7 Kasım günü yapılan Kongre seçimlerinde Başkan Bush, Senato'nun üçte biriyle Temsilciler Meclisi'nin bütününü değiştiren bir sonuçla "topal ördek" (Lame duck) durumuna düştü. Bush'un "topal ördek" durumuna düşmesi, dünya kamuoyunda ABD uygulamalarına duyulan öfkeyi yatıştırabilecek mi? Bush'un "topal ördek" durumuna düşmesi ne anlama geliyor? İstifa eden Donald Rumsfeld yerine CIA kökenli Robert Gates'in getirilmesi, ABD'nin Irak politikasını nasıl etkileyebilir? Önce Bush'un "topal"lığını irdeleyelim; Başkan gerçekten "topal ördek" mi oldu? "Topal ördek" kavramı, Amerika'nın siyasal ve anayasal sistemi ile, özde de "kuvvetler ayrılığı" ilkesi ile ilgili bir kavramdır. Kökeni Aristo'ya uzanan "kuvvetler ayrılığı" ilkeleri, siyaset bilimleri öğretisine, Montesquieu'nun "Yasaların Ruhu" (1748) kitabında ortaya koyduğu düşüncelerle girmiştir. Fransız sosyal bilimcisi Montesquieu, Amerika'nın politik felsefesinin şekillenmesinde büyük rol oynamıştır. ABD Anayasası'na göre yasama yetkisi senato ve Temsilciler Meclisi'nden oluşan Birleşik Devletler Kongresi'nde, yürütme yetkisi ABD başkanlarında, yargı yetkisi ise Yüksek Mahkeme ile alt derece mahkemelerdedir. 100 üyeli senato, her eyaletten seçilen ikişer temsilciden oluşur; senatörlerin görev süreleri 6 yıldır. Temsilciler Meclisi, görev süreleri 2 yıl olan üyelerden oluşur. Senatör seçiminde eyaletlerin büyüklüğü ve nüfusu göz önüne alınmazken Temsilciler Meclisi üyeleri nüfusa göre seçilirler. ABD Anayasası'na göre yürütme yetkisine sahip başkanın yasama organı olan Kongre'ye karşı siyasi sorumluluğu yoktur, ama cezai sorumluluğu vardır. ABD Anayasası'na göre başkanın Kongre'ye yasa önerme ve yasa gücünde kararname çıkarma yetkisi vardır. Buna karşılık, ABD Kongresi'nde etkin olan Ödenekler Komisyonu, Kaynaklar ve Araştırma Komisyonu ile Kurallar Komisyonu'nun oturumlarda ele alınacak yasa tasarılarını belirleme güçleri vardır. "TOPAL ÖRDEK" NE YAPACAK? Senato'da ve Temsilciler Meclisi'nde Bush'un partisinin çoğunluğu kaybetmesi nedeniyle "Topal Ördek" durumuna düştüğü, dış politikada, özellikle de Irak politikasında önemli değişiklikler yapmak zorunda kalabileceğinden söz ediliyor. "Topal Ördek" gerçekten zor durumda mı? 7 Kasım seçimleri sonrasında Senato'da ve Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğun Demokratlar lehine değişmesi, Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in istifa etmesi, Irak'tan çekilmenin daha yüksek sesle konuşulmaya başlanması, bazı yayın organlarında, "Amerika dünya düzeni üzerindeki egemenliğini kaybediyor" şeklinde yorumlandı. ABD'nin, Kuzey Afrika'dan Kafkasya'ya, Asya içlerine uzanan geniş bir coğrafyayı kapsayan Büyük Ortadoğu Projesi'ni rafa kaldırmak zorunda kaldığını söyleyenler oldu. Bu tür yorumlar, yorum sahibinin arzu ve isteklerini dile getirmiş olabilir, ama gerçeklerle bağdaştığı pek söylenemez. Demokratlar'ın oyuna daha etkin bir şekilde katılmış olmaları, Amerika'nın küresel hedeflerinde bir sapma olacağı anlamına gelmez, ABD gibi emperyalist ülkelerin devlet politikaları, yöneticilerin değişmesinden etkilenmez ki. Örneğin, Rumsfeld'in yerini CIA kökenli Robert Gates'in alması, ABD'nin Büyük Ortadoğu Projesi'ni rafa kaldırdığı anlamına gelir mi? Belki uygulama yöntemleri değişecektir, fakat yola aynı amaçla devam edilecektir. Bu nedenle, Gates'in, "Irak'taki 152 bin Amerikan askerinin çekilmesine" ilişkin demeçlerini doğru okuyamazsak yanılgıya düşmemiz kaçınılmaz olur. Gates, pragmatik, realist görünümüne karşılık, oldukça şahin tutumuyla tanınır. Buyrun, Gates'in kimlik kartına birlikte bakalım: CIA eski başkanı, Ulusal Güvenlik Konseyi üyesi, Irak Çalışma Grubu üyesi, bir çeşit dünya devleti kurma konusunda önemli organizasyonlar kurmuş olan Bilderberg üyesi... Bu kimlik bilgileri göz önüne alındığında, "7 Kasım seçimleri sonrasında Bush halkın tercihlerini dikkate aldı; Savunma Bakanı Rumsfeld'in istifasını kabul etti" değerlendirmesi havada kalmış olmuyor mu? Gates, ABD'nin Irak'tan çekilmesi gerektiğini söyledi, ama Irak'ın kaça bölüneceğinden, çekilecek 152 bin askerin yine aynı Irak coğrafyasında kurulacak bir devletin topraklarında konuşlandırılabileceğinden söz etti mi? Eşbaşkanlığını ABD'nin eski Savunma Bakanlarından James Bakes'in yaptığı Irak Çalışma Grubu'nun raporu aralık ayında açıklanıyor. Raporun içeriği Irak'ın yeni haritasının Irak halkına ve komşularına kabul ettirilmesiyle ilgili. Rapor, Irak'ın komşusu olması ve de demografik yapısı açısından Türkiye'yi yakından ilgilendiriyor. "Topal ördek" belki zorda, ama sanıldığı kadar topal değil; üzerimize üzerimize geliyor. KÜPE: Karanlığa küfretmektense küçük bir ışık akın; daha iyi edersiniz. Andre Gide