Eğitimde gelişmiş ülkelerin oldukça gerisindeyiz.Onlar eğitim sistemlerini çağın koşullarına göre iyileştirirken, eğitim bilimleriyle taban tabana zıt olanuygulamalar çocukların umutlarını köreltiyor.Dünya eğitimde yeni paradigmaları tartışırken, biz gün be gün akılla bilimle uzaktan yakından ilgisi olmayan davranışlarla karşılaşıyoruz. Kimiçevrelerin“karma eğitimi”içlerine sindiremedikleri bir gerçek. Ne yazık ki eğitimde kız ve erkek öğrencilerin aynı ortamda, eşit koşullarda özgürce eğitim almalarını kabullenemiyorlar. Elbette bunun birçok nedeni var. Bu nedenlerden biri de bu kesimlerin “pedagoji” denilen bilimin söylediklerinden haberdar olmamalarıdır. Özellikle bazı okul yöneticilerininçocuk pedagojisine uygun uymayan davranışları nasıl izah edilebilir? Bilime inanmıyorsanız ve okuma alışkanlığınız da yoksa bunu izah etmek hiç zor değil.
Bilim bize geç de olsa Batı’dan geldi.Pozitif bilimler, matematik, mantık, sosyal bilimler, felsefe… bunların hepsinin kökü Antik Dönem’in Akıl Çağı’na dayanır.Peki, doğukültürlerive İslam dünyasıbilimalanındahiçbirşeyüretmedi mi? Elbetteçokönemlibiliminsanlarıyetiştirdi. Roma İmparatorluğu’nunçöküşünden 11. yüzyılınsonlarınakadarolandönemdeAvrupakaranlıkçağınıyaşarkendoğudaTürk, Arap, Fars ve Hint dünyasındabilimdeönemligelişmeleryaşandı.MüslümanbiliminsanlarıEskiYunanve Hint kaynaklarınıkendidillerineçevirerekmatematik veastronomide kayda değer çalışmalar yaptılar. RomalılarınaksineAraplar, Yunankaynaklarına değer verdiler.Arapça kaynaklar aracılığıyla şuanki sayıların kökeniolan Hint-Arap sayısistemiveayrıcacebirBatı’yageçti. Bu alandabüyükçalışmalaryapmışbirçok İslam matematikçininisimlerisayılabilir. Batı’yacebiriöğretenTürkasıllıÖzbekmatematikçi El-Harezmi, astronommatematikçiFarabi,devrinünlümatematikçisiHorasanlıEl-Buzcani, matematikçişairÖmerHayyam,Türkmatematikçi Ali Kuşçu…Dahakimler var kimler. EskiYunankültürbirikiminiBatı’yaaktaranikiönemliMüslümanfilozof,Doğu’lu İbn SinaveEndülüslü İbn Rüşt var.
Bu ikibiliminsanıAntikYunandüşünselbirikiminiArapçayaçevirmeklekalmadı, biliminbirçokalanındaönemliçalışmalaryaptı.Batılılar, İbn Sinave İbn Rüşt’üneserlerinikendidillerineçevirerekbilimi, felsefeyivematematiğiöğrendiler.Batı bu bilimsel birikim üzerindeRönesans, sanayi devrimi ve aydınlanma çağı derken,başta Osmanlı olmak üzere İslam dünyasının geneli bilimin dışında kaldı. Bilim insanlığın ortak değerlerinden biri, adeta çok katlı bir yapı. Kim bu yapıya sırtını dönmez ve bir tuğla da kendi koyarsa alıp başını gider, kimse tutamaz. Osmanlı medrese eğitim anlayışıyla bilim alanında kayda değer bir şey üretemedi. Neden üretemedi?Çünkü medrese eğitimanlayışıözgürvebilimseldüşünceyeaçıkdeğildi de ondan.
