Varis nedir, neden oluşur?
Varis için herkes tarafından kabul edilmiş ortak bir tanım mevcut değil, varisle ilgilenen herkes Varis için farklı bir tanımlama yapmaya çalışır fakat kısaca Varis, bacaklarda görüntü bozukluğuna neden olan, toplardamarların işlevsel bozukluğu nedeniyle bacaklarda, herkeste değil ancak bazı kişilerde şikayet ve klinik bulgu verebilen, her toplumda oldukça sık görülen, toplardamarlara bağlı olarak en sık görülen rahatsızlıktır diyebiliriz.
Genetik yatkınlık, bacak toplardamarlarında pıhtı oluşumu(Derin Ven Trombozu-DVT) sonrası Varis gelişmesi(İç varis) ve hamilelik, doğum sayısı arttıkça görülme sıklığının artması dışında Varisin neden oluştuğuna dair herkes tarafından ortak olarak kabul edilmiş bilimsel kesin bir kanıt yoktur.
Varisin ortaya çıkması engellenebilinir mi?
Varisin ortaya çıkmasını engelleyecek, önleyecek herhangi bir egzersiz, diyet, ilaç, merhem, herhangi yöntem bilimsel olarak henüz mevcut değildir! Varis ortaya çıkacaksa çıkacaktır, ortaya çıktığı zaman neden olduğu sorunlara göre çözüm aranır!
Varis ne gibi şikayet ve belirtilere neden olur?
Varisler başlıca görüntüden rahatsızlık, bacaklarda şişlik, ağrı, yorgunluk/ağırlık hissi, bacaklarda yanma, kaşıntı, geceleri bacaklarda kramp gibi şikayetlere, ayak bilekleri çevresinde renk değişikliği, deri hasarı ve bazen de kapanması uygun ve özel tedavilerle bile zaman alabilen yara gibi belirtilere, bulgulara yol açabilir.
Bütün bu şikayet ve/veya bulgular tek tek veya birkaçı/hepsi birarada olsun, olmasın bazı hastalarda Varis nedeniyle endişe çok fazla olabiliyor.
Her bacak ağrısı veya bacaktaki şikayetler Varis kaynaklı mıdır?
Yukarıda söz edilen şikayetler ve belirtiler Varis dışında da Ortopedik(kas-iskelet sitemiyle ilgili sorunlar), Romatolojik (bağ dokusu hastalıkları, Romatoid Artrit, SLE vs), Nörolojik (sinir hasarları, sinirlere bası yapan her türlü rahatsızlık, nöropatiler) veya Sistemik hastalıklarda da(Kalp, böbrek, karaciğer hastalıkları, Romatolojik hastalıklar gibi) görülebilir.
Şikayetlerle birlikte hastaların bacaklarında az veya çok, gözle görülen damarlar yanında “Renkli damar ultrasonu-Venöz Doppler- Venöz Duplex inceleme “ ile saptanan Varis/Venöz yetmezlik de olabilir, ancak bu durum “şikayet ve bulgular mutlaka her hastada varise bağlıdır” veya “Varis mutlaka tedavi edilmelidir” anlamına gelmez! Nasıl her Tiroid nodülü boğazdaki, boyundaki, vücuttaki her ağrıdan, şikayetten sorumlu değilse, nasıl her Tiroid nodülünün mutlaka ameliyat edilmesi gerekmiyorsa Varis için de her hastanın ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.
Ayrıca İç varis ile Basit varis hastalığı da görüntü, şikayet ve bulguları aynı olsa bile farklı hastalıklardır, tedavi yaklaşımları, tedavilerinden amaçlar da farklıdır!
Varis konusunda deneyimli bir hekim şikayetlerin varise bağlı olup olmadığını, şikayetlerin ne kadarının varise bağlı olabileceğini, İç Varis-basit varis hastalığını ayırt ederek size gereken mesajları verecek ve yönlendirecektir. Üstelik benzer şikayet ve bulgulara neden olabilecek diğer hastalıkların tanısını koymak zaman alıcı, ekonomik olarak daha masraflı olabilirken Venöz Doppler inceleme eşliğinde yapılan muayene ile en çabuk ve en ekonomik olarak neden- sonuç ilişkisi kurulabilecek olan sorun Varis/Venöz yetmezliktir!
Varis, Kalp hastalığına neden olur mu?
Bir kişide sırf Varis olması nedeniyle,Kalp hastalığı, Kalp krizi olduğuna, olacağına, olabileceğine dair bilimsel herhangi bir kanıt yoktur! Bir hastada varis olabilir, kalp krizi veya kalple ilgili başka rahatsızlıklara neden olabilecek risk faktörleri de olabilir(yüksek tansiyon, yüksek kolesterol düzeyi, sigara kullanımı, obezite, şeker hastalığı, kalp kapaklarını tutabilecek Romatolojik hastalık, vs), yaşla beraber kalp hastalıklarında artma olduğu gibi Varis görülme sıklığının arttığı da istatistiksel olarak gösterilmiştir ancak bütün bunlardan “Varis kalp hastalığına neden olur, olabilir anlamını çıkarmak bilimsel olarak doğru değildir!
Yine Sağ kalp yetmezliği olan hastalarda kanın geride, bacaklarda göllenmesine bağlı olarak varise bağlı bulgular görünebilir ancak yine de varisle kalp hastalığı arasında bir ilişki olduğunu göstermez!
