Müzikbilimci, İletişim uzmanı, MÜZDAK Başkanı Dr. Öğr. Üyesi GÖKTAN AY söyleşisi

Müzikbilimci, İletişim uzmanı, MÜZDAK Başkanı Dr. Öğr. Üyesi GÖKTAN AY Beyefendiyle, tertiplemiş olduğu 25. İSTANBUL TÜRK MÜZİĞİ FESTİVALİ hakkında konuştuk.                                                                                                                                                                                             

Oğuz Çetinoğlu: Maşallah, çok faalsiniz Hocam! Bu festival, ‘Günler’ olarak başladı, son iki yıldır bir ay devam eden bilgi ve müzik şölenine dönüştü. Kimler destek veriyor? 

Yrd. Doç. Dr. Göktan Ay: Bu yıl yapılacak olan Festival’e 19 kuruluş destek veriyor. 

Çetinoğlu: Kadirşinaslık ve teşekkür yerine geçmek üzere isimlerini verebilir misiniz?

Dr. Ay: Alfabetik sıra ile vereyim: 

Ataşehir Belediyesi, 

Avcılar Belediyesi, 

Bakırköy Belediyesi, 

Beykent Üniversitesi,

Doğuş Üniversitesi, 

Eyüp Belediyesi, 

Haliç Üniversitesi, Konservatuar

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültürel Etkinlikler Müdürlüğü ve  Kültür A. Ş.,

İstanbul Teknik Üniversitesi, Türk Mûsıkîsi Devlet Konservatuarı,                               

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi,                                                                                                                

Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fak. Güzel Sanatlar Bölümü,

Medipol Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fak.  

Musıki  Dergisi,

Sarkuysan A.Ş.,

Şişli Belediyesi,

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü                                                                                                         

Türkiye Özel Okullar Derneği,

Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu, TRT Müzik Kanalı,                            

Yıldız Teknik Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fak.

 Çetinoğlu: Bu faaliyetlere başlarken hedefiniz ne idi, ne kadarına ulaştınız? 

Dr. Ay: Maksadımız; ülkemiz insanlarının gönlünde yasayan; halk oyunları, halk müziği ve sanat müziği ürünlerini, gelenekselden faydalanılarak yapılan yeni çalışmaları; âşıkları, bestecileri, şarkıları, türküleri, yorumcuları, sanatkârları bir bütün hâlinde ve kaliteli bir şekilde halkımıza en iyi şekilde sunmaktı. Müzik Dernek/Vakıfları’nın, sanatkârların, sanat insanlarının, sponsorların ve bizleri yalnız bırakmayan sanatseverlerin sâyesinde, başardığımıza inanıyoruz.

Çetinoğlu: Faaliyetlerinizin 25’incisinde müzikseverlere hangi güzellikleri sunuyorsunuz ve bunlar için nasıl hazırlanıyorsunuz? 

Dr. Ay: Her yıl Mayıs ayında, (Bu yıl Ramazan dolayısıyla, 15 Nisan-15 Mayıs 2018 târihleri arasında yapılacak) 14 farklı konser (solistli) ve bir uluslar arası müzik  sempozyumu yapıyoruz. Etkinliklerde protokolün yanımızda olması, halkımızın salonları doldurması bizlere heyecan veriyor. Her konserin ayrı bir teması/konusu oluyor. Ocak ayında, salonlarımız ve katılacak topluluklar belirleniyor. Sonra, Sivil Toplum Kuruluşları Başkanları’na; hangi konuları, projeleri hazırlayacakları soruluyor, çakışma olmaması için belirleme önem kazanıyor.  Bunlar belirlendikten sonra, solist olarak kimlerin düşünüldüğü masaya yatırılıyor. Son 2-3 yılda solist olarak katılanlara, bir sonrakinde yer verilmiyor. Bunun sebebi;  festivale katılmak isteyen sanatçı arkadaşlarımıza imkân vermek, paylaşmak… Biz, festivalde; kişileri, solistleri, dernekleri, vakıfları değil; kaliteyi, sunumu ve müziği öne çıkarmaya çalışıyoruz.

Çetinoğlu: Faaliyetlerinize katılmak isteyen her topluluk festivale dâhil ediliyor mu, şartlarınız var mı?

