ABD Başkanı Donald Trump çalışma vizelerini askıya aldı!

Detayları 20 yıllık Avukat Timur Edib açıkladı

20 yılı aşkın süredir ABD’de avukatlık yapan Timur Edib ile röportaj

Röportaj: ANIL SURAL

Fotoğraflar: Rona Doğan

ABD Başkanı Donald Trump, ülkeye göçmen girişi kısıtlamasını, bazı çalışma vizelerini de kapsayacak şekilde genişlettiği ve bu durumu yıl sonuna kadar uzattığı kararnameyi 22 Nisan’da imzaladı.

Kararnamede, koronavirüs salgını nedeniyle ülkede işsizlik sorununun ortaya çıktığını belirten Trump, bu kararname ile yeni istihdam alanlarında Amerikan vatandaşlarına öncelik verilmesinin sağlanacağını vurguladı.

Peki bu vize yasağı kimleri etkileyecek? Şu an elinde başka türden vize olanlar etkilenecek mi? Trump’tan sonra ABD’deki göçmenlik işlemleri yavaşladı mı? Tüm bunları ve daha fazlasını Maryland Barosuna kayıtlı 20 yıllık Türk Avukat Timur Edib ile konuştuk.


Timur Bey öncelikle bu kararnameden hangi vizeleri etkiliyor?

“Göçmen olmayan vize” kategorisindeki H-1B, H-2B, H-4, L-1 ve J-1 vizeleri Nisan ayında imzalanan kararname kapsamına alındı. Koronavirüs salgını alanında çalışan sağlık bilim insanları ve çalışanları bu yasaktan muaf. EB-5’ları etkilemedi. Çünkü o vizede milyon dolarlık yatırım var. Vize alabilmek için 1.5 milyon doların üzerinde emlak veyainşaat yatırımları gerekiyor.

Elinde hali hazırda herhangi bir vize olanlar ABD’ye girebilir mi?

Yıl sonuna kadar bu vize türlerinden yeni başvuru yapamazsınız fakat eğer elinizde bir vize varsa ABD’ye gelebilir ve seyahat edebilirsiniz, bunda bir kısıtlama yok. İster turist vizeniz isterse çalışma vizelerinden birisi olsun ABD’ye giriş yapabilirsiniz. Çünkü kimileri öğrenciyim ya da turistim giremez miyim diye bana soruyorlar kesinlikle elinizde bir vizeniz varsa ülkeye gelebilirsiniz.

Başka kimler etkilenmiyor?

Eğer hali hazırda vizeniz var ya da ABD içerisindeyseniz bu karar sizi etkilemiyor. Yanlızca yeni vize alamıyorsunuz. Nisan ayında aslında kısıtlamalarla ilgili bir karar geçmiş Haziran’dan itibaren uygulanmaya başlandı.

Yıl sonundan önce yasak kalkabilir mi?

Aralık ayının sonuna kadar devam ediyor fakat her 30 günde bir karar gözden geçiriliyor. İptal de edilebilir ya da yeni vizeleri ekleyebilir bu süreç uzatılabilir.

Sizi şaşırtan bir vize türü oldu mu?

L-1 neden eklendi bu beni şaşırttı. Açıklamada işsizlik durumu bahane edildi ve maddi durumu kötü olanlar ve engellilerin işleri azaldı açıklaması yapıldı. L-1 bir şirketin müdürü, idarecileri yani onun yerine herhangi birisini işe alamazsınız, alanına göre yüksek kalifiye olmak gerekiyor. L-1 özel bir kişisiyse neden onları ekledi anlaşılır değil.

H-1B’nin de yasaklanması anlamsız. Çünkü ABD’de 45 milyon insan işsiz kaldı H-1B senede 50 bin kişiye hak veriyor. Yüzde 1’in altında bir rakam. Mantıksız bir hareket ve başkanlık seçimleri öncesi göstermelik bir hareket. ABD Başkanı Trump’ın en baştan beri göçmenlere yönelik sert söylemleri vardı. Duvarı yapamadı göçmenleri nasıl nereden durdurabilirim diye bakıyor.

