’tibaren, Cansuyu olan, Derebucak, Yılmaz Muslu Baraj’ından Modern, kapalı, sistem, Sulama te’sislerine su verilemediğine göre, yakın bir zamanda, yoğuin yağış sebebiyle Beyşehir Göjlü’nün ve Derebucak, Yılmaz Muslu Baraj’ının kendilerini toparlama ihtimalleri de ufuk’ta gözükmediğine göre, Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı ile, İklim Değişikliği ve Çevre Beakanlık’ları tedbirler almalı, Bölge’Deki çiftciler, suya fazla ihtiyaç duymayan, Tarım ürünlerine yönlendirilmelidirler.
Derebucak, Yılmaz Muslu Barajı yapılmadan, Gembos Ovası sulu tarıma kavuşmadan önce, Kış ve baha aylarında yoğun yağışlar sebebiyle, Gökböğetten gelen taşkın sular sebebiyle adeta bir göl haline gelirndi, Ova’daki sular, dev düdenler vasıtasıyla, ancak Haziran ayında çekilirdi.. Sular çekilir-çekilmez, Kızılcabuğday, Nohut ve fasıl ( bir Bezelye türü) ekilirdi.
Dünya’nın en Egzotik Ovası olan bu Ova’da, Coğrafik vazi’yyeti, toprak yapısı ve diğer mü’essirlerle, Kızılcabuğday, Nohut ve fasıl Temmuz ayının sonlarına doğru hasad edilirdi. Gembos Kızılcabuğdayı, Nohut’u, çok kolay pişer ve çok leziz olurdu.
Beyşehir, Hüyük ve Şarkîkaraağaç ova’larında asırlara sari, tecrübeler ile Haşhaş ekilirdi.1970’li yılların ortkalarında, Türkiye’deki iktidarsız iktidarlar, zayıf hükûmetler zamanın Amerikan’ın tazyîkıyla, Bölge’de Haşhaş ekimine son verieldi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, yeni bir plânlama ile, Bölge çiftcilerini,vahşî Sulama’ya ihtiyaç duyulmayan, normal, ilkbahar ve sonbahar yağmurlarıyla yetişen, Haşhaş ekimine yönlendirmeli, teyvik etmelidir.. Bölge’ye has Haşhaş, diğer tarım mahsulllerine göre, katma değeri çok fazla oılan bir üründür; Şöyleki, Koza’lar şekillenmeye başladığında, i’tina ile çizilir,belli müddet sonra sızan sakızlar toplanır. Elde edilen bu Afyon Sakızı, İlâç Sanaayi’i’nde, Anastezi ilaç’larının en mühim, tek ham maddesidir. Müşterisi hazırdır, Merkezi Hollanda’da bulunan, Dünya İlâç Ham Maddesi Ajansı, dünyadaki dev İlâç Fabrikalarında ulaştırmak için, ne miktar Afyon Sakızınız varsa, almaya hazırdır. Böylece, Afyon Sakızı,Memleketimizin en önemli ihraç ürünlerinden birisi olur, Memlektimize döviz kazandırırken, çiftcilerimiz de alın terlerininkarşılığını tam olarak almış olurlar.
Haşhaş’ın Afyon Sakızı dışında, Koza’ların içinde bulunan, Haşhaş Tohumlarından yağ Nebatî Yağ elde edilir. Bölgede, Haşhaş ekiminin yoğun olarak yapıldığı yıllarda, çok sayıda, yağhaneler vardı. Yağı alınan Haşhaş tohumları heba edilmez, Hamurdan üretilen muhtelif ekmek, yemek çeşitlerinde rengiyle, kokusuyla, lezzetlere lezzet katan bir ürün olarak kullanılır. Küspesi, Kabayem olarak, bi’lhassa, süt hayvanlarınıa verilir, besleyiciliği yanında süt hayvanlarında sütü artışına da sebebiyyet verdiği için tercih edilirdi.
Görüldüğü gibi, Haşhaş’da diğer ürünlere nisbetle Katmadeğer bakımından önemli, Koza’ların çizilmesi, Afyon Sakızının toplanması, yağın enzimi, unu ve küspesi, bütkünüyle makinalaşmadığı için işgücü , elişi ihtiyacı b.akımından istihdama da önemli katkı sunmaktadır.
Tekstil Sanaayii’nde, çok önemli bir Ham Madde olan Keten, uzun yıllar ekimi yasaktı. Tekstil Sanayii’miz döviz ödeyerek, bu Ham Maddeyi dışarıdan getirmek zorunda idi. Bu seneden i’tibaren, Keten Ekimine izin verildi. Konya Ova’sında, Keten Hasadının, Çiftcimizin yüzünü güldüreceği anlaşılıyor. Keten Ekimi, Beyşehir, Hüyük ve Şarkîkaraağaç ovalarına da yaygılaştırılması uygun olur
Önümüzdeki beş yıl, yağışların durumu da dikkate alınarak, Bölge çiftcileri suya ihtiyaç duyulmayan ürünlere yönlendirilmeli, Beyşehir Gölü ve Derebucak, Yılmaz Muslu Barajı kurtarılmalıdır.
Beylerin Şehri, Şehirlerin Beyi,Beyşehir için bir hayalim vardır. Vizyon Sahibi Beyşehir’in Mülkî idarî ve Mahallî İdarecilerden beklentim, İnşa Allah! Göl’ümüz dolar, doluluk nisbeti belli bir seviyeye ulaşırsa, Taşköprü, Regülatör’den i’tibaren Adliye Sarayı, Çevreyolu başlangıcı, Seydişehir Kavşağındaki köpnüye kadar,Çarşamba Kanalı su ile doldurulmalı, Kanalın her iki tarafı, yeşilliklerle, çiceklerle süslenmeli, erozyon önlenmeli, böylece Şehirlerin Beyi, Beylerin Şehri, Beyşehir’in güzelliğine bir güzellik daha ilave edilmelidir. Keşki,bütün rü’ya’lar gerçek olsa!...