Dr. Ay: Festival hazırlık kurulumuz, ödül kurulumuz, sempozyum bilim/sanat kurulumuz var. Orada kararlar alınıyor. İki şartımız var. Birincisi, katılmak için başvuru... Yönetim kurulu üyelerimizin tanıdığı/tavsiye ettiği toplukları öne alıyoruz. Başvuranları dosyaları ile inceliyoruz. Ne yaptıkları, konserleri, faaliyetleri v.b. hakkında olumlu görüş gelirse, dâvetli olarak çağırıyoruz.

İkincisi, katılan bütün toplulukların, solistlerin uyacağı kurallar… Bir alanı, sahne üzerine taşıdığınız zaman; sahne sanatı kurallarını işletmek mecburiyetindesiniz. Türk müziği asla ‘alaturka bir müzik’ değildir, her günkü, alışkanlık hâline getirdiğimiz davranışlar (giyim-kuşam, oturuş, müzik âletini çalış üslûbu, selâm, hitabet v.b) alaturkadır. Çok sesli müzikte ‘alafranga’ bir müzik değildir.

Konser öncesi (provalar, baskılar v.b.), açış konuşmaları (kısa, az, net ve öz v.b.), konser sırası (repertuvar, solist, mikrofon kullanımı, alkışlar v.b.), sunucu (sürekli sahnede bulunmaması, kendinden bahsetmemesi, alkış kelimesini kullanmaması v.b.),  yöneten (her eserden sonra alkış alınmaması, mikrofonla ilgilenilmemesi v.b.), konser sonrası (çiçek ve plaket takdiminin hızlı ve kısa yapılması v.b…) Bütün bunlar için kurulumuzun tespit ettiği standartlar uygulanıyor.

Çetinoğlu: 2018 yılı faaliyetleri hakkında bilgi lütfeder misiniz? 

Dr. Ay: Bu sene, 24 yıldır bizi destekleyen kuruluşlara çağrı yaptık, onlar da severek katıldılar. Eş başkanlarımızla yapılan toplantıda faaliyetlerimizin ana hatlarını belirledik.  T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı,  İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuarı, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Müzik  Eğitimi Bölümü, Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Müzik Bölümü, Medipol Üniversitesi Güzel Sanatlar ve Mimarlık Fakültesi Müzik Bölümü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., Avcılar Belediyesi temsilcileri, yaptığımız istişâre toplantısına katıldılar. Hepsine candan teşekkür ediyorum. 

Çetinoğlu: Sempozyum ana teması hakkında neler söylemek istersiniz? 

Dr. Ay: Bir önceki sorunuza cevap verirken, saydığım kuruluşların temsilcileriyle yaptığımız toplantılarda, bu yıla ait sempozyumun adını, ‘Müzik’te, Stratejik Yaklaşımlar Uluslararası Sempozyumu’ olarak belirledik. 9-11 Mayıs 2018 tarihleri arasında, İTÜ Türk Mûsıkîsi Devlet Konservatuarı’nın ev sahipliğinde, Maçka / İstanbul’dayız.

Çetinoğlu: Alt başlıklar hakkında da bilgi verir misiniz?

Dr. Ay: Bu bilgi şöleni, sosyal çalışmaları önemsemiş veya kendine görev edinmiş; müzik alanı akademisyenlerin/uzmanların/sanatçıların hazırladığı özel çalışmaların/araştırmaların sunulmasını ve tartışılmasını sağlamak, nokta atışları yapmak maksadıyla yapılmaktadır. Sempozyum konu başlıklarıyla ilgili ‘özel çalışması olan bazı akademisyen/sanatkârlar’ çağrılı dâvet edilmiştir. Sempozyumda; daha önce sunulmamış/yayınlanmamış, yeni ve özgün araştırmalar/çalışmalar tercih edilecektir. İnancım şudur; ‘müziğin meselelerini başkaları değil, yine müzik insanları çözecektir.’ 

Sempozyum alt başlıkları şunlardır:

-Kültür Politikalarının Müziğin Gelişimine Etkileri…

-Müzik Lisans Eğitimine Yaklaşımlar…
-Müzik Kurumlarının; Üniversite Sistemi İçindeki Yapılanması... 