H1-B vizesi için 50 bin kişi alıyor her sene. Kanunda 85 bin diyorlar. 65 bin için en az 4 yıllık diploma gerekiyor. Kalan 20 bin için ABD’de yüksek lisans yapan kişilere hak veriyorlar. Yurt dışında okursanız bu sayılmaz. Trump iki şeyi değiştirdi, bazı düzeltmeler daha iyi oldu. Eskiden Nisan 1’de 300 bin kişiye veriliyordu bu vize sonra oradan seçiliyordu. Şimdi Trump önceden kendini kanıtlayıp daha sonra vize alınmasının yolunu açtı. Bence böyle daha iyi oldu. Dünyanın masrafını yapıp avukatlara verip, ardından hak kazanılmayınca verilen emek ve paralar çöpe gidiyordu. Eskiden çekiliş olunca herkes eşitti Trump’ın yeni sisteminde en yüksek maaşlar sıralanacak ve ona göre alımlar yapılacak. Yeni bir işletmenin sırası böylece geç gelecek hatta gelmeyecek. En yüksek firmalar sıralanacak ve en yüksek maaş alanlar belirlenecek. Yenilikle küçük firmalara sıra gelmiyor, büyükleri düşünüyor sistem. Geçen sene hiç çekiliş kelimesi geçmedi yavaştan gizliden başladı diyebiliriz. Bu sene devam ediyor fakat olan kişileri alsan bile ay sonuna kadar vize alamıyorlar. İşyerlerine zarar verecek.

Ne zaman başvuru?

H1-B her sene Federal Hükümetten dolayı 1 Ekim’de başlar 30 Eylül’e kadar sürer. Kanun 1 Ekim’den itibaren başvurabilirsiniz diyor. 6 ay önceden haber verin diyor yani 1 Nisan’da başladığını söyleyebiliriz.

ABD içinden 50 bin kişi seçemiyorlar mı?

Zaten olay o. ABD’de ihtiyaç karşılanamadığı için böyle bir vize türü var. ABD’de mühendislik sorunu olduğu için o yüzden ülkenin dışından alıyorlar. Şunu da ekleyelim firmalar H1-B vizesi için bana mühendis lazım derse 750 doları eğitim bakanlığına bağışlamaları gerekiyor. Buradaki amaç 750 doları Amerikalılara burs olarak vermek ve bilim – mühendislik alanında gençler yetiştirebilmek. Yani her sene 50 bin vizenin her biri için iş verenler 750 dolar başvuru ücreti vermek zorunda. Bu ücrete bir de 500 dolar eklendi. Göçmenlik polislerine bir fon veriliyor. Toplamda 1250 dolar bu iki kaleme gidiyor.

Tarım işçileri bundan etkilenmedi sizce neden?

Koronavirüsten dolayı işsizliğin artmasıyla H1-B’yi kapattı ama H2-B’yi tarım dışı vizeleri kaldırdı onda daha fayda var çünkü sadece işçi aranıyor ABD içerisinde bulabilirler. Ama H2-B Tarım vizesini neden kaldırmadı? Gelen kişilere ihtiyacımız var dediler.

Sizce J-1 vizesi neden dahil edildi Timur Bey?

Aslında o hiç olmayacaktı. J1’in çoğunluğu Work and Travel vizesiyle gelen öğrencilerden oluşuyor ve gelenler turizmde çalışıyor. Zaten turizm olmadığı için gençlerin iş bulması zor vizeyi iptal etmeseydi zaten çoğunluğu gelemeyecekti konsolosluklar kapalı vize alamıyor öğrenciler otellerin, eğlence merkezlerinin durumu ortada onu da göstermelik olarak eklediler.

J-1 akademisyenler ve araştırmacıları da etkiliyor...

Bu yasak aslında büyük bir zarar veriyor. Düşünün Avrupa’ya kapıyı kapattılar onlar da geri hamle ABD’ye karşı kapattı. Şu an Türkiye pasaportunun ABD pasaportundan daha değerli olduğunu söyleyebilirim. Koronavirüsten bilim insanlarını dinlemeden hareket ettiler. Orada bir ayrımcılık yapmadı ve herkese yasa getirdi. Çok değerli bilim insanları o vizelerle sene sonuna kadar artık ABD’den vize alamayacak.

Trump geldikten sonra göçmenlik işlemleri yavaşladı mı?

