Her hafta olduğu gibi bu hafta da Aziz Karataş ile Bir Çay Söyleşisi adlı köşemizde çok değerli bir konuk aldık. Diyet üzerine Batman Özel Zilan Hastanesi’nde çok başarılı çalışmalar yürüten uzman diyetisyen Muhammed Enes İş ile birçok insanın kanayan yarası haline gelen dünden bugüne süregelen obeziteyi konuştuk.

Merhabalar hocam, öncelikle söyleşimize hoş geldiniz. Bize kısaca kendisinizden bahseder misiniz?

Merhabalar, hoş gördüm. Ben diyetisyen Muhammed Enes İş.1997 yılında Batman'ın Kozluk ilçesinde doğdum. İlköğretim, ortaöğretim ve lise eğitimimi Batman'da gördüm. Lefke Avrupa Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden 2020 yılında mezun oldum.Bitirme tezimi 'Spor Dallarına Göre Beslenme ve Ergojenik Destek' üzerine yazdım. Şuanda Batman Üniversitesi Kimya Bölümünde yüksek lisans öğrenimime devam ediyorum. Meslek hayatımda 6 aylık kurum diyetisyenliği yaptım ve şuanda Batman Özel Zilan Hastanesi’nde diyetisyen olarak çalışıyorum. Sporcu beslenmesi, hastalıklarda beslenme, gebelik öncesi ve emzirme dönemi beslenmesi, bariatrik cerrahi öncesi ve sonrası beslenmesi, sağlıklı kilo yönetimi konularında danışan kabulüne devam ediyorum.

Uzun süredir çağımızın en büyük sorunu olan obezite hakkında ne düşünüyorsunuz?

-Vücutta yağ dokusunun normalden fazla olması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.

-Hastalığın oluşumunda genetik ve çevresel faktörler değişik oranlarda rol oynar.

-Obezitekomplikasyonları ile yaşam süresini kısaltan bir hastalıktır.

Obeziteye zemin hazırlayan faktörler nelerdir?

-Genetik yapının %50,çevre faktörlerinin %50 etkisi vardır.

-Fiziksel aktivite azlığı; gün boyu aktivite, egzersizin en belirgin etkisi obeziteyi önlemesi ve verilmiş olan kiloların korunmasıdır.

-Enerji alımının artması; Gıda bolluğu, porsiyonların büyümesi, yağ ve şeker gibi yoğun gıdalarda artış; işlenmiş ve hazır gıdaları yaygınlaşması, sebze ve meyve tüketiminin azalması, iş yemeklerinin sıklaşması gibi örnekler.

-İlaçların etkisi; Kortikosteroidler,Trisiklikler veya diğer antidepresifler, Sodiumvolproate,Oralkontraseptifler, İnsülin dahil hipoglisemian ajanlar

-Endokrin bozukluklar; Hipotroidizm, Cushing Sendromu

-Gebelik; Her gebelikten sonra ortalama 1,5-2,5 kg kalabiliyor.

Türkiye’de obeziteprevelansı nasıldır?

-Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010 ön çalışma raporuna göre Türkiye’de obezite sıklığı;

Erkeklerde %20,5

Kadınlarda ise %41

Toplamda %30,3

-Toplamda fazla kilolu olanlar %34,6, fazla kilolu ve şişmanlarda olanlar %64,9, çok şişman olanların oranı %2,9 olarak bulunmuştur.

Peki obez olduğumuzu nasıl anlarız?

-BMI(Vücut kitle indeksi): Ağırlık(kg)/Boy(m2)>30 =obez

-Bel çevresi: Hafifçe nefesini vermiş durumda kaburga alt kenarı ile süperioriliakkrista arasının orta noktasından;

Erkek>92 cm= obez

Kadın>84 cm= obez

-Bel/Kalça: Bel çevresi/toraharterler hizasında kalça çevresi

Erkek>0,95=obez

Kadın>0,8=obez

-Bel/boy: Bel çevresi/boy(cm)>0,5

Obeziteye eşlik eden hastalıklar ve komplikasyonlar nelerdir?

-Tip 2 diyabet, hipertansiyon, dislipidemi, kardiyovasküler hastalıklar, safra kesesi hastalıkları, gut, bazı kanser türleri

Kadınlarda şişmanlık neden daha yaygındır?

-Hamilelik ve menopoz sonrası etkisi

-Östrojenin yağ dokusunu arttırıcı doğal etkisi

-Ev kadınlarının ev dışı yaşamlarının azlığı ve bedensel faaliyetlerinin kısıtlı olması

-Kabul günlerinin ikramları

-Çalışan kadınlar gibi etkenler kadınlarda şişmanlık nedenlerindendir.

Erkeklerde obezite görülme nedenleri nelerdir?

-İş gereği öğle ve akşam yemeği buluşmaları.

-Sedanter yaşam.

-Sürekli karar verme durumunda olmanın yarattığı gerginlik.

-İşlerin yoğunluğundan diyet planlamalarına.

-Eğlence mahiyetinde sporlara vakit ayıramamak.

-Sık alkol almak gibi etkenler erkeklerde şişmanlık nedenlerindendir.

Obezite riskleri ve etkileri nelerdir?

-Psikolojik.

-Mekanik güçlükler.

-Metabolik sıkıntılar.

-Kardiyovasküler hastalıklar.

-Solunum rahatsızlıkları.

-Deri ve cilt rahatsızlıkları.

-Yaşam kalitesinde kötüleşme gibi risk ve etkileri vardır.

Metabolik sendromunobeziteye etkisi nelerdir?

-Obezite, hiperinsülinemi, kan kolesterol ve trigliserit düzeylerindeki artış;

Erkeklerin %24

Kadınların %23 seviyelerindedir.

-Şeker hastalığını, kalp krizini ve felç riskini arttırır.

Peki obeziteden nasıl korunabiliriz?

-Az az sık sık beslenmeye özen göstererek.

-Fast-food ve abur cubur tarzı beslenmeden uzak durarak.

-Sebze ve meyve gibi sağlıklı seçimleri beslenmemize ekleyerek.

-Hazır gıdalar gibi besinler yerine ev yapımı organik besinler tercih ederek.

-Düzenli olarak balık tüketmeye özen gösterin ancak pişirme yöntemi olarak fırında veya haşlama tercihiniz olsun kızartmalardan uzak durun.

-Su tüketimimiz bu süreçte çok önemli günlük ortalama 2,5-3 lt su tüketimine dikkat edelim.

-Gazlı ve şekerli içeceklerden uzak durmaya özen gösterelim.

-Düzenli fiziksel aktiviteye başlayarak hareketsiz yaşamdan kurtulalım.

Önce Vatan Gazetesi ailesi olarak bizimle yaptığınız bu özel ve içten röportajdan ötürü değerli yüreğinize şükranlarımızı sunar, gelecek çalışmalarınızda başarılar diliyoruz…

Röportaj: Aziz Karataş