-Müzik Alanı  Mezunlarının İstihdamı…

-Müzik Sistemleri Araştırmaları…

-Ses  Kayıt ve Teknoloji Sistemleri Araştırmaları…

-Müzik Yayıncılığı…

-Müzik Terminolojisi Araştırmaları…

-Müzik Alanı Tâyin ve Terfileri İçin Kullanılan  Akademik Kıstaslar…

-Müzik Sosyolojisi, Müzik Pedagojisi Araştırmaları…
-Müzikbiliminde; Çeviri, Târih Çalışmaları ve Yeni Bulgular… 

Çetinoğlu: İlgilenenler sunulan tebliğleri, basılı olarak temin edilebilecekler mi?

Dr. Ay: İşte can alıcı nokta bu. Çünkü sempozyumu tâkip etmeyenlerin eline eser vermezseniz sonuç alamazsınız. Sempozyuma katılan herkes bilir ki, Müzdak sempozyumları bildiri kitapları mutlaka basılır. Geçen yıl arkadaşım demişti; ‘Sempozyumu tertip eden Göktan AY; ne yapar eder sponsor bulur, kitapları bastırır, teslim eder.’ Allah utandırmadı, bütün yayınlarımız kütüphanelerde yerini aldı. Ancak, problem şu; çok güzel araştırmalar yapılıyor, sunuluyor, basılıyorsa da uygulama sıkıntımız var. Sanat kurumlarını idâre eden arkadaşlarımız, yazılanları dikkate almıyor, değerlendirmiyor, kafasında kurduğu konuları gerçekleştirmeye çalışıyor. Bu da sanat-bilimde eksikliğe yol açıyor. Bu arada söylemek isterim ki; -zorlamam ile- nihâyet sanat/müzik sempozyumlarında ‘Bilim/Sanat Kurulu’, yazışmalarda ‘Bilim/Sanat’ birlikteliğinin yazılmasına öncülük ettim, mutluyum.

Çetinoğlu: Gördüğüme göre bildiri kitaplarının editörlüğünü de siz yapıyorsunuz. Çok zor olmuyor mu?

Dr. Ay: Maalesef, bildiri yazım kurallarını göndermemize rağmen, çok yanlış geliyor. Türkçe noktalama işaretleri doğru yazılmıyor. Hâlâ;  ‘metot’ yerine ‘metod’; ‘Tanburi Cemil’ yerine ‘Tamburi Cemil’; ‘musıki’ yerine ‘musiki’, ‘konservatuar’ yerine ‘konservatuvar’, ‘repertuvar’ yerine ‘repertuar’ v.b.’ yazılabiliyor. Dipnot yazımları ise yanlışlarla dolu geliyor. Ya arkadaşlar gönderileni okumuyorlar yada gerçekten bilmiyorlar… Her ikisi de unvanlılara yakışmıyor…

Çetinoğlu: Allah kolaylık versin. Ülkemizde ilk defa, bu kadar geniş katılımlı ve paylaşımcı bir bilgi/sanat  şöleni olacağı anlaşılıyor. Sizi tebrik ederim. Faaliyetlerinizin onursal  başkanları kimler olacak?

Dr. Ay: Teşekkür ederim. Şeref başkanlarımız, yıllardır birlikte çalıştığımız, aynı gayelerde birleştiğimiz yöneticiler, Eşbaşkanlarımız ise; müzik kurumlarını yöneten akademisyen/sanatçılarımızdır. ‘Birlikten güç doğar’ sözünü bu senede hayata geçireceğiz. Sanatseverler, lütfen bizi takip etsinler.

Şeref Başkanlarımız:

Kemal Kaptaner / Kültür A.Ş. Genel Müdürü

Dr. Handan Toprak Benli / Avcılar Belediye Başkanı

Prof. Dr.Sabahattin Aydın / Medipol Üniversitesi Rektörü 

Prof. Dr. M. Emin Arat / Marmara Üniversitesi Rektörü 

Prof. Dr. Bahri Şahin / Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü 

Prof. Dr. Mehmet Karaca /  İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü

Mevlüt Uysal / İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı

Prof. Dr. Numan Kurtulmuş / T.C. Kültür ve Turizm Bakanı 

Çetinoğlu: Festival’e 24 yılda kaç kişi katıldı, kaç kişiye başarı armağanı verdiniz?