Trump seçildikten sonra büyük bir yavaşlama oldu. 20 yıldır avukatlık yapıyorum ve göçmenlik bürosu her hizmeti 6 ay içerisinde bitiriyordu. İster vatandaşlık ister turist vizesi olsun masamıza gelince eğer bir sıkıntı yoksa 6 ay içerisinde bitireceklerine dair söz veriyorlardı. Ama şimdi durumlar değişti, süreç uzuyor.

‘ABD Vatandaşlık ve Göçmen Ofisi’nin 1.5 milyar dolar açığı var’

ABD Başkanı Trump önce yasa dışı kalanlarla şimdi ise legallerle uğraşmaya başladı. ABD Vatandaşlık ve Göçmen Ofisi’ne (USCIS) para vermiyor ve çalışanların yüzde 70’i ücretsiz izne yolladılar. Bir bölümde çalışan sayısını 162 kişiden 3 kişiye indirdiler. Genelde maaşları başvuru yapanların ödediği paradan alıyorlar. Şu an 1.5 milyar dolar açıkları varlar.

Mesela neler yavaşladı?

Kanunda birisi çalışma iznine başvurunca 90 gün içerisinde kartı geliyordu. Geç kalınca ya arıyorsunuz ya da mektup yazıyorsunuz haloluyordu. Fakat Trump geldikten sonra 6 ay 8 aya kadar uzadı. Kanunda yazmasına rağmen 3 aylık resmi süre 9 ayı bulabiliyor.

Vatandaşlık işlemleri de uzadı mı?

Evet çok fazla uzadı. Mesela şu an Virginia’da Green Card’tınız var ve vatandaş olma sürenizi doldurduysanız başvurduktan sonra bekleme süresi 12 ay ile 36 arasında. Daha önceden bu süre Virginia’da 3 aya indirilmişti. Fakat şu an 2 sene sonra ancak çağırıyorlar.

Başka yerlerde süreler nasıl? Farklı eyaletlerden başvuru süreleri değiştirir mi?

California’ya da bakıyorum yine aynı süreler. Eviniz neredeyse oradan başvurabilirsiniz. En az 90 gün adresinizde yaşamanız gerekiyor.

Olumlu hizmetler oldu mu sizce Timur Bey?

Bazı hizmetler de düzeldi onu da söylemeliyim. Mesela elinizde bir çalışma izni var ve uzatmaya başvuruyorsanız başvurunca otomatik olarak 6 ay eskisi geçerli oluyor. Elinizde çalışma izni yoksa elbette büyük bir sorun.

Trump tekrar seçilirse göçmenlik daha da zorlaşır mı?

Daha fazla zorlaşacağını düşünüyorum. Çünkü bir seçim daha olmadığı için daha rahat hareket edecektir. Senato’da Cumhuriyetçiler fazla olduğu için çok rahat hareket edebiliyor. Düşünün 2018 seçiminde Temsilciler Meclisi’ni Demokratlar almasaydı her yere imza atarak kendi kararlarını geçirebilecekti. Meclisten çıkması önemli başkanlık kararnamesinin de bir limiti var. Başkanlık Kararnamesi kanun olmadığı için hemen iptal edilebilir. Mesela Obama ülkeye çocuk yaşta yasa dışı şekilde giren ve DACA “Dreamers” olarak bilinen yüz binlerce göçmene sınır dışı muafiyeti tanıyan programı hala çıkmazda. Meclisin bir şey demesi lazım.

Kimileri ABD’nin Büyükelçilik ve Başkonsolosluklarından tarih alıyor. Açıldılar mı?

Son okuduğuma göre yavaş yavaş açılıyor. Fakat halka hizmet vermek başka arkada hizmet vermek başka bir şey. ABD Vatandaşları ve Greencard’lılara hizmet veriliyor henüz vize başvurularına açılmadı.

Peki bir öğrenci tatile gitti ve Amerikan Büyükelçilikleri ve Başkonsoloslukları kapalı, yeni vize alması gerekiyor ülkeye gidip geri nasıl gelir?

Amerikan Büyükelçilik ve Başkonsoloslukların açılmasını bekleyecek. Eğer elinde vize yoksa gelemezler, öyle çok kişi kaldı.