Şimdi gelelim pedagojiye.“Pedagoji” sözcüğü Antik Yunan’da çocuk bilimi anlamına gelen“Paidagogeo” sözcüğünden geliyor.Pedagoji sosyal açıdan uyumlu, ruhsal açıdan sağlıklı ve potansiyelini kullanabilenbireyler nasıl yetiştirilebilir sorusuyla ilgileniyor.Pedagoji çocuğa cinsiyet temelinde değil de, çocuğun bir birey olduğunu kabul ederek ona bütünsel bir bakış açısıylabakıyor. Yani çocuğun duygusal, sosyal ve zihinsel gelişimini izliyor pedagoji denilen bilim.Ünlü pedagogların tezlerine dayanarak okuyucuya bilgi sunmak yerine, pedagojik bilgiyi ve mesleki deneyimi esas alarak karma eğitime ilişkinkısaca doğrularınaltını çizelim.
Çoçuklar küçük yaşlardan itibaren aynı öğrenme ortamlarında, kız erkek yan yana oturarak, birlikte çalışarak,işbirliği yaparak ve yaşayarakcinsiyet eşitliğini öğreniyorlar.Öğrenmenin, gelişmenin cinsiyet temelli olmadığını yaşayarak görüyorlar. Karma eğitim ortamında eğitim alan çocuklar, çocukluk döneminde farklılıkları anlama, öğrenme ve kabul etme imkânına sahip oluyor. Karşı cins ile sağlıklı iletişim kurmayı öğreniyorlar. Dolayısıyla erken yaşlardasosyal ve duygusal açıdan gelişmenin evrelerini sağlıklı yaşayabiliyorlar.Karma okullar,kız ve erkek çocukların birlikte dayanışma kültürüoluşturmasına katkıda bulunuyor.Kız erkek birlikte eğitim gören çocuklar, hayata atıldıklarında gerçek hayatın sorunlarına birlikteçözüm üretmeolanağına sahip oluyorlar. Daha da önemlisi erken yaşlarda birbirine karşı saygıyı vebirlikte yaşamayı öğreniyorlar. Karma okullar gerçek hayatın ideal bir örneğidir,bu ortamlarda çocuklar arkadaş olmayı, kendilerini ifade etmeyi ve dedayanışmayı öğreniyorlar. Böyle bir dayanışma da her türlü başarıya temel oluşturuyor.Görüldüğü gibi karma eğitim;kendisiyle ve çevresiyle barışık bireyler yetiştirmeyi, öğrenmenin, gelişmenincinsiyet ayrımı yapmadan akran etkileşimiyle ve işbirliği ile gerçekleşebileceğini merkeze alan bir eğitim yaklaşımından oluşuyor.
Cumhuriyet kurulduktan sonra “Öğretim Birliği Yasası” 3 Mart 1924 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Bu yasayla birlikte tüm eğitim kurumları Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Böylelikle, ulusal nitelikli eğitim için önemli bir adım atıldı ve Cumhuriyetin kazanımlarının toplum üzerinde etkili olabilmesinin yolu açıldı.Bu önemli yasanın kabul edilmesinin hemen ardından ilköğretimde ve 1926 yılında da ortaöğretimde karma eğitime geçildi.Karma eğitim, 1973’de kabul edilen 1739 sayılı “Milli Eğitim Temel Kanunu” adlı yasayla artık Türk Milli Eğitiminin temel ilkelerinden biri oldu.
“Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” diyen Atatürk, eğitime medrese anlayışıyla değil de bilimin doğruları temelinde bakıyordu. Karma eğitim ortamlarının çocukların sosyal, duygusal, bilişsel ve akademik gelişimleri için önemini biliyordu. 15 Temmuz 1921 tarihinde yapılan “Maarif Kongresi”nde karma eğitime ilişkin görüşlerini açık bir biçimde ortaya koymuştu,kongre’de kadın ve erkek öğretmenlerin ayrı ayrı oturması dikkatini çekti ve bu durumu eleştirmeden geçmedi.Cumhuriyeti kurar kurmaz öncelikli işlerinden biridekarma eğitime geçmek oldu.Başöğretmençok önemli bir adım daha attı. Dünyada tek çocuk bayramı olan23 Nisan’ı ülkenin geleceği olan çocuklaraarmağan etti.
Sevgili çocuklar,çocukluğunuzu doya doya yaşayın.Yaşayın kisağlıklıbirer birey ve yurttaş olun.
