Her bireyin, sağlık hizmeti almaya sağlık hakkının korunmasını istemeye hakkı olmakla birlikte,madalyonun diğer yüzünü ise "Hekim Hakları-Hasta Hakları" oluşturmaktadır.
Bir hekim için en önemli şey, öncelikler sırasıdır. Bunun kriteri ex(ölüm ) ihtimali olana , öncelik verip ,yaşam ipini bırakmaması sağlanır.
Hekimler eğer, sesi çok çıkana öncelik verseydi, artık düşünün bir ,"kimlerin" önceliği olurdu..
Hekime, tedavinin gerekli olup olmadığı konusunda zorlanamaz ,buna hekimin kendisi karar verir.
Hekim ve hasta hakları birbirinden ayrılmaz haklardır. Hasta haklarını tanımlamak ve hastaların sahip olduğu hakları belirlemek, hekimlere karşı düşünülen bir savunma değildir.
Hasta haklarının amacı, hekimlerin görevlerini daha iyi yapabilmelerini temin etmektir,ayrıca hastaların, hekimler karşısında, serbestçe dertlerini anlatmalarını sağlamaktır.
Hekim haklarının amacı ise, hastaların sağlığına kavuşturulurken, hekimlerin görevlerini en iyi ortamlarda yapmaları sağlamaktır.
Bu haklar birbiri ile çelişen değil birbirlerini destekleyen olumlu sinerji yaratan haklardır
PANDEMİ SÜRECİ
Dünyada yaşanan “ korona pandemisi ” nedeniyle birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de uzun ve kısa vadelerde sorunlara gebedir.
Kısa vadede, hastalığın kontrol altına alınması için, haklı olarak bir takım önlemler, yanında “mücbir sebep” den dolayı sağlık hizmeti sunucuları “insan üstü “ çabayla, çalışmaktadırlar.
Salgının zincirini kırmak amacıyla ,evlerine gitmemekte, çalıştığı hastanelerin lojmanlarda veya gönüllü kuruluşların göstereceği misafirhane ve otellerde konaklamaktadırlar.
Onlar da biz de biliyoruz ki bu bir “Millet” meselesi, var olma mücadelesidir. Tüm sağlık çalışanları göğsünü,toplumun önüne siper etmişlerdir , onlarda açılacak bir gedik ,bütün milletin felaketi ve tedavisi zor , yaralara yol açacaktır.
Bu durum hizmet sunucuları çalışanları açısından , hukuki sorunları beraberinde getirebilecektir. Hekimlerin yaptıkları her eylemi “özen ve dikkat sorumluluğuna” uygun olan “ algoritma” da davranmalıdır.
Hızlı davranmak adına bu ilkenin ihmali, kısa vade de can kayıplarına, uzun vade de ise,ağır hukuki sonuçlar doğurması kaçınılmazdır.
Bu durumu örneklersek, hasta- sağlık çalışanı, sağlık çalışanı – hastane yönetimi, ilişkilerinden çıkacak sıkıntı veya uyum , başarı oranlarımızı etkileyecek , her başarısızlık ve haksız fiilin, illiyet bağı gereğince hukuki sonuçları olacaktır.
Bu süreçte,"hekim ve hasta haklarını" tekrar hatırlamakta fayda olacaktır.Birbirimize ve dayanışmaya en çok ihtiyacımızın olduğu bu günlerde,her birey,toplum karşısında hak ve ödevlerini hatırlamalıdır.Süreç kol kola girme ve soruna ,çözüm olma zamanıdır
Bu çerçevede;
HASTA HAKLARI SÜRECİ
Hasta Hakları ile ilgili ilk çalışmalar, 1970 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde çıktığı kabul edilir.Bu süreçte , Amerika Hastaneler Birliği 1973 yılında."Hasta Hakları" beyannamesi yayınlamıştır.
