Azerbaycan ulusal lideri Haydar Aliyev'in doğumunun 100. yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde anıldı
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Başkenti Washington’da Azerbaycan ulusal lideri Haydar Aliyev'in doğumunun 100. Yıldönümü coşkuyla kutlandı.
2023’ün Azerbaycan Cumhuriyeti’nde “Haydar Aliyev Yılı” ilan edilmişti. Bundan dolayı Azerbaycan ve Türkiye başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde etkinlikler düzenleniyor.
Azerbaycan ulusal lideri Haydar Aliyev’in doğumunun 100. yılı vesilesiyle Washington’daki The Whitemore House’da “Haydar Aliyev’in 100. Doğum Yıl Dönümü” programı yapıldı.
‘Çok başarılı, müthiş bir lideriniz var’
Etkinlikte konuşan Azerbaycan'ın Washington Büyükelçisi Hazar İbrahim ‘Ulusal Lider Haydar Aliyev'in Azerbaycan'ın dünyadaki konumunu güçlendirmede ve devletler arası bağları genişletmede üstün değerlerinden bahsetti.
Merhum Aliyev’in ABD’deki ziyaretlerinden de bahseden Büyükelçi İbrahim Azerbaycan – ABD İlişkilerinden de bahsetti. Büyükelçi ayrıca ‘George Washington Üniversitesinde eğitim görüyordum ve hocalarımdan birisi Madeleine Albright’tı. Kendisi benim Azerbaycanlı olduğu öğrenince çok başarılı, müthiş bir lideriniz var dedi, bu müthiş’ ifadelerini kullandı.
Büyükelçi Hazar İbrahim konuşmasından Türkiye’den de bahsetti. Aliyev'in 'Tek Millet İki Devlet' projesine hayatı boyunca çok önem verdiği vurguladı.
Gecede Aliyev’in fotoğrafçısı Rafig Baghirov ve tercümanı Habib Azersina da Ulusal Lider Haydar Aliyev hakkında konuşma gerçekleştirdi, anılarını anlattı.
Gecenin sonunda Türkiye’de yaşayan Azerbaycan Devlet Sanatçısı Turan Manafzade piyano resitali vererek büyük alkış aldı.
Gecede kitap tanıtımı ve fotoğraf sergisinin ardından davetleriler Azerbaycan tatları ikram edildi.
Aliyev'in ABD’ye ilk resmi gezisi 1997’de
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev 27 Temmuz-5 Ağustos 1997 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletleri Başkan Bill Clinton'un davetlisi olarak bu ülkeye ilk resmi ziyarette bulundu. 10 gün süren bu resmi ziyaret boyunca çok yoğun bir gündemi takip eden Cumhurbaşkanı, New York, Washington, Chicago ve Houston kentlerinde oldu.
Haydar Aliyev ABD'nin gerek devlet makamları gerekse üst düzey iş çevrelerinin nüfuzlu temsilcileri ile yüzün üzerinde görüşme yaptı, temaslarda bulundu. Cumhurbaşkanının bu resmi gezisi Azerbaycan-ABD ilişkilerinin gerek siyasi diplomatik gerekse ekonomik yönden gelişmesinde önemli rol oynadı. Bu ziyaret çerçevesinde Azerbaycan ile ABD arasında ekonomik ilişkilerin sağlanması ve gelişmesinde önemli rol oynayan anlaşmalar imzalandı.
Haydar Aliyev Biyografisi
Haydar Alirza oğlu Aliyev, 10 Mayıs 1923'te Azerbaycan'ın Nahçıvan şehrinde doğdu.
1939'da Nahçıvan Pedagoji Okulu'ndan mezun olduktan sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsü (bugünkü Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi) Mimarlık Fakültesi'ne girdi, ancak II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi eğitimini tamamlamasına engel oldu.
1941-1944'te Haydar Aliyev, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti İçişleri Halk Komiserliği'nin Arşiv Dairesi'nde gizli bir bölüm başkanlığı yaptı ve ardından Nahçıvan Özerk Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Genel Dairesi başkanı olarak görev yaptı. Mayıs 1944'te devlet güvenlik kurumlarında çalışmaya gönderildi.
Haydar Aliyev, 1949-1950 yıllarında Leningrad'da (bugünkü St. Petersburg) SSCB Devlet Güvenlik Komitesi'nin (KGB) Kıdemli Kurmay Okulu'ndan mezun olduktan sonra 1950'de Azerbaycan SSC Devlet Güvenlik Komitesi'ne daire başkanı olarak atandı.
