Haber: Mert Osman Erman
Polislerin ücret anlaşmazlığı nedeniyle greve gitmesinin ardından mağazalar ve arabalar ateşe verildi ve süpermarketler yağmalandı.
Polislerin çarşamba günü greve gitmesi, şehrin dış kesimlerinden gelen insanların mağazaları yağmalamasına ve daha geniş bir tahribata neden oldu, yerel kaynaklar BBC'ye bildirdi.
Papua Yeni Gine'deki genel maliyet artışları ve yüksek işsizlik nedeniyle geniş çaplı gerilimler yaşanıyor.
Başbakan James Marape, olay için özür dileyerek ancak hukuka aykırılığın hoşgörüleceğini belirterek Perşembe günü ulusa seslendi.
"Hukuku çiğnemek belirli sonuçları elde etmez," halka dedi.
Çoğu şiddet, askerler görevlendirildikten ve polis göreve döndükten sonra çarşamba akşamına kadar kontrol altına alındı, ancak Marape, durumun "hala gergin" olduğunu kabul etti.
Port Moresby Genel Hastanesi, başkentte sekiz ölümü doğrularken, Papua Yeni Gine'nin ikinci büyük şehri Lae'de başka yedi kişinin öldüğü bildirildi.
Ulusal Başkent Bölgesi Valisi Powes Parkop, Reuters'ın bir radyo konuşmasına göre, "Şehrimizde ve ülkemizde daha önce hiç yaşanmamış bir çatışma seviyesi gördük."
Olaylar, polis ve diğer kamu görevlilerinin çarşamba günü parlamento binası önünde protesto grevi yapmalarının ardından patlak verdi, maaşlarının en son maaş çekimlerinde %50'ye kadar kesildiğini öğrenmelerinin ardından.
Yanıt olarak Başbakan James Marape, ücret kesiminin bir bilgisayar hatası nedeniyle olduğunu söyledi - kamu görevlilerinin maaş çekimlerinden 100 dolara kadar kesildiğini. Bu idari hatanın gelecek ayki ödemelerde düzeltileceğini söyledi.
Ancak bu yanıt, birçok protestan tarafından kabul edilmedi, bazıları ardından parlamentoya girmeye çalıştı - görüntüler, insanların Başbakan'ın malikanesi önünde bir arabayı ateşe verirken ve bir kapıyı aşarken gösteriyor.
Pek çok kişi, hükümetin gelir vergilerini artırdığı yönündeki sosyal medya teorilerini yaydı - hükümet tarafından reddedilen bir iddia.
Bağımsız gazeteci Maholopa Laveil, BBC'ye, fırsatçıların şehri yağmaladığını, birçok binayı ve küçük alışveriş merkezini ateşe verdiğini ve arabaları çaldığını söyledi. Şiddetin en kötüsü gün içinde yaşandı.
"Alışveriş merkezlerinde ve ofislerde çalışanlar için birçok korku yaşadık - mağazaları yağmalayan ve içeri giren insanlardan çok fazla neşe ve heyecan vardı," dedi.
Laveil, Papua Yeni Gine Üniversitesi'nde ekonomi öğretim üyesi olan Laveil, yağmalayan insanların çoğunun şehir dışındaki daha yoksul yerleşimlerden geldiği görünüyordu.
"Bunlar gerçekten yoksul insanların yaşadığı banliyöler, işsiz ve şehirde suç ve hukuk tanımazlıkta büyük bir rol oynayan insanlar. Birçok kişi istihdam edilmemenin getirdiği sıkıntıları çokça yaşadı ve en yakın mağazalardan ne alabileceklerini almaya çalıştılar," dedi.
Ambulans yetkilileri, birkaç ateşli silah yarasına müdahale ettiklerini, ABD büyükelçiliğinin binasının yakınında silah sesleri duyduklarını bildirdi.
Çin büyükelçiliği de bir şikayette bulunarak, birkaç Çinli işletmenin saldırıya uğradığını ve birkaç Çin vatandaşının yaralandığını belirtti - ancak kaç kişinin yaralandığını belirtmediler.
"Çin Büyükelçiliği Papua Yeni Gine'deki Çinli dükkanlara yönelik saldırılar konusunda Papua Yeni Gine tarafına ciddi itirazlarını bildirmiştir," büyükelçilik, WeChat üzerinden açıklamada bulundu.
PNG'nin komşusu ve büyük güvenlik ortağı olan Avustralya, Perşembe günü ülkede sakin olunması çağrısında bulundu.
Marape, geçen ay Avustralya lideri ile buluştu, ancak şu ana kadar ülkeden barış gücü yardımı istemedi.
Ülkesindeki ekonomik durgunluk, yüksek enflasyon ve işsizlik oranlarına tanık olan başbakan, birçok topluluktan artan baskı ve kamu tepkisi ile karşı karşıya.
Politik muhalefet, Başbakan'a güvensizlik oyu verme hareketi üzerinde çalışıyor ve bunu Şubat ayı için planlıyor.
"Ev halkları zor durumda, özellikle başkentte büyüyen şehirlerde artan eşitsizlik ve büyüyen sayıda yerleşim ve yüksek suç oranları var," dedi Laveil.
"Bunların hepsi mükemmel bir fırtına oluşturdu."
