TÜRK DÜNYASI ÜNİVERSİTE GENÇLİĞİNİN GÖZÜNDEN AİLE VE EVLİLİK 

GENÇLİK, AİLE VE EVLİLİK

Üsküdar Üniversitesi, Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı öncülüğünde, Türk Dünyası’nın ortak bir kültürel geçmişe sahip olan 6 kardeş ülkede eğitim gören üniversite gençlerinin evlilik kurumuna ve aileye ilişkin bakış açılarını belirleme ve tahlil etme amacıyla, “Türk Dünyası Üniversite Gençliğinin Gözünden Aile ve Evlilik” başlıklı uluslararası bir araştırma çalışması düzenlenmişti. 

“Türk Dünyası Üniversite Gençliğinin Gözünden Aile ve Evlilik” başlıklı uluslararası anket çalışmasının sonuçları Çarşamba günü Üsküdar Üniversitesi’nde düzenlenen toplantıda basınla paylaşıldı. 

6 ülkeden geniş akademisyen kadrosu ile sürdürülen araştırmaya Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Rusya Federasyonu Başkurdistan Cumhuriyeti’nden katılan 7 bin 66 genç, ailenin ve evliliğin gençler için ne ifade ettiği sorusunu yanıtlamışlar. Kardeş ülkelerden ankete katılan gençlerin yarıdan fazlası (%58.6), “Aile ve evililiğe bakış açınız nedir?” sorusuna, “Mutlu bir beraberlik” cevabını vermişler. Türkiye’de gençlerin %51.9’u evliliğin “Mutlu bir beraberlik” olduğuna inanıyor. Katılımcıların %67,1’i aşk evliliği, %20,5’i ise mantık evliliği istediğini belirtmiş. Hiç evlenmek istemediğini söyleyenlerin oranı ise %12,4..

İŞBİRLİĞİ PROTOKOLÜ İMZALANDI

Pandemi önlemleri kapsamında dijital ortamda gerçekleştirilen programda bazı katılımcılar sunumlarını online (çevrim içi) olarak yaptılar. Üsküdar Üniversitesi Merkez Yerleşke Senato Odası’nda gerçekleştirilen programın moderatörlüğünü, aynı zamanda araştırmanın yönetimini üstlenen Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı yaptı. 

Program öncesinde Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Yönetim Üst Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nevzat Tarhan ile Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali arasında ‘İyi Niyet Protokolü’ imza töreni gerçekleştirildi.

PROF. DR KIDIRALİ: “GENÇLERİN EVLİLİĞİ ÖNELİ GÖRMELERİ SEVİNDİRİCİDİR”

Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Kıdırali, yaptığı konuşmada, “Ortak geçmiş üzerine ortak gelecek inşa ederken şu anda toplumun nabzını tutan sosyolojik araştırma yapmak, aile ve evlilik hakkında gençlerin düşüncelerini incelemek son derece önemlidir” dedi. 

Prof. Dr. Kıdırali, “Aile değerlerinin hızlı bir şekilde yozlaşmakta olduğu günümüzde Türk Dünyası gençlerinin yüzde 82’sinin ‘Evet evlilik önemlidir’ şeklinde cevap vermesi sevinç verici oldu. Gençlerimizin maddi değerlere kıyasla manevi değerlere daha çok önem vermeleri ve evlenmeden önce birlikte yaşamayı uygun görmemeleri geleceğimiz açısından umut vericidir.

Türk ailesi güçlü akrabalık bağları ile ayakta duran bir yapıdır. Sadece akraba adlarını incelediğimizde başka halklarda olmayan onlarca kelime ile karşılaşıyoruz. Evlendikten sonra eşlerinin ailesi ile yaşamak istemeyen gençlerin oranının yüzde 64.7 olması akrabalık bağlarının zayıflamakta olduğunu gösteriyor.

Toplumlarımızda kimsesizlerin, yetimlerin ve huzurevlerinin çoğalması da aslında huzurumuzu kaçırıyor” diye konuştu.

PROF. DR. NEVZAT TARHAN: BİZİ BİZ YAPAN DEĞERLERİ YAŞATMALIYIZ” 

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Türk Dünyası odaklı uluslararası bu çalışmanın önemine işaret etti ve “Evlilikle ilgili gençlerin tutumlarını ve görüşlerini ilk defa bu çalışma ile analiz ettik. Türk dünyası ile Üsküdar Üniversitesi’nin uzun zamandır güzel, somut, bilimsel ilişkileri var. Bu ilişkileri geliştirmek bizim için önemli” dedi.

Önümüzdeki 40- 50 yılda dünyadaki birçok kültürün yok olacağını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dünyanın gidişatı onu gösteriyor. Biz bizi biz yapan, kimliğimizi oluşturan değerleri yaşatmamız gerekiyor. Türk akademisinin bu konuda fikir birliğinin oluşması, bu konunun dert edinmesi çok önemli. Bu şekilde zorlukları aşmak daha kolay olacak. Bu yeni kuşakları etkileyen, kültürel propagandanın, Hollywood kültürünün olumsuz etkisini de birçok yerde dengelemiş olacağız. Batı dünyasında yaşanan aidiyet krizini, biz Türk dünyası olarak satın almamış olacağız. Bu açıdan çok önemli” dedi.