Dr. Ay: Her yıl, en fazla 5-6 ödülümüz var. Türk Müziğine Hizmet/Onur/Kurum, Yılın Sanatçısı Ödülü. Geçmiş yıllarda ödül alanlar: 120 kişidir. 2003 yılında 20 kişiye 10. Yıl Kültür ve Sanat Ödülü verildi. Katılan Topluluk sayısı 60 (bazı başarılı topluluklar her yıl katıldılar), Katılan Sanatçı sayısı 160 (bâzı solistler aralıklı olarak katıldılar)

Çetinoğlu: Kimlere başarı armağanı verileceği nasıl belirleniyor?

Dr. Ay: Ödül kurulumuz var. Çok danışmayı, yanlış yapmamayı önemseyen bir yapım var. Büyük, değer verdiğim sanatçı büyüklerimize danışıyoruz, TV programlarını tâkip ediyoruz, TRT Müzik’ten bilgi alıyoruz, yayınları tâkip ediyoruz v.b. şekilde dikkatli ve hassas davranıyoruz.

Çetinoğlu: Sizin 24 yıldır tertip etmekte olduğunuz Festival hiç ödül aldı mı?

Dr. Ay: Şahsımın çok plaketi, ödülü varsa da İstanbul’un ve ülkemizin tek ve özgün Türk Müziği Festivali olan İstanbul Türk Müziği Günleri/Festivali’nin büyük bir ödülü hâlâ yok. Halkımız bize salonlarda büyük destek veriyor, fakat biz devletten yardım almaksızın yaptığımız bu çalışmanın ödüllendirilmesini bekliyoruz. Bugüne kadar hiçbir kurumdan ödül almadık. Belki, gelecek sene nokta da koyabiliriz. Çünkü aşırı yoruluyoruz. Bu sene, Cumhurbaşkanlığı ve  Kültür ve Turizm Bakanlığı 2017 Kültür/Sanat Ödülü adayları arasındaydık. Ama, yine emeklerimiz görülmedi. Oysa; STK’ların, sanatçıların, müzik insanlarının paylaşımı var. Artık, 25. yılda bu ödülü hak ettiğimizi düşünüyoruz.  

Çetinoğlu: 15 Nisan – 15 Mayıs 2018 tarihleri arasında bir ay süre ile devam edecek faaliyetleriniz hakkında özet olarak bilgi lütfeder misiniz? Hangi gün, hangi şehirde ve hangi salonda ne gibi sunumlarınız var?  

Dr. Ay: Bu yıl yapacağımız faaliyetler İstanbul’un 8 ilçesinde sahnelenecek: Alfabetik sıra ile: Ataşehir,  Avcılar, Bakırköy, Eyüp, Kartal, Şişli ve Kadıköy ilçelerine misâfir olacağız. Ayrıca Gebze Belediyesinin katkılarıyla, Kocaeli ilimizin Gebze ilçesinde Gökhan Sezen konserimiz var.

29 Nisan’daki (Leyla Gencer Opera ve Sanat Merkezi/Bakırköy konseri öncesinde, 2017 ödülleri sahiplerine takdim edilecek.

Günler itibâriyle programlarımız şöyle:

-15 Nisan 2018 Pazar, Saat: 18.00’de Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hatânesi A Toplantı Salonu Nişantaşı, Şişli: Hastânenin Türk Müziği Korosu Konseri. Misâfir Sanatkâr: Meral Azizoğlu.

-22 Nisan 2018 Pazar, Saat: 19,30’da Kartal Bülent Ecevit Kültür Merkezi’nde ‘Türküler Hayattır’ isimli program. Misâfir Sanatkâr: Erdal Erzincan.   

-28 Nisan 2018 Cumartesi, Saat: 20’de Avcılır Barış Manço Kültür Merkezi: ‘Nesillere Miras Ezgiler’ Programı. Misâfir Sanatkâr: Erdal Erzincan.

-29 Nisan 2018 Pazar, Saat: 19,30’da ‘Türkülerin Sesi’ Programı. Misâfir Sanatkârlar: Ayla Karacan, Sidenur Töre.    

-29 Nisan 2018 Pazar, Saat: 19,30’da Bakırköy Leyla Gencer Sanat Merkezi: ‘Bahar ve İstanbul Şarkıları’: Misâfir Sanatkâr: Mine Geçili.(2017 Yılın TSM Solisti Ödülü)

-29 Nisan 2018 Pazar, saat: 20’de Ataşehir Mustafa Saffet Kültür Merkezi: ‘Türk Müziğinde Klasik Eserler.’ Misâfir Sanatkâr: Alper Diler.

