İnsanız, öyleyse her haksızlığa ve her zaman her coğrafya da her hâlükârda karşı durup tepki vermemiz gerek. Bireysel, tekil tepkiler mücadeleler karşılık bulmuyor ve ne yazık ki hedefine ulaşmadan havada kalıyor. Elbette, mücadelenin taraf bulması, taraftar bulması mücadelesini verdiğiniz mesele ve birlikte yaşamak durumunda olduğunuz insanların bilgi, kültür, etik seviyesi ile direkt alakadar.
..
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Mikrobiyoloji Doktorası almış, başarılı bir bilim insanı olan ve şu anda NASA’da çalışan Dr. Neva Çiftçioğlu Banes’in başından geçen bir olay, kendi kaleminden:
// İş ve eş geregi ABD Houston Teksas’ta yaşıyorum. Geçen hafta başımdan geçen ilginç ve gerçekten çok etkilendiğim olay, evime yakın bir postanede gerçekleşti.
Yeni yıl hediyesi olarak internet aracılığıyla satın aldığım kol saati paketten camı çatlamış çıkınca, vakit kaybetmeden derhal iade formunu doldurup soluğu postanede aldım. Postaneye girdiğimde 20–25 kişi kuyrukta hizmet bekliyordu.
Burada Noel de yaklaştığı için marketten bir ekmek bile alınsa mecburen onlarca insan arkasında sıraya dizilip normalden çok daha uzun süre beklemek zorunda kalınıyor.
Hizmet eden sayısı sadece 2 kişi olunca, hele bir de hizmet edenler işinden, canından bezmiş bir suratla ve isteksizliğin yansıdığı süratle iş görünce bekleme süresi sabırları zorlayacak düzeye tırmanıyor.
Girdiğim kuyrukta arkama döndüğümde bir 30–35 kişinin daha geldiğini gördüm. “Neyse, en azından ortalardayım” diye sevinme payı çıkardım.
Tam 40 dakika sonra sıra bana geldi. Paketi görevliye uzattım, “Adresler üzerinde yazılı” dedim. “Paketi neden bantla kapatmadınız?” diye sordu.
Girişteki “Paket içeriğini görmek isteyebiliriz. Lütfen paketlerinizi açık bulundurunuz” uyarısını gösterdim.
Sesini yükselterek sinirle “Kapıda ne yazdığını iyi biliyorum. Derhal paketinizi bantlayın” dedi.
Sıradaki herkes artık bizi dinliyordu.
Yanı başındaki bantı göstererek, “Rica etsem verebilir misiniz?” dedim.
Yanıt yine aynı yüksek sesle geldi: “Hayır, o bant bana ait, müşteri kendi bantını kullanacak!”
“Yanımda bant yok, sizin bant için para ödesem...” dediğim an görevli hanım sesini daha da yükseltti. Üç adım ötede, bir ayakkabı kutusu büyüklüğündeki, sadece paketleme servisleri için yapılmış 20 dolarlık bantı işaret ederek satın almamı istedi. “15 santimetrelik kutu için bana o bantı aldırmanız size mantıklı geliyor mu?” diye sordum.
“Bantı al ve derhal sıranın sonuna geç!” diye bağırırken sinirden kıpkırmızı kesilmişti.
Aynı hışımla kuyruktaki bir sonraki kişiyi (“Sıradaki” anlamına gelen) “Next!” diye çağırdı.
İşte o an dondum kaldım... Çünkü sırada hiç kimse ilerlemedi.
Sıranın başındaki beyefendi, “Şu kutuyu derhal bantlayın ve hanımefendinin işini bitirin önce” dedi.
Görevli öfkeyle bağırıyordu: “Anyone else... Next!” 30 kişi yerinden kıpırdamıyordu.
İkinci görevliye de gitmiyorlardı. Hizmet durmuştu.
Yaşlı bir bayan, “76 yaşındayım ve dizlerim ağrıyor, ama o bayanın paketini bantlayıp görevinizi yerine getirmediğiniz sürece buradan bir adım atmıyorum,” dedi.
Görevli elimden paketi sinirle çekip kutuyu benim söylediğim postane bantıyla yapıştırdıktan sonra ödememi alana kadar karmakarışık duygularla kalakalmıştım.
Neredeyse ağlamak üzereydim. Sıraya dönüp “Thank you all” (Hepinize teşekkürler) diyebildim sadece...
Gülümseyerek el salladılar.
Dışarı çıkıp arabama oturunca kontağı çalıştırmadan bir süre park yerinde düşündüm.
Herkesin işi gücü var.
Nasıl oldu da tek bir kişi “Acelem var” diyerek sıranın önüne atlamadı?
Nasıl oldu da onca kişi bir kişiye yapılan haksızlık için tepki gösterdi?
O sırada benden hemen sonraki yaşlı beyefendi işini tamamlamış, dışarı çıkmıştı. Arabama yaklaştı, pencereyi açtım. Gülümseyerek kafamdan geçen soruları yanıtladı:
“Size yapılan bu yanlış için üzgünüm. Doğada hayvanlar, ağaçlar ve hatta mikroplar birbirleriyle bağ içerisinde hareket ederken biz insanlar birbirimizden çok koptuk. Yanlış, anında tespit edilerek sineye çekilmeden, derhal toplu olarak tepki gösterilmez ise ‘normalleştirilir’. O hizmet eden bayan bir dahaki sefere yanlış yaparken iki kez düşünecek. Biz görevimizi yaptık...”
Kendimize veya bir başkasına yapılan haksız bir davranış karşısında korktuğumuz veya başka nedenlerle tepkimizi göstermediğimiz sürece yaşamımızda bizi çok daha kötü günlerin beklediğine kesinlikle inanabiliriz. //
Herkese adalet duygusunun eksilmediği bir yıl diliyorum.
..
Sayın Sevgili Dr. Neva Çiftçioğlu Banes’in okuduğunuz anekdotu ders verici içerikte ve nitelikte. İnsan olarak her coğrafyada her zaman diliminde bir haksızlık var ise ve olaya müdahil her insanın tepkisel yaklaşıma sahip olması, ne muazzam, fevkaladelik. İmrenerek bahis konusu yaptığım bu fevkaladelik ise insanların yanlış, hatalı, haksız her durum ve tutuma, tarza ve tavra karşı topyekûn mücadele etme bilincine sahip olmalarıyla alakalıdır. Aldığımız eğitim, öğretim ve bireysel kazanımlarımız hangi seviyede olursa olsun toplumsal bakış açısı ve değerlendirme kriterleri belirleyicidir. Topu taca atarak benim yaşadığım toplum bu bilinçten yoksun diyemeyiz. İnsan, fert, birey olarak da toplumu oluşturanlardan birisi olduğumuz düşüncesi kendimize sağlayacağımız en etkili motivasyondur. Doğru, bu motivasyonla mücadele etmek ya da mücadelenin içinde yer almak her zaman direkt pozitif sonuca, müspet neticeye ulaşmamızı sağlayamayabilir, bu ikilem yolumuzun doğruluğunu değiştirmemeli, sabır, tutarlılık mutlu bir yaşama giden, dengeli, adil, saygılı bir hayatın temel unsurlarındandır.
Mir Murat Demir