PROF. DR. TARHAN: “DUYGUSAL İHMAL YAŞAYAN BİR NESİL GELİYOR”  

Duygusal ihmal yaşayan bir neslin geldiğini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan şunları söyledi: 

“Şu anda Fransa, İsveç, Norveç, İngiltere, İzlanda gibi ülkelerde “aileye ihtiyaç yok” tarzında, ciddi bir kültürel değişim yaşanıyor. ‘Aileye ne gerek var’ diye görünüyor. Aile ayak bağı olarak görünüyor. Boşanmalar %60 oranına çıktığı için ‘%50’den fazla başarısız olan bir kuruma yatırım yapılmaz. Kısa vadeli bir işe neden yatırım yapayım?’ tarzında bir algı yaklaşımı var. İsveç, Norveç’te %56 civarında, İzlanda’da %69 civarında, Fransa’da %59 civarında evlilik dışı doğum oranları var. Evlenmeden birlikte yaşıyorlar. Çocukların nüfus kağıtlarına, anne-baba yazılmıyor. Ebeveyn 1, ebeveyn 2 yazılıyor. 

Bakım evindeki çocuklarda şu anda anne duygusunu, anne kavramını arıyorlar. Bakım evlerinde anne yerine geçen bir kişi olmuyor. Fiziksel bakımı çok iyi yapıyorlar, yediriyorlar, içiriyorlar. Fakat çocuğun duygusal ihtiyaçlarını karşılamıyor. Duygusal ihmal yaşayan bir nesil geliyor.”

PROF. DR. TARHAN: AİLENİN İHMAL EDİLMESİ GELECEĞİMİZ İÇİN TEHLİKELİDİR” 

0-3 yaş arası çocuklarda yapılan araştırmaların, çocuğun hayatında annenin önemini ortaya koyduğunu belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Özellikle nöroloji temelli çalışmalara göre, insan beyninin %50’den fazlası, 0-3 yaş arası şekilleniyor. Burada anne birinci rolde, birinci yönetmen, ondan sonra baba geliyor. Aileyi bir arada tutmak gibi çok önemli bir değerin ihmal edilmesi insanlığın geleceği için tehlikelidir. Gelecek nesillerin, sokakta büyümesi demektir bu. Böyle bir nesilde sadece kendi çıkarını düşünen, sadece tüketme odaklı, sorumluluk duygusu daha zayıf bir nesil ortaya çıkma ihtimali var” uyarısında bulundu.

PROF. DR. TARHAN: “MODERN DÜNYANIN KABUSU SADAKATSİZLİK VE BOŞANMA SALGINI” 

Türk Dünyası’nın üniversite gençliğinin hayata bakış açıları incelendiğinde, aile değerlerinin korunmakta olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “22-26 yaş arasının evlilik hedefleri var. Gençlerin bu isteği %60-70 civarında. Ama 10 sene sonra bu duyarlılık ortaya çıkacak mı, bilemiyorum. Burada diğer dikkatimi çeken de, aşk evliliğinin, mantık evliliğine oranla %70 daha yüksek olması. Aslında aşktan ne anladıklarını da bilmek gerekir. Aşk, evlilikte sebep değil, sonuçtur. Âşık olup evleniyorlar. 6 ay- 1 sene sonra boşanıyorlar.

Şu anda boşanma salgını var. Bu salgın, modern dünyanın kâbusu; sadakatsizlik.. Çok ilişkili evlilikler var. Özellikle ABD’de açık evlilikler teşvik ediliyor. İki tarafta evli, ama iki tarafın da sevgilisi var.. En önemli nedeni, çocukların sağlıklı yetişmemesi. 70’li yıllarda inceleme yapıldı, açık evlilik konusunda. Bunların yürümediği görüldü” dedi.

PROF. DR. TARHAN: “AİLENİN BÜYÜTÜLMÜŞ HALİ VATANDIR” 

Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdırali’nin konuşmasında sözünü ettiği Kırgız atasözüne işaret eden Tarhan, “Bu atasözü çok hoşuma gidiyor: ‘Vatan aileden başlar’. Vatanın küçültülmüş hali ailedir; ailenin büyütülmüş hali vatandır. Aile içerisinde, aile değerlerinin yaygınlaşması sonucu, orası vatan oluyor. Vatan duygusunu taşımayan bir kimse, vatan için fedakârlık yapmak istemiyor. Bu durum aile bağları için de böyledir” dedi.

PROF. DR. ARIBOĞAN: “GENÇLER EVLİLİĞİ INSTEGRAM GÖRSELLERİNDEN İBARET GÖRÜYÖRLAR” 

İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Deniz Ülke Arıboğan da, yaptığı konuşmada, çok büyük dönüşüm ve değişim içerisinde olan dünyanın ve çevremizin önemli bir parçası olan aile kurumunun bu araştırma ile analiz edildiğini söyledi. Arıboğan, Türk Dünyası’nın kendi ortak kültürel normlarının anlaşılabilmesi ve kendi ortak köklerimizin daha rahat tanımlanabilmesi açısından aslında geleceği şekillendirecek olan gençleri anlamamızın çok değerli olduğunu kaydetti. 

