İnsanoğlu ikiye ayrılıyor: söylenenler-söylenmeyenler. Bazı insanlar vardır ki, her şeye söylenirler, dünyanın en mutsuz insanı onlardır, sürekli kusur ararlar, yanlış anlamaya meyillidirler, dertleri sıkıntıları hiç bitmez. Hayatlarındaki her şeyden şikâyet ederler, hiçbir şeyden mutlu olmazlar.

Bir de tam tersi durumda olanlar vardır: öncelikle her şeyin Allah'tan geldiğine inanıp, her olumsuzluğa, güzelliğe şükrederler. Şikâyet etmeden, söylenmeden kabullenirler olumsuzluğu da, güzelliği de.

Elindekinin kıymetini bilir, azla yetinir, mutlu olmayı bilirler.  Musibetleri de, mucizeleri de sabırla şükürle karşılarlar. Hele içlerinde öyleleri var ki, dünyaya zifiri karanlıktan bakarlar. Onlar renkleri bilmezler, ağaçları, çiçekleri, aynaya yansıyan yüzlerini, sevdiklerinin neye benzediğini bilmezler. Tüm bu olumsuzluklara rağmen büyük bir azme ve dünya güzelliklerini kalp gözüyle görebilen yeteneğe sahipler. 

Bu hafta röportaj köşemizde Altınokta Körler Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Ziya Özdem'i ağırladık. Görme engellilerimizin toplum hayatındaki sorunlarını konuştuk 

Merhaba, Ziya Bey sizi tanıyabilir miyiz?

Ben doğuştan görmeengelli,1968 Giresun doğumlu,evli ve bir kız babasıyım,emekli öğretmen ve psikoloğum,Türkiye Körler Federasyonunda yönetici, Altınokta Körler Derneği Genel Merkezinde Teşkilatlandırmadan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, Altınokta Körler Derneği İstanbul Şubesi Başkanı, İstanbul Altınokta Körler Vakfında Rehabilitasyon Ve Eğitimden Sorumlu Yönetici, Şişli Engelli Dernekleri Platform Başkanı, Şişli Kent Konseyi engelli Meclis başkanı ve İstanbul Engelli Dernekleri Platformunda yöneticiyim.

Altınokta Körler Derneği'nden bahsedebilir misiniz?

Derneğimiz 1950 yılında kurulmuş, kamu yararına çalışan bir dernektir. 33 ilde şubesi bulunan, üyelerinin tamamı görme engellerden oluşmaktadır.

Altınokta Körler Derneğinin amacı nedir?

Derneğimiz görme engellilerin toplumsal alanda diğer bireylerle eşit haklara ulaşabilmesini amaçlar.

Çalışmalarımız İstihdam, eğitim, sosyal haklar konusunda görme engellilerin sorunlarını ortaya çıkarmak,çözüm önerilerini sunmak,çözümler için demokratik yollarla mücadele vermek. Engelliler alanında yapılan yasal düzenlemelerin çoğunda Altınokta Körler derneğinin büyük etkisi vardır..

Toplam kaç üyeniz var? Bu üyelerin engel durumları nasıl?

Tamamı görme engelli yaklaşık 10.000 üyemiz bulunmaktadır.

Görme engellilerin bir günü nasıl geçiyor? Burada neler yapıyorlar?

Bu üyelerimizin görme engel durumları,az görenden hiç görmeyene Kadar değişkenlik göstermektedir. 33 şubemiz olduğundan bahsetmiştik. Üyelerimiz burada örgütlenmek tedirler. . Her şubenin çalışma koşulları ve çalışma sistemleri farklıdır. Üyeler şubelerde Üniversiteye hazırlık, iş sınavlarına hazırlık, el sanatları, bağlama, bilgisayar gibi çeşitli kurslar görürler. Bunun yanı sıra sosyal faaliyetlerde de bulunurlar. Arkadaş görüşmeleri ile çeşitli oyun ve eğlenceli faaliyetlerle sosyal ihtiyaçlarını da gidermiş olurlar.

Türkiye'de görme engellilerle ilgili bir veri var mı elinizde?

Türkiye istatistik Kurumu’nun verilerine göre Türkiye’de yaklaşık 800.000 görme engelli olduğunu biliyoruz.

Özellikle eğitim alanında hangi sorunlar yaşanıyor?

Görme engellerin eğitim alanındaki sıkıntıları çok geniş ve çeşitlidir.Kaynaştırma eğitiminin altyapı yetersizliğinden dolayı görme engellerin yeterince hazır ortamlar olmadan bu eğitimin içine atılması,onlar için çeşitli sıkıntılara yol açıyor. Bunun yanı sıra kaynak eksikliği,erişilebilirlik yetersizlikleri yaşanılan çeşitli sorunlar arasında yer alır.Yeterince eğitilmemiş öğretmenlerin görme engellere eğitim vermesi büyük sıkıntılara yol açıyor. Körler okullarının içleri boşalttırılmaya çalışılıyor ve uzun zamandır biz körler okullarının kapatılmak istenmesi ile düzenli olarak karşı karşıya kalıyoruz ve her seferinde bunu engellemek için mücadele veriyoruz. Şimdilik kapanmaların önüne geçtik.

