Bu haftaya, müthiş bir etkinliğe katılarak başladım. 21 Nisan 2014 Pazartesi günü Bahçeşehir Üniversitesinin Beşiktaş yerleşkesinde “PISA Verileriyle Avrupa Birliği ve Türkiye’de Eğitim Konferansı” vardı. Sabah saat 10.00 da başlayan konferans Üniversitenin mütevelli heyet başkanı Enver Yücel’in 35 yıllık eğitimci gözüyle uygulamadaki tecrübelerini paylaştığı açılış konuşmasıyla başladı. Ardından uzun yıllar Almanya başta olmak üzere Avrupa ve A.B.D. ni yakından takip etme imkânı bulmuş olan Almanya parlamentosu eğitim sözcüsü Özcan Mutlu küresel bakışın gerekliliği üzerine değerlendirmelerde bulundu. Konferansın esas bölümünde OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) Eğitim bölümü direktör yardımcısı ve eğitim politikaları özel danışmanı Andreas Schleicher “PISA Okul Yöneticileri ve Öğretmenler İçin Ne Diyor?” başlıklı konuşma yaptı. Daha sonra New York Üniversitesi öğretim üyesi Doç.Dr. Selçuk R.Şirin “Türkiye Eğitimde Avrupa’nın Neresinde? PISA Verilerine Dayalı Rapor” u değerlendiren müthiş tespitlerini veriler ışığında paylaştı.

Program Moderatörlüğünü Prof.Dr. Eser Karakaş’ın yaptığı “Avrupa Birliğinde Sınıf ve Okul Organizasyonu Modelleri başlıklı Panelle devam etti. Panelde Ali Koç “Avrupa’da En İyi Sınıf Organizasyonu Uygulamaları” , Kayhan Karlı “Avrupa Birliğinde Meslekiçi Eğitim Modelleri”, Yrd. Doç.Dr. Sinem Vatanarttıran “Avrupa Birliğinde Örnek Yönetici Yetiştirme Modelleri”, Prof.Dr. Yaşar Özden “Avrupa Birliğinde Örnek Sınıfiçi Teknoloji Uygulamaları” başlıklarında sunumlar yaptılar.
    
Eğitim meselelerine kafa yoran, “ne olacak bu memleketin hali?” diye soranlara  “bu memlekette daha yapacak çok iş var” dedirtecek gerçekleri uzman kişilerden dinleme fırsatı buldum. Bu tespitlerimi daha sonraki yazılarıma konu edeceğim sözünü vererek bugün PISA ve işleyiş sürecine ilişkin bazı temel bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.

PISA nedir?
OECD’nin (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) her üç yılda bir gerçekleştirdiği Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı PISA (Programme for International Student Assessment), OECD tarafından üçer yıllık dönemler hâlinde, 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazanmış oldukları bilgi ve becerileri değerlendiren bir araştırma projesidir.

PISA Projesi’nin amacı nedir?
PISA’nın temel amacı, gençleri daha iyi tanımak; onların öğrenme isteklerini, derslerdeki performanslarını ve öğrenme ortamları ile ilgili tercihlerini daha açık bir biçimde ortaya koymaktır.

PISA Projesi neyi ölçmektedir?
PISA Projesi’nde zorunlu eğitimin sonunda örgün eğitime devam eden 15 yaş grubundaki öğrencilerin; Matematik okuryazarlığı, Fen Bilimleri okuryazarlığı ve Okuma Becerileri konu alanlarının dışında, öğrencilerin motivasyonları, kendileri hakkındaki görüşleri, öğrenme biçimleri, okul ortamları ve aileleri ile ilgili veriler toplanmaktadır.
PISA projesinde kullanılan “okuryazarlık” kavramı, öğrencinin bilgi ve potansiyelini geliştirip, topluma daha etkili bir şekilde katılmasını ve katkıda bulunmasını sağlamak için yazılı kaynakları bulma, kullanma, kabul etme ve değerlendirmesi olarak tanımlanmaktadır.

