Merhaba değerli okurlar, havaların aniden soğuduğu hepimizin kış geldi dediği şu günlerde belki farketmişsinizdir hastalık belirtileride artarak devam etmekte. Çevrenizde burnunu çeken, hapşuran veya hasta oluyorum galiba diyen birilerini duydunuz mu?
Mevsimsel influenza etkeni olan influenza virüsü Orthomyxoviridae ailesinden bir virüstür ve A, B, C olmaz üzere alt tipleri vardır. Influenza A, insanlar, domuzlar, atlar ve kuşlar dahil olmak üzere birçok türü enfekte eder. Antijenik varyasyona daha duyarlıdır ve bu nedenle büyük pandemilerin nedenidir. Geçmişten hatırlarsınız 2009 yılında yeni bir influenza A (H1N1) virüsü pandemiye yol açmıştır. Pandemi 2010 yılı Ağustos ayında sona ermiş, pandemi virüsü mevsimsel influenza virüslerinden biri haline dönüşmüştür.
İnfluenza virüsü, en sık öksürme ve hapşırma ile ortama saçılan damlacıklar yoluyla insandan insana bulaşır. Kontamine el ve diğer nesneler de bulaşmada rol alır. İnfluenza virüsünün enfektivitesi etkenin tipine göre değişmektedir. Buna bağlı olarak da toplumda yayılma hızı farklılık gösterebilmektedir.
Hastalığa özel atak hızı erişkin kişilerle karşılaştırıldığında çocuklarda daha yüksektir. Okul öncesi ve okul çağı çocuklarda atak hızının yüksek olması hastalığın toplumda yayılmasında önemli faktörlerden biridir.
Hastalığın bulaştırıcı olduğu dönem, belirtilerin başlangıcından önceki 24 saat ve sonraki beş günlük (çocuklarda yedi güne kadar) dönemdir. Hastalığın kuluçka dönemi 1-4 gün arasında değişmektedir. Titreme ile yükselen ateş, öksürük, boğaz ağrısı, başağrısı, kas ağrısı ve halsizlik hastaların çoğunda görülen belirtilerdir. 38°C ateş genellikle üç gün sürer. Bulantı, kusma ve ishal çocuklarda erişkinlere göre daha sıktır. Özellikle beş yaş altı çocuklarda influenza mevsiminde ateş ve yedi günden kısa süreli üst ve/veya alt solunum sistemi belirtileri ile başvurular da olabilmektedir. Nezle ile ayırıcı tanısı önemlidir. Aynı zamanda korunmak için hasta olmadan önce aşı yapılması da önerilmektedir.
Aşı içerikleri tüm dünyadaki Dünya Sağlık Örgütü referans merkezlerinden gelen veriler değerlendirilerek belirlenir. Her yıl Eylül ve Şubat aylarında DSÖ Küresel İnfluenza Programı çerçevesinde, Güney yarımkürede Nisan-Eylül, Kuzey yarımkürede ise Ekim-Mart aylarında belirlenen virüsler değerlendirilerek bir sonraki influenza sezonu için aşı içerikleri tayin edilmektedir. Bu sayede sürekli değişen ve gelişen virüsler takip edilip o günün koşullarında daha koruyucu bir aşı üretilmektedir. Özellikle 65 yaş üzeri gibi risk grubunda olan hastaların doktorları ile verecekleri aşılanma kararı fayda getirebilir.
Hepimize sağlıklı mutlu haftalar dilerim.
Referanaslar:
• T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı
• Timothy M Uyeki, Henry H Bernstein, John S Bradley, Janet A Englund, Thomas M File, Alicia M Fry, Stefan Gravenstein, Frederick G Hayden, Scott A Harper, Jon Mark Hirshon, Michael G Ison, B Lynn Johnston, Shandra L Knight, Allison McGeer, Laura E Riley, Cameron R Wolfe, Paul E Alexander, Andrew T Pavia, Clinical Practice Guidelines by the Infectious Diseases Society of America: 2018 Update on Diagnosis, Treatment, Chemoprophylaxis, and Institutional Outbreak Management of Seasonal Influenza, Clinical Infectious Diseases, Volume 68, Issue 6, 15 March 2019, Pages e1–e47, https://doi.org/10.1093/cid/ciy866
• Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: Summary for clinicians. https://www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/summary-clinicians.htm (Accessed on October 22, 2020).