İlk uluslararası girişim ise 1981 yılında "Lizbon Bildirgesi" Dünya Tıp Birliği tarafından kabul edilmiştir.
1994 yılında Dünya Sağlık Örgütü' nün dikkatini çekerek,1995 yılında kabul etmiştir.
01.08.1998 tarihinde 23420 sayılı Resmi Gazete’de, hasta haklarını somut olarak göstermek, sağlık hizmetinin verildiği her yerde, sağlık hizmetini alan herkesin faydalanmasını, hak ihlallerinden korunmasını, gerekirse hukuki yollara başvurabilmesini sağlamak amacı ile Hasta Hakları Yönetmeliği yayınlanmıştır. 2003 yılında Sağlık Bakanlığınca Hasta Hakları Yönetmeliği’nin standart olarak uygulanmasına yönelik çalışmalar başlatılmıştır.15.10.2003 tarih ve 19499 sayılı Resmi Gazete’de, hasta hakları uygulamalarını planlamak, uygulamak, denetlemek ve değerlendirmek amacı ile Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge yayınlanmış ve Bakanlık bünyesinde Hasta Hakları Şube Müdürlüğü kurulmuştur. Uygulamalar sırasında karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi ve bakanlığa bağlı tüm sağlık kurum ve kuruluşlarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması amacı ile 2005 yılı içinde Hasta Hakları Uygulama Yönergesi günün gereklerine göre revize edilerek tekrar yayınlanmıştır.
HASTANIN HAKLARI NELERDİR?
• Nitelikli Sağlık Hizmeti Alma Hakkı
• Seçim Yapma Hakkı
• Kendi Kaderini Belirleme Hakkı
• Bilinci Kapalı Hastaya Yaklaşım
• Yasal Yeterliliği Bulunmayan Hastaya Yaklaşım
• Hastanın İsteğine Karşın Yapılan Girişimler
• Bilgilenme Hakkı
• Gizlilik Hakkı
• Sağlık Eğitimi Hakkı
• Onurunu Koruma Hakkı
• Dini Destek Hakkı
DOKTORUN HAKLARI NELERDİR
Hekimlik mesleğini uygularken,hekim "özen ve dikkat ","dürüstlük" ilkelerini aşağıdaki haklarını kullanırken gözetmelidir
• Hekimin mesleğini özgürce uygulama hakkı
• Hekimin uygulayacağı tedaviyi seçme hakkı
• Hekimin danışma hakkı
• Hekimin hastasına gerekli zamanı ayırma hakkı
• Hekimin ücret isteme hakkı
• Hekimin çağdaş tıp uygulamalarından yararlanma hakkı
• Hekimin tedavisini üstlenme hakkı
• hekimin hastasının tedavisini yarıda bırakma hakkı
• Hekimin hastasını iyileştirme garantisi vermeme hakkı
• Hekimin çağdaş ve temiz sağlık kuruluşlarında çalışma hakkı
• Hekimin saygılı davranılma ve güvenilme hakkı
• Mesleki risklerden kaçınarak kendi sağlığını koruma hakkı
• Danışma hakkı
Maddeler halinde yazdığımız,gerek "Hekim Hakları" gerekse "Hasta Hakları" belli bir sürecin sonucunda oluşmuşlardır.
Ancak şu an oluşan süreçte ,ortak aklın, bilimin ışığında verilen kararları,uygulamak gerekecektir.
Bu süreçte, bütün üniversite hastanelerinde,psikiyatri,jinekoloji ve tüm branşlar, acilde ve korona polikliniğinde nöbet tutmaktalar.
Bu uygulamanın getireceği hukuki durumlarda,hekimin yanında olunabilecek mi? Bunu süreç gösterecektir, ama alkışlar ve hayatın olağanüstü gidişi ,açıklayabilir kanımca...Birbirimizin desteğine çok ihtiyaç duyacağımız bir süreçteyiz. Başaracağız..
Saygılarımla
