Haber: Damla Oya Erman
Nepal'deki Sagarmatha Milli Parkı, dünyanın en yüksek zirvesi olan 8,849 metrelik (29,032 feet) Mount Everest'in güney yamaçlarını korur.
Venezuela'nın Canaima Milli Parkı, 979 metrelik (3,212 feet) dünyanın en yüksek şelalesi olan Angel Falls'a ev sahipliği yapmaktadır.
Kamboçya'daki Angkor Arkeolojik Parkı, 400 metrekarelik (154 metrekare mil) alanıyla dünyanın en büyük dini anıtını ve en büyük antik harap şehirlerinden birini sunar.
Ancak milli parkların en büyük özelliği muhtemelen muazzam boyutlarıdır.
Delaware'den daha büyük ve yaklaşık olarak Galler ile aynı büyüklükte olan Yellowstone, 1872'de dünyanın ilk milli parkı olduğunda büyük kabul ediliyordu.
Ancak 20. yüzyılın sonlarına ve 21. yüzyılın başlarına doğru yeni koruma alanlarının patlaması, boyut açısından eski nesil milli parkları küçük düşürdü. Yeni gelenler, Yellowstone'dan 50 kat daha büyük.
Her kıtadaki en büyük parklara bir göz atalım.
Kuzey Amerika
Dünyanın en büyük adasının neredeyse yarısını kaplayan Kuzeydoğu Grönland Milli Parkı, şu anda dünyanın tek en büyük milli parkı ve en büyük kara tabanlı koruma alanıdır.
Büyüklüğü gerçekten de kavranması zor - 972,000 metrekare kilometre (375,000 metrekare mil) - bu da onu Birleşmiş Milletler'in üye devletlerinin sadece 29'u dışında kalan tüm ülkelerden daha büyük yapmaktadır.
Büyük ölçüde Grönland Buz Tabakası, parkın çoğunu oluşturuyor, ancak kutup geyikleri, kutup ayıları ve birçok diğer Arktik yaratık için ev sahibi olan uzun, engebeli bir sahil şeridi de bulunuyor.
Parka en yakın kasaba olan Ittoqqortoormiit'ten parka ulaşmanın "yaz aylarında tekneyle, kışın ise yerel avcılarımızla kızakla" olduğunu söylüyor Mette Pike Barselajsen, parkta rehberli turlar düzenleyen Nanu Travel'ın temsilcisi.
Yellowstone ne kadar kalabalık? Temmuz ayında neredeyse 1 milyon kişi ziyaret etti
Güney Amerika
Güney Amerika'nın en büyük parkları, kıtanın en az nüfusa sahip bölgelerinde bulunmaktadır - Amazon ve Patagonya.
Şu anki şampiyon, güneydoğu Kolombiya'daki Chiribiquete Milli Parkı'dır (43,000 metrekare kilometre/17,000 metrekare mil). Büyük bir Amazon yağmur ormanını, tepui düz tepe dağlarını ve vahşi nehirleri koruyan park, modern bir manzara yerine "Jurassic Park"ın bir şeyine benziyor.
Dinozorlar olmayabilir, ancak bölgeyi diğer üst düzey yırtıcılar tarafından işgal edilmiştir.
Yerel yerli halk tarafından "Jaguar'ın Uzun Evi" olarak adlandırılan Chiribiquete, 24,000 yıl öncesine kadar uzanan 75,000'den fazla eski kaya resmi dahil olmak üzere çeşitli flora ve fauna ile övünmektedir.
Colombia Oculta, Chiribiquete'nin gerçekten "kayıp dünya" sunan uçuşlarını sunmaktadır.
Avustralya
Avustralya'nın en büyük doğal rezervi de yeni. 2021 yılında ilan edilen Munga-Thirri-Simpson Çöl Milli Parkı, Güney Avustralya'nın kuzeyindeki çöl manzaralarını korumak için oluşturuldu.
Dünyanın en büyük kum tepelerinden birini içerir, akasya ormanları, spinifex çayırları, alçı yatakları ve playa (kuru) göl zincirlerini içerir. Park, 150'den fazla kuş türüne ev sahipliği yaparken, küçük keseliler (çoğu geceleyin), vahşi develer, evcil olmayan develer ve perenti (Avustralya'nın en büyük kertenkelesi) için kuru bir yaşam alanı sunar.
Şu anda parkta ziyaretçi tesisleri veya asfalt yolları yoktur; Simpson Çölü'ne kendi başlarına giriş yapacak olanlar vahşi yaşamı iyi bilenler olmalıdır. Outback Spirit Adventures, Mercedes Benz G Wagons ile 14 günlük rehberli turlar sunmaktadır. Park, güney yarımkürede yaz aylarında kapalıdır.
