Pozitif hukuk; belli bir toplumda ve belli bir zamanda yürürlükte bulunan hukuk kurallarının bütünüdür. (Mevzu hukuk ya da müspet hukuk) denir.

Bir ülkede yürürlükte olan yasa, tüzük, yönetmeliklerin tümüdür.

    

Doğal hukuk veya doğa hukuku; herhangi bir yerde uygulamayıp fakat uygulanması gereken hakkaniyete uygun düşeceğini düşündüğümüz kurallardır.

Bu kurallar her zaman her yerde geçerli olan bir kurallar bütündür. Gücünü rasyonaliteden alan yazılı kurallara ihtiyaç duymayan bir başvuru yöntem ve kaynağı olarak değerlendirile bilinir.

      

Bu kuramı destekleyenler arasında; Aristoteles ve Thomas aqunias ta yer alır ve bunun önemi kilise tarafından Thomas ın desteklenmesidir.

Doğal hukuk kuramı birçok filozofu etkilemiştir. Bu durum doğal hukukunun adalet anlayışında insan onurunu ve sevgisini merkeze alması bunu etik çerçevede değerlendirmesi ayrıca evrenselliğini temel dayanak konusunu oluşturmuştur. Bu çerçevede değerlendirdiğimiz zaman, hukukun ulaşması gereken amacı taşıdığını, bundan dolayı insan hakları, özgürlük eşitlik yaşama hakkı evrensel nitelik taşıdıklarını bunun zaman ve mekân ve sistemle sınırlandırılamayacağını savunur.

    

Doğal hukuk niteliği gereği pozitif hukuk ile sürekli çelişki hali ve savaş hali taşır, bu dinamik hukuk açısından toplumu ileri taşıyan olmazsa olamaz bir süreklilik taşıyan ve gerekli bir süreçtir.

Toplumların varması gereken süreç doğal hukukun insan sevgi ve saygı ekseninde çerçevelenmiş bir etik anlayıştır. Onun nüve sinide adalet ve sevgi oluşturur.

    

Doğal hukuk anlayışını platon ve cicero da bulmak mümkündür. Fakat bu düşünce sistemini algoritmasını Thomas aqunias oturtmuştur.

Doğal yasa ve doğal haklar sonuç olarak birleşik devletler bağımsızlık bildirgesi Fransa insan ve yurttaş hakları bildirisinde ve 1791 Polonya anayasasının hazırlanmasında kaynak olarak alınmıştır. 

Kısaca doğal hukuk her bakış açısında ve adaleti merkezine almıştır. Her kanun doğal hukuk açısından adil olmak zorundadır. Adil olmayan bir pozitif hukuk kuralı her zaman adil olmaya gebedir.

Saygıyla