1957 yılında Azerbaycan Devlet Üniversitesi (bugünkü Bakü Devlet Üniversitesi) Tarih Fakültesi'nden mezun oldu.
1958'de Haydar Aliyev, Azerbaycan SSC Devlet Güvenlik Komitesi'nin Karşı İstihbarat Dairesi başkanı olarak atandı ve 1964'te Devlet Güvenlik Komitesi başkan yardımcılığına terfi etti.
1966'da Haydar Aliyev, Moskova'da F.E.Dzierżyńsky lisesinde kıdemli personel mesleki gelişim kurslarını tamamladı.
1967'de Azerbaycan SSC Bakanlar Kurulu'na bağlı Devlet Güvenlik Komitesi'nin başkanlığına seçildi ve tümgeneralliğe terfi etti.
Haydar Aliyev, 12 Temmuz 1969'da yapılan Genel Kurul'da Azerbaycan Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin birinci sekreteri seçildi.
Haydar Aliyev yirmi iki yıl boyunca SSCB ve Azerbaycan SSC Yüksek Sovyetlerinin üyesiydi. 1974'ten 1979'a kadar SSCB Bakanlar Konseyi'nin ilk başkan yardımcılığı görevini yürüttü.
1976'da Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu'na aday olan Haydar Aliyev, Aralık 1982'de üyeliğe seçildi ve ardından SSCB Bakanlar Kurulu Birinci Başkan Yardımcısı olarak atandı. Görev süresi boyunca Haydar Aliyev, SSCB'nin ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamının hayati sektörlerinden sorumluydu.
Ekim 1987'de, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu ve bizzat Genel Sekreter Mihail Gorbaçov'un izlediği politikayı protesto eden Haydar Aliyev, görevlerinden istifa etti.
19-20 Ocak 1990 gecesi Sovyet birliklerinin Bakü'de işlediği kanlı facianın ertesi günü Haydar Aliyev, Moskova'daki Azerbaycan Temsilciliği'nde yaptığı açıklamada, Azerbaycan halkına karşı işlenen suçun organizatörlerinin ve uygulayıcılarının cezalandırılmasını talep etti. Azerbaycan. SSCB liderliğinin Dağlık Karabağ'daki çatışmaya yönelik ikiyüzlü politikasına karşı bir protesto işareti olarak, Temmuz 1991'de Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nden ayrıldı.
20 Temmuz 1990'da Bakü'ye dönen Haydar Aliyev, iki gün sonra Nahçıvan'a gitti ve burada Azerbaycan Yüksek Sovyeti ve Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti üyeliğine seçildi.
1991 yılında Haydar Aliyev Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi başkanlığına ve mevzuata uygun olarak Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti başkan yardımcılığına seçildi. Bu görevi 1993 yılına kadar sürdürdü.
21 Kasım 1992'de Nahçıvan'da Yeni Azerbaycan Partisi'nin kuruluş kongresinde Haydar Aliyev Parti'nin başkanlığına seçildi.
Mayıs-Haziran 1993'te Azerbaycan iç savaşın ve bağımsızlığını kaybetmenin eşiğindeyken, Azerbaycan halkı Haydar Aliyev'in iktidara getirilmesini talep etti. Azerbaycan liderliği Haydar Aliyev'i Bakü'ye davet etmek zorunda kaldı.
15 Haziran 1993'te Azerbaycan Yüksek Sovyeti'nin başkanlığına seçilen Haydar Aliyev, 24 Haziran'da Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı görevini üstlendi.
3 Ekim 1993'te ülke çapında yapılan ve yüksek katılımlı bir oylamada Haydar Aliyev Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçildi.
11 Ekim 1998'de Haydar Aliyev, yüksek katılımlı bir seçimde oyların yüzde 76,1'ini alarak yeniden Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçildi.
15 Ekim 2003 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmayı kabul ettikten sonra sağlık sorunları nedeniyle adaylığını İlham Aliyev lehine geri çekti.
12 Aralık 2003 tarihinde Azerbaycan halkının milli lideri Haydar Aliyev Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Cleveland Hastanesi'nde yaşamını yitirdi ve 15 Aralık'ta Bakü'deki Onur Sokağı'na defnedildi.
Haydar Aliyev, beş kez eski SSCB Lenin Nişanı, Kızıl Yıldız Nişanı ve çok sayıda madalya ile ödüllendirildi, iki kez Sosyalist Emek Kahramanı unvanının yanı sıra farklı ülkelerden yüksek ödüller ve dünya çapında prestijli üniversitelerin fahri unvanları aldı.