Avustralya, Almanya'dan daha büyük bir alanı kapsayacak şekilde deniz koruma parkının boyutunu üçe katlayacak
Asya
Büyük bir kıta olmasına rağmen, Asya dünyanın en büyük milli parklarının yarışında geride kaldı.
2021 yılında kurulan Çin'in Sanjiangyuan Milli Parkı şu anda en büyük (123,100 metrekare kilometre/47,529 metrekare mil) ve Yangtze, Sarı ve Lantsang nehirlerinin başlıca kaynaklarını besleyen Tibet Platosu'nun muazzam bir parçasıdır.
Sarp ve uzak olan yüksek araziler, kar leoparlarından Himalaya kurtlarına, yabani yaklardan Alpin misk geyiklerine kadar nadir, tehlikede veya savunmasız hayvan türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Park ayrıca kültürel alanları içerir.
Elevated Trips, Sanjiangyuan bölgesine yapılan keşifleri içeren Qinghai Eyaleti'nde rehberli yolculuklar sunmaktadır.
Avrupa
Diğer birçok kıtaya göre küçük bir boyuta sahip olmasına rağmen, Avrupa'nın en büyük parkları gerçekte küçük gibi görünmektedir. Ancak bu, gerçekte küçük oldukları anlamına gelmez.
Aralıksız olarak İzlanda'nın Vatnajökull Milli Parkı (14,141 metrekare kilometre/5,460 metrekare mil) en büyük olanıdır. Bu rezerv, adanın "ateş ve buz" felsefesini temsil eder, yanardağlar ve sıcak su kaynakları, fjordlar ve buzulların harika bir diyarıdır ve kendi başınıza (kamp yapma, yürüyüş ve kuş izleme) veya rehberli gezilerle keşfetmek kolaydır.
Afrika
Dünyanın en yüksek ve en büyük kum tepelerinden bazıları, batı Namibya'nın Namib Naukluft Milli Parkı'nın merkezinde bulunur, 49,768 metrekare kilometre (19,216 metrekare mil) ile Afrika'nın en büyüğüdür.
Düneler - bazıları 200 metreden daha yüksek - milyonlarca yıl boyunca kumları dünyanın en eski çölüne depolayan dalgalar ve karaya doğru rüzgarlar tarafından oluşturuldu.
Kendi aracınızla keşfetmek kolaydır, ana park yolculuğu canlı Sossusvlei dünelerine ve hayalet ormanı olan Dead Vlei'ye yönlendirir. Sıcak hava balonu turları muhteşem çöl manzarasını kuşbakışı sunar.
Efsanevi dünelerinin yanı sıra, Namib Naukluft, dünyanın en kurak yerlerinden birine uyum sağlamış bitki örtüsüne ve faunasına ev sahipliği yapmaktadır.
Her ne kadar bir milli park olmasa da, Afrika'nın en büyük koruma alanı 2012 yılında Zambia, Zimbabwe, Mozambik, Angola ve Namibya'nın bitişik bölgelerini korumak amacıyla oluşturulan Kavango-Zambezi Transfrontier Koruma Alanı'dır (520,000 metrekare kilometre/200,000 metrekare mil).
Niewoudtville: Dünyanın çiçek açan 'dünya başkenti' Güney Afrika'nın spektaküler çiçek açan başkenti
Antarktika
Dünyanın en alt ucunda henüz milli park bulunmamaktadır, ancak Antarktika'nın tek resmi doğal rezervi Ross Denizi Deniz Koruma Alanı'dır.
2016 yılında oluşturulan rezerv, penguenler, balinalar, foklar ve deniz kuşları da dahil olmak üzere milyonlarca kutup hayvanına ev sahipliği yapar.
Ancak gelecekte, tüm kıtanın Antarktika Dünya Parkı olması mümkün olabilir. 14.2 milyon metrekare kilometre (5.5 milyon metrekare mil) ile bu, diğer rezervelerden yaklaşık 10 kat daha büyük yapar.
Antarktika & Güney Okyanus Koalisyonu'nun yürütücü direktörü Claire Christian, "1980'lerde, Antarktika'nın dünya parkı olarak belirlenmesi gerektiği fikrini öne süren sivil toplum örgütleri (STK'lar) vardı" diyor. "Ancak bu gerçekleşmedi."
Bunun yerine, Antarktika Anlaşması ülkeleri, madencilik yapmayı yasaklayan ve Antarktika'daki turizmin ve bilimsel araştırma faaliyetlerinin çevresel etkisini en aza indirgemek için kurallar belirleyen Çevresel Koruma Protokolü adlı yeni bir uluslararası anlaşma imzaladı.