Varisin neden olduğu sorunlar başka, kalp hastalıklarının neden olduğu sorunlar, sonuçlar başkadır, Varis tıbbi, kozmetik şikayetlere neden olabilir, hayat kalitesini etkiler, endişeye neden olabilir, elbette iş gücü kaybı, maddi kayıplara neden olabilir!
Varis muayenesi nasıl yapılır? Venöz Doppler incelemede “Venöz yetmezlik” saptanmış olması Varis nedeniyle mutlaka tedavi gerektirir mi?
Modern Varis muayenesi mutlaka ve mutlaka “Renkli Damar Ultrasonu-Venöz Doppler inceleme- Venöz Duplex inceleme” ile birlikte yapılmalıdır. Renkli Damar Ultrasonu-Venöz Doppler inceleme- Venöz Duplex inceleme hastaya tıbbi olarak zararı olmayan(yan etkisi olmayan), teknolojik gelişmelerle geçmişe oranla oldukça yaygın olarak yapılabilen, uygun şekilde yapıldığında %100’e yakın doğru sonuç veren bir işlem olduğundan her türlü Varisin tanısının doğru konulması için her varis şikayetinde başvurulması, kullanılması kabul edilmiş bir yöntemdir.
Burada önemli olan noktalardan bir tanesi ise uygun şekilde yapılmış Venöz doppler inceleme sonucu hastada gerçekten Venöz yetmezlik/Varis mevcut olabilir ancak tıbbi nedenle her varis hastasına mutlaka bir girişim/ameliyat/işlem/tedavi yapılmasını gerektirmediğidir!
Kozmetik/görsel rahatsızlık, memnuniyetsizlik nedeniyle yapılan işlemleri, ameliyatları, tedavileri ayrıca tartışmak gerekir.
Variste tedavi kararı neye göre verilir?
-Hastaların tıbbi şikayetlerinin tesbit edilen Venöz yetmezlik/Varise bağlı olduğuna karar verilir ve Varise yönelik işlem/tedavi/ameliyat sonrası fayda görecekleri düşünüldüğünde tıbbi amaçlı olarak,
-Kozmetik şikayetleri azaltmak veya ortadan kaldırmak amaçlı olarak
-Uzun vadede varise bağlı olabilecek bazı hasarları(renk değişikliği, deri hasarı, yara açılması gibi) ortadan kaldırmak veya azaltmak amaçlı olarak Varise yönelik tedaviler yapılır
Variste Hangi tedavi “en iyi” sonucu verir?
Her şeyden önce herkesteki Varisin sebebi, kaynağı, görünüşü, neden olduğu şikayet ve sorunların farklı olduğunu anlamak gerekir. Kimi Varis hastalarında yukarıda sayılan tıbbi şikayetler ön planda olabilirken, kimi hastalarda pıhtı(tromboflebit) sorun olabilir, kimi hastada ayakta renk değişikliğinin artmasını, deri hasarı, yara çıkmasını önlemek, azaltmak hedef olurken, kimi hastalarda ise görsel memnuniyetsizlik, diğer şikayet ve bulgularla beraber veya tek başına esas çözülmesi gereken sorun olabilir.
Varis varsa hangi tür soruna, şikayete, bulguya neden oluyorsa hastanın şikayetinin kaynağına yönelik tedavi uygulanması gerekir.
Varis için tedavi gerekip gerekmediğine karar verilirken aynı zamanda her hasta için en uygun tedavinin ne olacağına da karar verilir: kimi hasta için en uygun tedavi seçeneği varis çorabı olabilir, kimi hasta için iğne tedavileri, köpük tedavisi, cilde lazer, kimi hasta için klasik ameliyat veya Endovenöz işlemler, kimi hastalar için bu tedavilerin birkaçının bir arada yapılması uygun olabilir.
Varis tedavisinde bir çok yöntem mevcuttur. Teknoloji yoğun işlemler (Endovenöz Lazer, Endovenöz Radyofrekans Ablasyon, Endovenöz Steam-buhar vs), veya cilde lazer-dermolazer ablasyon, cilde yapılan radyofrekans gibi yöntemler mutlaka, her zaman en iyi, en doğru, en güvenilir işlemler, yöntemlerdir anlamına gelmiyor.
Her hastada varisin neden oluştuğuna, kaynağına, şikayet ve klinik bulgulara, hastanın genel, tıbbi durumuna, beklentilerine göre en uygun tedavi şeklini bulmak amaç olmalıdır.
Her yöntemin uygun olduğu hastalar vardır, her türlü varis tedavi yöntemlerinin artıları, eksileri mevcuttur. Burada güven duyacağınız, Varis konusunda deneyimli bir hekimin sizi doğru yönlendirmesi önem kazanıyor. Bir hekimin size her türlü varis tedavi şekilleri arasından her hasta için tıbbi olarak en az riskli, en olumlu sonucu alabileceğini düşündüğü seçenekleri sunması beklenir. Elbette tüm bu işlemlerin, yöntemlerin maddi, ekonomik boyutları da vardır.
Varis tedavilerinin riskleri var mıdır?
Tıpta yapılan işlemlerin hiçbirisi risksiz değildir, her işlemin, tedavinin artıları ve birbirlerine göre az ya da çok yan etkileri vardır, ancak genel olarak varis tedavileri güvenli, uygun şekilde yapıldığında belirli oranlarda başarılı sonuçlar veren işlemlerdir.
