Anlamak yada anlamamak
Hümeyra TURAN
Sanat hayal gücünden gerçeğe gider. Düşlerini edebi bir yazıyla aktarmak, mesaj vermek amacıyla okuru sürüklemek, zarif ruhlu insanların işidir. Çünkü her düşüncenin kendi içinde bir akışı, dalgalanışı, renkten renge geçişi vardır.
Bazı yazarlar vardır ki onları herkes okuyamaz yazar da herkesin okumasını istemez zaten. Bunu yapabilen çok az sayıda yazar var. Nitelikli yazmak herkesin yapabileceği bir şey değildir. Bir milletin özel yaşamı edebiyatıdır. Tutkularını, özlemlerini, düşlerini, yoksunluklarını, inançlarını, dünyaya bakışını, başkalarını nasıl algıladığını eserle açığa vurur.
Felsefeden hoşlanmayan, edebiyat eserinin kendisine bir şeyler vermesini beklemeyen insanlar neden kitap okur bunu anlamak güçtür. Sanat eserleri kolay yazılmazlar. Emek vererek meydana gelirler. Her şeyden önce esere saygı duymak gerekir.
Değişen bir dünya var, algılama seviyesi bu dünyayı algılayamıyor diye o dünya karalanamaz. Okurun yazılanların seviyesine çıkmak yerine yazarın okurun seviyesine inmesini düşünmek; okurun seviyesinin olması gereken yegane seviye olduğunu iddia etme halidir.
Derin bulduğunuz anlaşılır olmayan bir dildir. Okur, yazarı anlamak için daha çok çaba gösterir. Hala hakim anlatıcı döneminde kalmış zihinlerin bunu anlaması beklenemez. Yazmak özellikle de anlaşılır ve sadeye yönelen üslup yazarın ustalığından gelir ve zordur. Anlaşılmazlığın o büyülü dünyası yeteneksizliğin ustaca gizlenmesi anlamına da gelebilir.
Her aklına esen sade bir roman yazarsa bu roman bir edebi eser olur mu olmaz mı o tartışılır.
Edebiyat ne kadar karıştırırsan da değerli olmaz. Eser anlaşılır olmalıdır, derin görünmek amacıyla kurgulanan her karışıklığı derinliğe, felsefeye yormamak gerekir.
Ülkemizde hukuk dili sadeleşip, Türkçeleşmemiştir, neden? Kimse anlamasın, diye olabilir mi? Anlaşılır bir hukuk dili, hukuku ortadan kaldırabilir mi?
Anlaşılan ve sade bir üslup yazarın ustalığı ile ilgili bir konudur. İşlediği temada insani oluşları sıradanlaştırmadır, toplumun bireysel kimliklerini yalın bir ifade ile diğerlerine bildirmektir. Yazar ne anlaşılmak için yazmalıdır, ne de anlaşılmamak için yazmalıdır. Bence her kitap insanı zorlamalıdır; öyle bir değişim yaratmalıdır ki kişi okumadan önceki eski haline dönemesin.
Yorumlar