Haber: Mert Osman Erman
Moskova'da bir alışveriş merkezindeyim. Yiyecek alanının yanına dev bir pembe ev kurulmuş. İçeride: pembe mobilyalar, pembe patlamış mısır ve Barbie ile Ken'in kulaklarından kulaklarına gülümsediği karton kesimleri bulunuyor.
Onların neden gülümsediğini anlamak zor değil: Barbie filmi, Batılı yaptırımlara rağmen karşılarındaki çoklu salonlarda kalabalığı çekiyor. Rusya, Ukrayna'ya tam ölçekli bir saldırının ardından bir dizi Hollywood stüdyosu Rusya'da filmlerini yayınlamayı durdurdu. Ancak izinsiz kopyalar geçiyor ve Rusça'ya dublajlanıyor.
Sinemada biraz gizlilik ve cilada. Bir ziyaretçiye hangi filmi izlemeye geldiğini sorduğumda, tuhaf bir 15 dakikalık Rus filmi adıyla cevap veriyor ve gülümsüyor.
Lisanslama sorunlarını önlemek için, Rusya'daki bazı sinemalar, Rus yapımı kısa filmleri satmış ve Barbie uzun metrajlı filmi önizleme olarak göstermiştir.
Rus Kültür Bakanlığı memnun değil. Geçen ay Barbie filmi, "Rus geleneksel ahlaki ve manevi değerlerin korunması ve güçlendirilmesi konusundaki başkanımızın belirlediği amaçlar ve hedeflerle uyumlu değil" sonucuna vardı.
Yine de konuştuğum sinemaseverler Barbie'nin büyük ekranda burada olduğundan memnun.
"İnsanlar ne izlemek istediklerini seçme hakkına sahip olmalıdır," diyor Karina. "Rus sinemalarının bize bu filmleri gösterme olanağı olduğunu düşünüyorum."
"Başkalarının kültürlerine açık olmakla ilgilidir," diyor Alyona. "Başkalarının standartlarıyla aynı fikirde olmasanız bile izleyebilirseniz harika bir şeydir."
Ancak Rus milletvekili Maria Butina, Barbie hakkında hiçbir şeyin harika olmadığına inanıyor: bebek veya film.
"Barbie'yi bir kadın figürü olarak sorunlarım var," diyor bana. "Bazı kızlar, özellikle ergenliklerinde - bir Barbie kızı gibi olmaya çalışırlar ve bedenlerini tüketirler."
Bayan Butina, filmin Rus sinemalarında gösterim lisansı verilmediğini ekliyor
"Kuralı çiğnemeyin. Bu, sinemalarımız için bir soru mu? Kesinlikle. Filmi neden gösterdiklerine dair hangi temelde olduğunu sorgulayan sinemalara bir dizi talep gönderdim," diyor.
"Kuraları takip etmenin önemini konuşuyorsunuz," diyorum, "ama Rusya Ukrayna'ya saldırdı. Birleşmiş Milletler, bu uluslararası hukukun tam bir ihlaliydi diyor."
"Rusya Ukrayna'yı kurtarıyor," diyor, "ve Donbas'ı kurtarıyor."
Rusya'da iktidardakilerden sık sık duyarsınız bunu. Moskova'yı barışçı, savaşçı olmayan bir şehir olarak tasvir ederler. Ukrayna'yı Rusya'ya karşı savaş başlatmak için kullanan Amerika, Nato, Batı olduğunu iddia ederler. Rusları bayrak etrafında toplamak için tasarlanmış alternatif bir gerçekliktir bu.
Avrupa ve Amerika ile giderek artan çatışma ortasında, Rus yetkililer Rusları Batı'ya karşı çevirmeye kararlı görünüyor.
Devlet televizyonu burada sabah akşam Batılı liderlerin Rusya'yı yok etmek için olduğunu izleyicilere söyler. Rus lise öğrencileri için yeni çıkan modern tarih ders kitabı (kullanımı zorunlu) Batının "Rusya'yı parçalamak ve doğal kaynaklarına hakim olmak" amacında olduğunu iddia ediyor. Kitap, "1990'larda, iyilik, adalet, kolektivizm, hayırseverlik ve fedakarlık gibi geleneksel kültürel değerlerimizin yerine, Batı propagandasının etkisi altında bireysellik duygusu ile birlikte insanların topluma sorumluluk taşımadığı fikri dayatıldı" diye iddia ediyor.
Ders kitabı, Rus 11. sınıf öğrencilerine "Anavatan'ın şanını ve gücünü çoğaltın" demektedir.
Yani, Anavatan'ınız (Barbie Ülkesi değil) sizi bekliyor
Moskova çoklu salonlarında, hala Batı kültürünü ve fikirlerini deneyimlemeye açık olan birçok insan buldum. Ancak Rus başkentinin dışındaki durum nedir?
Moskova'dan 140 mil uzaklıktaki Shchekino kasabasına gidiyorum. Yerel kültür merkezinde bir konser var. Sahnenin üstünde askeri üniformalarla dört Rus askeri, vatanseverlik ve Rus yenilmezliği hakkında şarkı söylüyorlar.
Şarkılardan biri Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı hakkında
"Onur ve düşmanı ezmeğe hizmet edeceğiz!" diye fısıldıyorlar. Seyirci (neredeyse tam bir salon) gençlerden ve yaşlılardan oluşuyor,
okul çocukları, askeri öğrenciler ve yaşlı vatandaşlar dahil. Hızlı tempolu şarkılar için kendilerine verilen Rus bayraklarını sallıyorlar.
Paraşütçü pop yıldızları vatansever repertuarlarını söylerken, film arkalarındaki ekrana yansıtılıyor. Burada Barbie veya Ken yok. Rus tanklarının, askerlerin yürüyüşlerinin ve ateş etmelerinin görüntüleri var ve bir ara Kremlin'deki Başkan Vladimir Putin'in görüntüsü var.
Vatansever mesajlama etkilidir. Shchekino sokaklarında Barbie çılgınlığı yoktur.
"Andrei bana şunu söylüyor: "Şu anda moral yükseltmek için vatansever Rus filmleri yapmak önemlidir. Ve yaşam biçimimizden Batı alışkanlıklarını çıkarmamız gerekiyor. Bunu nasıl yapabiliriz? Film aracılığıyla. Sinema kitleleri etkileyebilir."
"Batı filmlerinde cinsel yönelim hakkında çok konuşurlar. Biz bunu desteklemiyoruz," diyor Ekaterina bana. "Rus sineması aile değerleri, aşk ve dostluk hakkındadır."
Ancak Diana, sinemayı Rus filmleri ve yabancı filmler olarak ayırmaktan çekinir.
"Sanat herkes içindir. Nereden geldiğiniz önemli değil," diyor Diana bana. "Ve kendimizi bir milletin sanatına sınırlamamalıyız. Daha kültürlü, sosyal ve ilginç bir kişi olmak için diğer ülkelerin filmlerini izlemeli ve kitaplarını okumalısınız."
