Kamuoyu gündeminde uzunca bir süredir yer alan, konusu itibariyle birçok insanı ve aileyi ilgilendiren, af yasası olarak da algılanan İnfaz yasa değişikliğine ilişkin merak edilenleri başarılı ceza hukukçusu Avukat Oğuz Üce’ye sorduk.

RÖPORTAJ: AYŞENUR MAMA

Evet, bildiğiniz üzere; gündemde bir af yasa tasarısı mevcut. Toplumun önemli bir kesimini ilgilendirmesi itibariyle bu hususta kimi noktaların açıklığa kavuşturulması gerektiğini düşünüyoruz. Bilindiği üzere; daha önce 1. Yargı paketi açıklanmıştı ve sırada 2. Yargı paketi vardı; ancak kimi kesimlerce beklendiği üzere infaz düzenlemesinin 2. Yargı paketinde değil, 3. Yargı paketinde yer alacağını düşünüyorum.

Gündemdeki infaz düzenlemesine ilişkin pakette neler olacağına değinmek gerekirse; af yasa tasarısı şimdilik 17 maddeden oluşuyor. Af yasasına dâhil olmayacak suç tipleri, kalem kalem yazıldı. Kapsam dışı tutulan suç tipleri ise şunlar:

“Terör suçları, örgütlü terör suçları, kasten adam öldürme, cinsel istismar, kadına ve çocuğa şiddet, soykırım suçları, insanlığa karşı işlenen suçlar, insan üzerinde deney suçu, organ ve doku ticareti, reşit olmayana cinsel istismar, çocukların cinsel istismarı suçu, devlet topraklarının tamamını veya bir kısmını yabancı bir devletin egemenliği altına koymaya veya devletin bağımsızlığını zayıflatmaya veya birliğini bozmaya veya devletin egemenliği altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya yönelik fiiller, cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs, TCK'nın 76’ncı maddesinde düzenlenen (Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence, eziyet veya köleleştirme, kişi hürriyetinden yoksun kılma, bilimsel deneylere tabi kılma, zorla hamile bırakma, zorla fuhuşa sevk etme) suçların tamamı, her türlü eziyet, işkence, Atatürk aleyhine işlenen suçlar ve Orman Kanunu’na aykırı suçlar.”

Taslak metinde yer alan bu suçlar dışındaki suçlar, infaz düzenlemesi kapsamında olacak. İnfaz düzenlemesi, soruşturma ve kovuşturma aşamasındaki dosyaları kapsamayacak. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında tutuklu yargılananların tutukluluk hali devam edecek.

Ayrıca 65 yaş ve üzeri mahkûmlar için de yasa tasarısında bir düzenleme geliyor. 65 yaş ve üzeri için 1 yıl; 70 yaş için 2 yıl; 75 yaş ve hamileler içinse 4 yıla kadar kalan cezaların evde çekilmesinin düzenleme içerisinde olacağı ifade edildi.

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan; ancak nihai şeklini siyasetin vereceği düzenleme ile infaz sisteminde köklü değişikler yapılıyor. Evde infaz, geceleyin infaz gibi alternatif infaz sistemleri geliştiriliyor.

Yeni sisteme göre mahkemelerce verilen cezaların 2/3’ü, yani %67’si yerine; ½’si yani %50’si cezaevinde geçirilecek. Bu sürenin de 1/5’i denetimli serbestlikte geçirilebilecek. Denetim süresi her koşulda 3 yılın üzerinde olamayacak. Örneğin; mahkemece 10 yıl hapse mahkûm edilen bir kişinin cezasının infazı 5 yıl olacak. Bu 5 yılın 4 yılı cezaevinde geçirildikten sonra hükümlü, iyi halliyse denetimli serbestlik kapsamında tahliye edilecek. Yani 10 yıl ceza alan bir kişi, iyi halli olması durumunda cezaevinde toplamda 4 yıl geçirecek. Mevcut sistemde 10 yıl ceza alan biri, 5 yıl 8 ay cezaevinde kalıyordu.

Düzenleme ile kamuoyunda çok tartışılan bir konuda daha adım atılıyor. Mevcut sistemde doğum yapan kadınlar, doğumun üzerinden 6 ay geçmeden cezalarını çekmek üzere cezaevine alınmıyordu. Yeni düzenleme ile bu süre 1,5 yıla çıkarılıyor. Yani bir kadın doğum yaptıktan ancak 1,5 yıl sonra cezasını çekmek üzere cezaevine alınabilecek. Doğum yapan kadınların aldıkları ceza 3 yıl ve altında ise bu ceza konutta infaz edilebilecek.

Şüphesiz yeni düzenlemeler ile infaz noktasında sık sık gündeme gelen bazı sıkıntılı noktaların düzeltilmesi adına olumlu adımlar atılacaktır. Keza hükümlü ve tutuklu ailelerinin beklentisi ile kamuoyunun yararı arasında orantılı bir düzenleme olmasını umuyoruz. İnfaz yasası değişikliklerinin uygulanması noktasında aksaklıklarla karşılaşılması durumunda Ceza hukuku ile ilgilenen bir avukat ile çalışılması tavsiye olunur. Bu doğrultuda kafalardaki soru işaretlerini gidermek adına tarafımıza ulaşılması durumunda uzman kadromuz ile yardımcı olunacaktır.