Haber: Damla Oya Erman
NASA astronotu Frank Rubio, ISS'nin 69. görev ekibinin bir üyesi olarak, Amerika Birleşik Devletleri tarihinde en uzun uzay görevini tamamlayan Amerikalı olacak. Pazartesi günü (11 Eylül), saat 13:39 EDT'de (1739 GMT), NASA astronotu Mark Vande Hei'in 2022'de kaydettiği 355 gün, 3 saat ve 45 dakika süresini aşacak.
Dahası, Rubio, 27 Eylül'e kadar iniş planlanmadığı için yakında bir Amerikalı olarak uzayda bir yıl veya daha fazla zaman geçiren ilk kişi olacak ve sonunda Dünya'ya 371 gün boyunca Dünya yörüngesinde bulunduktan sonra geri dönecek.
Rubio, ABC'nin Good Morning America programıyla yaptığı son röportajda, "Uzayda bir yıl geçiren insanlardan biri olarak kabul edilebilmek gerçekten büyük bir onur" dedi. "Ve kesinlikle bu rekorun yakında tekrar kırılacağına eminim."
"Bu [süre] gerçekten önemli, çünkü bize insan vücudunun dayanabileceğini, uyum sağlayabileceğini öğretiyor ve Ay'a geri gitmeye ve oradan umarım Mars ve Güneş Sistemi'ne daha da uzandığımızda insan vücudunun nasıl uyum sağladığını öğrenmemiz çok önemlidir" dedi.
Rubio, bu uçuşa, ilk uçuşu olan bu uçuşa 21 Eylül 2022'de başladı. Rubio ve mürettebat arkadaşları - Roscosmos kozmonotları Sergey Prokopyev ve Dmitry Petelin - daha sonra yaklaşık altı ay boyunca uzay istasyonunda kalacaklardı.
Ancak 14 Aralık'ta, Prokopyev ve Petelin bir uzay yürüyüşüne hazırlanırken, Rusya'nın uçuş kontrolörleri, Soyuz MS-22 uzayaracının dış soğutma sisteminin basınç kaybına uğradığını gösteren telemetri aldı. İstasyondaki kameralar, Soyuz'un amonyak soğutma sıvısını uzaya sızdırdığını doğruladı.
Mürettebatın Dünya'ya dönmesi artık güvenli olmadığı için "kurtarma" Soyuz, MS-23, 23 Şubat'ta fırlatıldı ve Prokopyev, Petelin ve Rubio'nun istasyonda kalma süresi başka altı ay daha uzatıldı. Üçü sadece 67. ve 68. görev eki olarak hizmet etmek yerine 69. Görev Ekibinin de bir parçası oldular. (Soyuz MS-23'teki ayrılışları, 70. Görev'in başlangıcını işaret edecek).
"Frank, uzaya giderken altı ay boyunca burada olacağını düşündü. Ve görevinin ortasında, görevinin bir yıl boyunca uzatıldığını öğrendi" dedi. NASA astronotu Warren "Woody" Hoburg, 3 Eylül'de altı ayın sonunda Dünya'ya dönmeden önce bir uzayda basın toplantısı sırasında. "Burada liderliği inanılmaz oldu. İşbirliği yapmak harikaydı ve Frank, ailesinden uzun süre ayrı kalmanın büyük bir fedakarlık olduğunu söylüyor."
Frank Rubio'dan önce en uzun ABD görevini üstlenen kişiler şunlardı: 355 günle Mark Vande Hei, 340 günle Scott Kelly, 328 günle Christina Koch, 289 günle Peggy Whitson ve 272 günle Drew Morgan. (Kaynak: NASA)
Rubio gibi, Vande Hei de uzaya çıktığında neredeyse bir yıl boyunca uzayda geçireceğini bilmiyordu. Ancak uzaklaşmış bir uzayaracın aksine, Vande Hei'nin uzatılmış kalışı, bir Rus film ekibinin istasyona ziyaretini karşılamak ve karmaşık bir mürettebat rotasyon programının istasyonu Amerikalısız bırakabileceği bir tarihi korumak için yapıldı.
Vande Hei'nin 355 günü, 2015'ten 2016'ya kadar süren Scott Kelly'nin görevini aştı. Kelly'nin 340 günü, insan vücudu üzerinde uzun süreli bir uzay uçuşunun etkileri hakkında fizyolojik veri toplama amaçlı olarak başlangıçta planlandı.
Rubio'nun Soyuz MS-23 mürettebat arkadaşları, Prokopyev ve Petelin, bir yıl boyunca uzayda geçiren altıncı ve yedinci Ruslar olacak ve bunu yapacak olan ilk iki kişi de uluslararası Uzay İstasyonu'nda olacak. Sovyet dönemi kozmonotları Sergey Avdeev, Musa Manarov, Vladimir Titov ve Valery Polyakov, eski Mir uzay istasyonunda 365 günden fazla süre geçirdi. (Polyakov, 2022 yılında ölen, hala tek bir uzay görevinde en uzun süre geçiren kişi unvanını elinde tutuyor.)
Bir eski uçuş cerrahı olan Rubio, eve dönmenin kendisi için bir zorluk olmasını beklediğini söyledi.
"Uzayda yaklaşık altı ay geçirdikten sonra, çoğu insanın denge sistemleri ve denge sistemleriyle biraz zorlandığını görüyoruz. Bu nedenle 12 ay boyunca bu bir zorluk olabilir," dedi. "Normal bir hale döneceğimden birkaç gün sürebilir, ancak gerçek şu ki normalime geri dönmek için gerçekten yoğun bir rehabilitasyon sürecine ihtiyaç duyacak, bu da sürecin bir parçası."
