Dr. Kadir Kürşat YILMAZ
İlk olarak Kokand şehri 2022 Türk Dünyası Turizm Başkenti ilan edilmiştir. Devamında Azerbaycan’ın Şamahı şehri 2023 ve Kazakistan’ın Türkistan şehri 2024 Türk Dünyası Turizm Başkenti seçilmiştir. 25 Eylül 2024’de Kırgızistan’ın Celal-Abad şehrinde düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı Turizmden Sorumlu Bakanlar 9. Toplantısı’nda da Celalabad şehri 2025 Türk Dünyası Turizm Başkenti seçilmiştir. Böylelikle Celalabad şehri dördüncü turizm başkenti seçilen şehir olmuştur.
Turizm Başkenti kapsamında düzenlenen fuar, sergi, konferans, festival ve çeşitli etkinliklerle Türk Dünyası birbirini tanıma fırsatı bulmakta, turizm başkenti seçilen şehire yeni eserlerin kazandırılması hedeflenmekte ve turizm başkenti seçilmiş olan şehrin Türk Dünyası’nda tanıtımı yapılmaktadır. Bu sebeple bir şehrin turizm başkenti seçilmesi için büyük bir turizm şehri olması temel koşul değildir. Temel amaç, Türk Dünyası Turizm Başkenti seçilmiş şehrin gelişimine ve Türk Dünyası’nda tanınmasına katkı yapmaktır. Türk Dünyası Turizm Başkenti olmak Celalabad şehrinin turizm potansiyelini ortaya çıkarması ve sergilemesi açısında da önemlidir.
Türk Dünyası Turizm Başkenti seçilmesinin önemi dışında Celalabad şehri, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı’nı kuran ve Türk Dünyasına ömrünü vakfetmiş 22 Kasım 2012’de aramızdan ayrılan Yazgan Hoca açısından da özel bir yere sahiptir. SSCB’nin dağılması sonrası Türk Dünyası’nın farklı bölgelerinde eğitim kurumları açmış olan Yazgan Hoca, Manas Üniversitesi ve Türkiye Diyanet Vakfı’nın herhangi bir kurumunun olmadığı Celalabad’da 1993 yılında bugünkü adı K.Ş. Toktomamatov Uluslararası Üniversitesi olan Kommersiyalık Enstitüsü bünyesinde Celalabad Türk Dünyası İşletme Fakültesi’ni açmıştır. Böylelikle daha fazla katkı sunabilecek bir şehrin seçilmesinin yanı sıra Celalabad’daki Türkiye boşluğu doldurulmuştur. Diğer taraftan Kazakistan’da olduğu gibi Kırgızistan’da da başkent Bişkek ve Oş’tan sonra üçüncü büyük şehir olan Celalabad seçimi Yazgan Hoca’nın başkentlere uzak yerlere de ulaşmak istediğini ortaya koyması açısından değerlidir.
Yazgan Hoca başkentlerdeki yoğun Rusça ve ücretlerinin yüksekliğine rağmen büyük rağbet gören özel kolejlerdeki Rusça-İngilizce eğitime tepki göstermiş ve açtığı diğer eğitim kurumlarında olduğu gibi Celalabad Türk Dünyası İşletme Fakültesi’nde de Türkçe eğitim konusunda taviz vermemiştir. Ayrıca Türkiye’den gelen akademisyenlerin ve öğrencilerin Celalabad’ı ve bölge halkının da Türkleri tanımasına katkı yapmıştır. Bununla birlikte Kazakistan, Azerbaycan, Afganistan ve az olmakla beraber Hakasya bölgesi, Özbekistan, Gürcistan ve Suriye’den getirilen öğrencilerle birlikte Celalabad’da Türk Dünyasını bir araya getirmiştir. Yine Türk Dünyası İşletme Fakültesi’nin Celalabad’da düzendiği sempozyum ve konferanslarla daha geniş kitlelerin Celalabad’ı tanımasına da çaba harcamıştır. 1990’lı ve 2000’lı yılların şartlarında kısıtlı imkanlarla ve mütevazi bir şehirde bunları yapabilmek elbette takdire şayandır.
Ticari ilişkiler, kurulan dostluklar ve aile birlikleri sayesinde Kırgızistan-Türkiye ilişkilerinin gelişmesine ve Türk Dünyasına katkı sunmaya devam etmekte olan Celalabad şehrinin 2025 Türk Dünyası Turizm Başkenti ilan edilmesi, Yazgan Hoca’nın 1993 yılından itibaren Celalabad’a verdiği değeri taçlandırmıştır. Bu vesileyle Celalabad Türk Dünyası İşletme Fakültesi’nde eğitim almış ve bu kurumda çalışmış bizlere Yazgan Hocamızın yanı sıra rahmetli rektörümüz K.Ş. Toktomamatov’u ve Celalabad’ı anma fırsatı vermiş oldukları için Türk Devletleri Teşkilatı ve üye devletlerin turizm bakanlığı yetkililerine teşekkür ederim.
