Saygıdeğer Önce Vatan Gazetesi okurlarım, 2019 yılına gireceğimiz şu günlerde havalar iyice soğumuş, doğuda sıcaklıklar – 30 C dereceye varan düşüşler göstermektedir.
Meteorolojinin yalancısıyım(!) batıda da İstanbul dahil olmak üzere tüm bölge beyazlara bürünecekmiş. Bu nedenledir ki, bugün sizler için sağlık gündemimizi ilgilendiren bir olgu ile ilgili bir yazıyı kaleme almaya çalıştım. Umarım, gazetemiz elinize geçip, yazımı gördüğünüzde, umarım etraf kara bürünmüş kara kış, beyaz kış olarak yüzünü(!) göstermiş olacak! Bu duygu ve düşünceler ile yoğrulurken bir an endişeye kapıldım.
Kar yağışının doğamıza, dolayısıyla sağlığımıza önemli yararları olduğunun bilincindeydim. Ancak, bu sefer sokakta yaşayan insanlar ve hayvancıklar aklıma takıldı. Endişe etmemde takdir edersiniz ki haklıydım. Ancak yetkililerin “tüm önlemler alındı” sözünü hatırladım. Yüreğime biraz su serpilir gibi oldu ve aklıma kar’ ın doğamıza olan önemli yararlar geldi, biraz rahatladım.
Şimdi artık yetkililerin söylemlerine ve işlevlerine odaklandım. Evet, hepimiz biliyoruz ki, kar yağışı, sıcaklık sıfırın altında birkaç derece düştüğünde ağır, nemli, büyüklükleri bir santimetreye ulaşan parçacıklar halinde gerçekleşmektedir Halk arasında. “Lapa lapa kar yağması” ifadesi bu tür yağış için kullanılmaktadır. Dünyadaki tüm yağışların ortalama yedide birinin kar olarak gerçekleştiği bilinmekte, karın, tarım toprağını koruması ve nemli tutmasında önemi role sahip olduğu önem kazanmıştır. Ayrıca kar, yeryüzü ve yeraltı su rezervlerinin ana kaynağıdır. Bu nedenledir ki kar yağınca çiftçilerin yüzü hayli gülmektedir.
Kış boyunca toprak ve bitkileri donmaktan koruyan kar, ilkbaharda sıcaklığın artmasıyla eriyerek nehirlere ulaşmakta, barajları doldurarak, enerji olarak bize dönmektedir. Ayrıca karda bulunan amonyak, kar erimesiyle birlikte toprakta kalmakta, bu amonyak, azot bakterileri tarafından kalsiyum nitrat gibi azot tuzlarına çevrilerek bitkilerin azot ihtiyacını karşılamaktadır. Bununla birlikte kar suyu, topraktaki potasyum, kalsiyum, demir gibi mineralleri çözerek bitkilerin beslenmesini sağlamaktadır.
Beyaz örtü hakkında biraz dada detaya girecek olursak, bulutları meydana getiren su buharı 0°C’nin altındaki sıcaklıklarda donmakta ve bu donma sonucu su buharı iğne şeklinde buz kristalleri halini almaktadır. Bunların birbirlerine birleşmeleri sonucunda düzgün altıgen şeklinde kar kristalleri meydana gelmektedir. Tabii bu kristallerin yere ulaşması için geçtikleri yerlerde hava sıcaklıklarının 0°C’nin altında olması gerekmektedir. Kar taneciklerinin çapları 2-4 mm, ağırlıkları ise yaklaşık 0,005 gramdır. Yere doğru yavaş yavaş süzülürler.
Hafif oldukları ve havanın direnci ile karşılaştıkları için yağmur gibi tıp tıp diye düşmez ve havada süzülerek yer çekimi sayesinde aşağıya doğru inerler. Ancak bu iniş esnasında havada süzülmekte ve kar tanecikleri birbirlerini ittiklerinden asla yapışmazlar ve özelliklerini koruyarak yere ulaşırlar. Bu küçük kristaller güneş ışığını tamamen yansıttıkları için gözümüze beyaz olarak görünmektedirler.
Unutmadan söylemem gerekirse kar aynı zamanda, bazı mikro organizmaları öldürmekte, bizlere bu yönden de yarar sağlamaktadır. Ayrıca, kar tatili, kartopu, kardan adam, karda kaymak hep kar sayesinde gerçekleşmektedir. Böylelikle yaşantımıza renk (!) katmaktayız. Daha doğrusu beyaz bir renk katmaktayız. 2019 yılında kar güzel, ancak üşütmememiz ve soğuklara karşı, daha doğrusu mevsime bağlı hastalıklara karşı kendimizi korumak zorundayız.
Sağlıklı, mutlu nice güzel günler diliyor, saygılar sunuyorum.
