Afrika’nın ve Orta Doğu’nun sınırları, sistemdeki güçlerin çıkarları gözetilerek çizildi. Türkistan’ın suni sınırları ise, Rusların çıkarları gözetilerek, hazırlandı. Bu sınırlar, Sovyetler Birliği merkezi hükümetinin, öncü komünist parti ideolojisinin ve merkezi ekonomik yapının işlerliğinin sağladı. Kimi zaman, sınırlar arasında çeşitli etnik aidiyetler, yer değiştirmiş, kimi zaman da bazı coğrafi bölgeler, Cumhuriyetler arasında el değiştirmiştir. Çevre Cumhuriyetlerden gelen hammaddeler, merkezi sanayi kuruluşlarının ihtiyaçlarını karşılamıştır. Bölge ülkeleri arasında sınır çatışması riski, her zaman mevcuttur. Günümüzde, özellikle Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan arasında bulunan Fergana vadisinde çatışma riski bulunmaktadır. Bu risklerin yanında, Tacikistan ve Kırgızistan, doğal kaynaklar bakımından daha fakir durumdadırlar, diğer Cumhuriyetlere kıyasla ekonomik yönden daha zayıf durumdadırlar.  Orta Asya’da askeri üslerle, etki alanı mücadelesi sürüyor. Sistemin iki büyük gücü Rusya ve ABD bunun için uğraşıyorlar. Orta Asya’ya hâkimiyet mücadelesinde, Afganistan savaşı bir dönüm noktasıydı. ABD, Afganistan’dan ayrılacağını söylüyor. Ancak, güçlerinin bir kısmını bırakacak. Afganistan’dan ayrılma sırasında da etki alanı mücadelesi sürüyor. Bilindiği gibi Şubat ayında, Kırgızistan Devlet Başkanı Atambayev, ABD’nin kullandığı Manas üssünün kapatılmasını istedi. Bu üsten asker ve askeri kargo, Afganistan’a aktarılıyor. Atambayev, göreve gelir gelmez, Kırgızistan’daki ABD üssünün kapatılması gerektiğini, üssün sivil havacılık için kullanılması gerektiğini belirtmişti. Bunun için son tarih, 2014. Rusya da bu kararı destekliyor. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, “Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’ne üye ülkelerde, bundan sonra, herhangi bir yabancı askeri üssün kurulması yönündeki teklifin üye ülkelerin de iznine tabi tutulacağını” belirtmişti. 2014 yılında, Afganistan’dan ayrılacağının açıklayan ABD, bu ülkeden ayrılırken teknik ve askeri araç ve gereçleri hibe olarak bırakacak. Transit konusunda, Kırgızistan, Tacikistan ve Özbekistan’la antlaşmalar yapıldı. Bu arada, ABD Merkez Kuvvetler Komutanı James Mattis, Afganistan’da güvenliğin yerel güçlere devri sürecinde, Kazakistan’la işbirliği sağlanmasını istedi.
Türk Cumhuriyetleri ve Rusya’nın antlaşmalarına gelince, Rusya’nın kullandığı Azerbaycan’ın Gebele üssü için, kira antlaşmasının süresi bu yıl doluyor. Rusya, üssü kullanma süresini, 2025 yılına kadar uzatmak istiyor. Ancak, Azerbaycan kira bedelini, misliyle arttırmış durumda. Bakü, Gebele radar üssünün yıllık kira bedelini 7 milyon dolardan 300 milyon dolara çıkarmak istiyor. Anlaşma sağlanamazsa, Ermenistan’ın Rusya’ya üs konusunda teklifi var. Bilindiği gibi, Gürcistan savaşının ardından, Gürcistan’daki üsler, Ermenistan’a taşınmıştı. Rusya, bu teklife sıcak yaklaştı ve Erivan’la antlaşmanın ilk adımlarını attı. Tacikistan’a askeri ve teknik destek sağlayan Moskova, 201 nolu üs için herhangi bir bedel ödemiyor. Rusya Savunma Bakanlığı 2004’den bu yana kullanılan ve 2014’de süresi dolacak askeri üsle ilgili 49 yıllık kira sözleşmesi imzalamaya çalışıyor. Ancak Tacikistan bunu kabul etmiyor, bu süreyi 10 yıl ile sınırlandırmak istiyor. Tacikistan,  Rusya’dan yıllık 300 milyon dolar kira bedeli istiyor. Bu üste 7000 Rus askeri personeli bulunuyor. Tacikistan Dışişleri Bakanı Hamrohon Zarifi, “bizim topraklarımız bedava değil, hiç kimse ödeme yapmadan kullanamaz” diyerek tepkisini belirtti. Rusların Kırgızistan’daki üsleri için 2007 yılındaki anlaşma uyarınca, ödemenin bir kısmı Kırgız askeri uzmanlarının eğitimi şeklinde yapılıyordu. Ancak şartlar değişiyor. Artık ödeme, 2014’ten itibaren, nakit olarak yapılacak. Kırgızistan, Rusya ile işbirliğinin kendileri için yararlı olduğunun farkında. Bu ilişkiler, kolayca koparılacak cinsten değil.  Kırgızistan'da dört Rus askeri üssünün faaliyetleri sürüyor. Bakan Ömüraliyev, Kant üssünün Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü  (KGAÖ) çerçevesinde yürütüldüğünü belirtti. Bakan Ömüraliyev 2014 yılında söz konusu üslerin faaliyet süresinin tamamlanacağını, kira bedelinin de enflasyon oranına göre artacağını açıkladı.
11 Eylül 2001’den sonra, ABD ile Özbekistan arasında bir stratejik ortaklık kuruldu. Hanabad üssünün, ABD tarafından kullanılmasına izin verildi. 2005 yılının Mayıs ayında, Andican’da meydana gelen olaylardan sonra, Özbekistan hükümeti, Hanabad üssünün boşaltılmasını istedi. Hanabad üssünün, Özbekistan topraklarının ve hava sahasının, Afganistan’a yardım göndermek amacıyla, NATO tarafından kullanılmasına, izin verilmemiştir. Ardından, 2005 yılının sonlarında Rusya ve Özbekistan arasında bir askeri ittifak antlaşması imzalandı. Şimdi ise, NATO’ya ait teçhizatların, Özbekistan toprakları üzerinden nakledilmesini kabul ediyor. Özbekistan, transit koridor imkânı sunacak. Bilindiği gibi, Özbekistan, Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü  (KGAÖ) üyeliğini askıya almış ve NATO’nun transit koridoru olma görevini üstlenmişti. Bölgede, ittifaklar ve etki alanları değişebiliyor.