-30 Nisan 2018 Pazartesi Saat: 19,30’da Bakırköy Cem Karaca Kültür Merkezi’nde ‘Türkü Türkü Türkiyem’ Programı. Misâfir Sanatkâr: Çetin Akdeniz.         

-04 Mayıs 2018, Saat: 20.00’de Şişli Belediyesi Cemil Candaş Kültür Merkezi.  ‘Bertan Üsküdarlı Mûsıkî Derneği Konseri.’ Yöneten: Bertan Üsküdarlı. Misâfir Sanatkâr: Hakkı Gürsoy Dinçer.

-05 Mayıs 2018 Cumartesi, Saat: 20.00’de Şişli Belediyesi Cemil Candaş Kültür Merkezi. ‘Şişli Mûsıkî Derneği Konseri.’ Yöneten: Vedat Çetinkaya. Misâfir Sanatkâr: Sezen Özmen Topatan.

-06 Mayıs 2018 Pazar, Saat 20’de Şişli Belediyesi Cemil Candaş Kültür Merkezi. ‘Bir Sevdâdır Türküler.’ Misâfir Sanatkârlar: Celal Bakar, Neşe Demir.

-07 Mayıs 2018 Pazartesi Saat: 20’de Eyüp Kültür ve Sanat Merkezi. Eyüp Mûsıkî Vakfı Konseri. Vakıf solistleri.  Bu konsere birçok şâir dâvet edilmiştir.

-09-10 ve 11 Mayıs 2018 Saat: 09.30-17.00 arası.‘Müzikte; Stratejik Yaklaşımlar Uluslar arası Sempozyumu’ 

-12 Mayıs 2018 Cumartesi Saat: 20.00’de Gebze Osman Hamdi Bey Kültür Merkezi. Misâfir Sanatkâr:  Gökhan Sezen. 

-13 Mayıs 2018 Pazar, Saat: 14.00’te. ‘Selâhattin Pınar Besteleri ve Türkülerimiz.’ Doğuş Üniversitesi Acıbâdem Kampüsü Sanat Merkezi/Kadıköy. Misâfir Sanatkâr: Ümit Coşkun. 

13 Mayıs 2018 Pazar, Saat:19.30’da, Bakırköy Cem Karaca Kültür Merkezi’nde, ‘Klasikten, Neoklasiğe Şarkılar ve Münir N. Selçuk Besteleri’, Misâfir Sanatkâr: Dr. Adnan Çoban

Çetinoğlu: Bilgi Şölenine ve konserlere giriş şartları hakkında bilgi lütfeder misiniz?

Dr. Ay: Sempozyumu dinleyici olarak katılım serbesttir, memnun oluruz. Konserlere katılmak isteyenler, festival kitapçığımızda ya da basın duyurumuzda yer alan -her etkinliğin iletişim numarasını farklıdır-  telefonları arayarak bilgi alabileceklerdir. 

Çetinoğlu:  Sorularla sınırlı kaldığınız için veremediğiniz bir mesajınız varsa, söz sizin Efendim! Dr. Ay:   25 yıldır; sanata ve spora yapılan her türlü pozitif ayrımcılığı destekliyoruz. Okullarımızda Türk müziği’ne ve çalgılarına yer verilmesini, geç kalınmış bir karar olarak görüyor, sonuna kadar destekliyoruz. 

Ülkemizin en çok arzu duyduğu “barışa/huzura/paylaşıma/istikrara/üretime” giden yolda, ‘Sosyal barış için: sanat’ diyerek, ‘Baharı müzikle karşılamak’, ‘Çölleşen Ruhumuzu Müzikle Yeşertmek’ için,  ‘Müzik Vakıf/Topluluk/Dernek’lerimiz ve Misâfir Sanatkârlarımız’  adına sizleri aramızda görmeyi diliyoruz...

Her zamanki duyarlığımızla, kurumlarımız ve sanatçılarımızla birlikte, toplumun değerlerine saygı duyuyor, gündeme düşen her şeyi samimiyetle paylaşıyor; ‘Her türlü teröre/şiddete, tecavüze ve çocuk istismarına hayır’ derken ‘kadına kadın, çocuğa çocuk diyoruz.