Evliliğin günümüzde bir yuva kurmak, ömür boyu sürdürülecek bir ilişkiyi başlatmak, çocuk sahibi olmak olarak algılanmadığını vurgulayan Arıboğan, “Sadece Instagram’dan paylaşılacak birtakım düğün resimleri olarak gençlerin kafasında var. Evlilik dendiği zaman genç kızların ve erkeklerin birçoğu bu şekilde görüyor. Hâlbuki evlilik çok uzun soluklu, insan ömrünü şekillendiren çok değerli bir kurum. Birçok kavramın yeniden tartışılmasını ve daha iyi anlaşılmasını sağlayacak olan bu araştırmanın çok önemli olduğunu söyleyebiliriz” dedi. 

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı ve Sosyoloji Bölümü’nden Feyza Keskin araştırmanın Türkiye sonuçlarına ilişkin bilgi verdi.

PROF. DR. SÜLEYMANLI: “AİLENİN KONUMU HIZLA DEĞİŞİYOR” 

Günümüz dünyasında aile konumunun hızla değiştiğini vurgulayan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Roller ve yapısal faktörler de yeniden inşa ediliyor. Bu değişim sürecinde denge ve istikrar konusunda ciddi sorunlar yaşayan aile kurumu, pek çok toplumda evliliklerin boşanma ile neticeleniyor ya da toplumda aile ile ilgili algıların değişmesi durumu ortaya çıkıyor. 

Bu nedenle üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının ve devlet kurumlarının iş birliği içinde aileyi destekleyici ve koruyucu politikalar geliştirmesi insanlığın geleceği açısından da son derece önemli. Bu bağlamda bu araştırmayı çok önemsiyoruz. Her bir ülke bağlamında elde edilen veri seti, hem devlet hem de kamuoyuna sunulacak önemli materyaller içeriyor” dedi.

ÇALIŞMANIN ORTAYA KOYDUĞU GERÇEKLER

6 ülkede, üniversite gençleriyle yapılan ve birçok parametrenin araştırıldığı çalışma, “Aşk evliliği mi, mantık evliliği mi tercih edersiniz?’, ‘Evlilik sizi korkutuyor mu?’, ‘İdeal evlilik yaşı nedir?’, ‘Evlilik aşkı nasıl etkiler?’, ‘Görücü usulü evliliği doğru buluyor musunuz?’, ‘Sizce şiddet boşanma sebebi olabilir mi?’ gibi önemli sorularla gençlerin evliliğe bakış açıları irdelendi. Evliliğin gençler için ne ifade ettiği sorusuna katılımcıların yarıdan fazlası, %58.6 oranla “Mutlu Bir Beraberlik” cevabını verdi. Türkiye’de gençlerin %51.9’u da, evliliğin “Mutlu bir beraberlik” olduğunu söyledi. 

TÜRKİYE’DE AŞK EVLİLİĞİ İSTEYENLERİN ORANI %69.6 

“Aşk evliliği mi, mantık evliliği mi tercih edersiniz?” şeklindeki soruya %67,1 oranında genç, aşk evliliği yanıtını verirken; mantık evliliği istediğini belirtenlerin oranı %20,5 oldu. Hiç evlenmek istemediğini bildirenlerin oranı ise %12,4 olarak belirlendi. Ağırlıklı oran sırasıyla aşk evliliğine Türkiye %69,6 Kırgızistan %86.8, Başkurdistan %83.7, Kazakistan %83.5, Özbekistan %82.8, Azerbaycan %54.1 olarak aynı cevabı verdi. Mantık evliliğinden yana olan gençlerin cevapları ise Türkiye %15.9, Azerbaycan %26.4, Özbekistan %9.1, Kırgızistan %5.8, Kazakistan %3.1, Başkurdistan %2.9 oranıyla araştırma verilerine yansıdı.

ÜLKELERDEKİ SONUÇLARI DEĞERLENDİRDİLER 

Toplantıya çevrimiçi olarak katılan Kazakistan Milli İlimler Akademisi Felsefe Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Serik Seydumanov ve Amenjelov Doğu Kazakistan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Muhtar Tolegen de kısa bir selamlama konuşması yaptı. Toplantıda Avrasya Sosyologlar Birliği Başkanı Prof. Dr. Gali Galiyev, Amenjelov Doğu Kazakistan Üniversitesi’nden Prof. Dr. Kuat Rakhimberdin, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’nden Prof. Dr. Jıldız Urmanbetova ve Azerbaycan Bakü Devlet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Kemale Kahramanova ise çevrimiçi katılarak ülkelerindeki araştırma sonuçlarına ilişkin sunumlar yaptı. Katılımcılar gelecek kuşakların evlilik ve aileye bakışını ortaya koyan bu bilimsel çalışmaya katkı sunmaktan duydukları memnuniyeti dile getirdi.

Program, ÜÜ TV ve Üsküdar Üniversitesi YouTube hesabından canlı olarak yayınlandı.