Görme engellilerin ne gibi sıkıntılar var?

Tabi bütün sıkıntıları burada tek başıma sayıp dökmem mümkün değil,görme engellerin yüzlerce sıkıntısı var bunlardan en önemlilerini eğitimde sıralamıştım. Bunun yanı sıra işsizlik çok büyük bir sorun. Görme engellerin sadece %10’u iş piyasasının içerisinde kamuda ve özel sektörde çalışıyor. Eğitim eksikliğinden dolayı işsizlikte büyük bir sorun halini alıyor.Tabi bunun yanı sıra yetersiz erişilebilirlik de çok önemli bir sorun. sokaklarda ve caddelerde yeterli düzeyde alınmayan önlemler kazalara ve yaralanmalara hatta ölümlere bile yol açabiliyor.

2020 yılında bir arkadaşımızı metro kazasında kaybettik örneğin. erişilebilirlik kurallarına uymayan kurumlara yaptırım Öngören yönetmeliğin bir an önce çıkması gerekirken onlara verilen süre her seferinde uzatılıyor,en son üç yıl daha uzatılmıştı. Kısaca en Önemli sorunlarımız eğitim, istihdam, ve erişilebilirlik olarak nitelendirebiliriz.

Toplumumuzun görme engellilere bakış açısı nedir?

Toplumumuzun görme engellere bakış açısı tabii ki istediğimiz gibi değil. Türk toplumu duygusal bir toplum ve maalesef tüm engellilere bakış açıları merhamet duygularıyla ve acıma duygularıyla perçinleniyor. biz de onlara ısrarla engellilerin diğer bireylerden farklı olmadığını anlatmaya çalışıyoruz.Gerekli koşullar sağlanırsa herkesin eşit olduğu bir dünyada yaşamanın mümkün olduğunu söyleyebiliriz.

Amaçlarımızdan biride topluma, görme engelleri olduğu gibi tanıtmaya çalışmak. engellilerin yaptığı küçücük şeyleri bir başarı hikayesi gibi sunulması bize doğru gelmiyor. biz bu konuda daha gerçekçi bir yaklaşımı savunuyoruz.

Görme engelliler arasında işsizlik oranı nedir?  Buna yönelik bir çalışma var mı?

Sosyal devlet tarafından gerekli şartlar sağlandığı taktirde bir görme engelli de rahatlıkla çalışabilir, büyük bir kariyer yapabilir, istediği yere rahatlıkla ulaşabilir. 2005 yılında çıkan engelliler yasasının ardından devletin engelli için ciddi çalışmalar yapamadığını söyleyebiliriz,engelliler daha çok yoksullarla birlikte sosyal hakları ihtiyacı olan vatandaşlar gibi değerlendiriliyor. Bu doğru bir yaklaşım değil. Tabiki engellilerin büyük bir çoğunluğu yoksul olsada hepsi için böyle diyemeyiz.Birde engellilerin giderleri engelinden dolayı engellenmrler olduğu için iki kat daha fazla oluyor.İşte biz bütün engelliler için yapılan uygulamaların yasal zeminlerde de karşılığı olmasını istiyoruz.Bu düzenlemelerin engelli haklarını daha kalıcı hale getireceğini düşünüyoruz.

Görme engellilerin iş ararken yaşadığı en büyük zorluklar nelerdir?

Merkezi sınavlar yoluyla istihdam edilen engeller artık iş arama çalışmalarına pek katılmıyorlar. engelli atama sınavı olan EKPSS’ye giren engelliler işe o şekilde yerleşiyorlar. Özel sektörde engellilerin çalışma alanı maalesef çok az. Engelliler hiçbir zaman işverenin tercihi olmuyor. Bunun için devletin çeşitli teşvikleri olsa da işverene ya bu anlatılamıyor,, ya da işverenler bunu bilmek istemiyor. Kamuda %3 engelli çalıştırma zorunluluğu var. Ama bu kadrolar dolmak üzere.Engellilerin istihdamı alanında yepyeni çalışmalar yapılması gerekiyor. Özel sektörün daha çok bu konunun içine çekilerek devletin engelli politikalarının özel sektöre çok iyi anlatılması gerektiğini düşünüyoruz.

Son olarak tüm engelli vatandaşlarımız adına ne söylemek istersiniz?

Sivil toplum örgütleri,Engellilerle devlet arasında ciddi bir köprüdür. Altınokta Körler derneği de bu köprülerden en önemlilerinden biridir. Bu yüzden tüm görme engelleri bu köprüde toplanmaya çağırıyoruz.

Altınokta Körler Derneği İstanbul Şubesi

Başkanı Ziya ÖZDEM

Telefon 0212 291 91 71 0554 936 54 89