PISA Projesi kimler tarafından yürütülmektedir?
PISA Projesi; kısa adı OECD olan “Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü”nün bir eğitim projesidir. Bu proje, OECD Eğitim Direktörlüğü’ne bağlı olan PISA Yönetim Kurulu tarafından yürütülmektedir. Projede kullanılan testlerin ve anketlerin geliştirilmesi, analizlerinin yapılması, uluslararası raporun hazırlanması gibi işlemler, PISA Yönetim Kurulu gözetiminde belirlenen bir konsorsiyum tarafından yapılmaktadır.
PISA’nın ulusal düzeyde çeviri ve uyarlama işlemlerinin yapılması, projenin uygulanması, analizlerin yapılması ve ulusal raporun hazırlanması gibi işlemler ise projeye katılan her ülkede belirlenen ulusal merkezler tarafından gerçekleştirilmektedir.

PISA Projesi hangi okullarda uygulanmaktadır?
PISA Projesi kapsamında geliştirilen başarı testleri ve anketleri, ülkemizde Nisan ayı içerisinde uygulanmaktadır. Projeye katılan ülkelerde; örgün öğretimde kayıtlı olan 15 yaş grubu öğrencilerin bulunduğu tüm okullar (Ortaokul, Lise, Anadolu Lisesi,  Fen Lisesi, Meslek Lisesi, Anadolu Meslek Lisesi, Çok Programlı Liseler, Özel Okullar vb.) PISA Projesi’ne katılabilir.

Ülkemizin bu projeye katılma amacı nedir?
Küreselleşen dünyamızda, eğitim alanında yapılan ulusal değerlendirme çalışmalarının yanı sıra, uluslararası düzeyde konumumuzu belirlemek amacıyla eğitim göstergelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle belirli referans noktalarına göre ülkemizin eğitim alanında hangi düzeyde olduğunun, giderilmesi gereken eksikliklerin ve alınması gereken tedbirlerin belirlenmesidir. Ülkemiz de OECD üyesi olarak, eğitim düzeyinin yükseltilmesi amacıyla bu projeye katılmaktadır.

PISA Projesi ne zamandan beri uygulanmaktadır? Ülkemiz bu Projeye hangi yıldan beri katılmaktadır?
PISA Projesi 2000 yılında uygulanmaya başlamıştır. Üçer yıllık dönemler hâlinde uygulanan projeye ülkemiz, ilk kez 2003 yılında katılmıştır.

PISA Projesi’nde hangi soru türleri kullanılmaktadır?
PISA Projesi’nde; çoktan seçmeli, karmaşık çoktan seçmeli, açık uçlu, kapalı uçlu gibi değişik soru türleri kullanılmaktadır.

PISA Projesi’ne katılan okul ve öğrencilerin seçiminde hangi yöntemler kullanılmaktadır?
PISA Projesi’ne katılacak olan okul ve öğrencilerin seçim işlemi, OECD tarafından tesadüfî (seçkisiz) yöntemle belirlenmektedir.

PISA Projesi nasıl uygulanacaktır?
Öğrenciler, Bilgisayar Tabanlı Değerlendirme uygulamasının ardından anket uygulamasına katılacaktır.

PISA Projesi’nin sonuçları nerede ve nasıl kullanılacaktır?
PISA Projesi’nden elde edilen sonuçlar ulusal bir rapor hâlinde düzenlenmektedir. Bu sonuçlar, eğitim-öğretim programlarının geliştirilmesinde karşılaşılan eksiklerin giderilmesinde ve eğitim alanında yapılan araştırmalara kaynak olarak kullanılmaktadır.
PISA 2012 uygulamasının sonuçları, OECD sekreterliği tarafından Aralık 2013’te açıklanmıştır ve http//www.pisa.oecd.org adresinden yayınlanmıştır. Ayrıca ülkemize ait sonuçlara ilişkin Ulusal Ön Rapor’a da “Raporlar” sekmesinden ulaşabilirsiniz.