6 aydan uzun süredir devam eden halsizlik, bitkinlik, boğaz ağrısı,baş ağrısı,kas ağrısı, bulantı, kusma, dikkatde azalma, uykusuzluk gibi yakınmalarınız mı var? Akşamları erken yatıyor, ancak sabahları çok yorgun ve uykusuz mu kalkıyorsunuz? Dikkatinizi bir türlü toplayamıyor ve iş arkadaşlarınızla sürekli sözlü kavga mı yapıyorsunuz ? Enerjik olmadığınızdan dolayı vaktinizi sadece evde mi geçiriyorsunuz? Cevabınız ‘evet’ ise bu problemlere ‘Kronik Yorgunluk Sendrom’u neden olabilir. Genelde 30 yaş sonrası görülür.Genellikle yoğun çalışma temposuna sahip kişiler, üst düzey yöneticiler, takıntılı kişilerde görülen Kronik Yorgunluk Sendromu hafif halsizlik ve bitkinlik gibi belirtiler ile ortaya çıkabileceği gibi, iş hayatındaki verimde düşüşe ve sosyal hayattan kopma gibi sorunlara yol açabilecek kadar şiddetlide olabilir. Bu sendromda dinlenme ve uyuma işe yaramaz. Egzersiz yapma, stresi azaltma ve aşırı iş yükünden kaçınma yakınmaları oldukça azaltır.
2-3 haftadır devam eden gribal enfeksiyon(EBV, influenza) sonrası çocuğun sürekli başı ve kasları ağrıyorsa ;buna kas iltihabı miyozit ya da kronik yorgunluk sendromu neden olabilir.
Kronik yorgunluk sendromunun çocuklarda en sık nedeni gribal enfeksiyonlar ve uyku apnesi, uyku bozuklukları iken, yetişkinde en sık neden stres, depresyon ve psikolojik sorunlardır. Yorgunluk hastanın bireysel, sosyal, mesleki, eğitimsel ve ruhsal fonksiyonlarını sınırlandırır. Genelde kadınlarda 2 kat daha sıktır. Hastalığa neden olan mekanizma tam bilinmiyor. Ancak temporal lob hipometabolizması bu sendroma neden olabilir. Tüm sistemleri tutabilir. Ateş, döküntü, tansiyon yüksekliği, bezelerde büyüme bile görülebilir. Tabloya genellikle depresyon, fibromiyalji veya anksiyete de eşlik eder.
Kronik Yorgunluk Sendromu tanısı nasıl konur
Özellikle çok uzun süreli nedensiz yorgunluk tanı koymada önemli rol oynar. En az 6 ay süren sürekli ve tekrarlayıcı yorgunluk haline aşağıdaki belirtilerden 3'ü eşlik ediyorsa dikkat edin, sizde Kronik Yorgunluk Sendromu olabilir! Pozitron emisyon tomografide temporal loblarda görülen metabolik aktivite azlığı kronik yorgunluk sendromu tanısını destekler.
•Konsantrasyonda bozulma ve unutkanlık
•Kas ağrısı
•Boğaz ağrısı
•Eklem ağrısı
•Dinlendirmeyen uyku ve uyku bozuklukları
•Egzersiz sonrası bitkinlik
•Enerji kaybı
•Bulantı
•Kusma
•Mutsuzluk
•Depresif duygu durumu
Ayırıcı tanı:
-Multiple skleroz,
-Enfeksiyonlar,
-AIDS,
-Hipotiroidi,
-Hipoparatiroidi, hiperparatiroidi
-Lenfoma ve diğer kanserler,
-Uyku apne sendromu,
-Psikiyatrik bozukluklar ,
-Myastenia Graves,
-Fibromyalji.
-Ailesel Akdeniz Ateşi
-Demir eksikliği anemisi, talessemi sendromları,
-B12, D vitamini, çinko eksiklikleri
Tedavi
Tedavinin amacı semptomları azaltmaktır. Tedavi;
• Davranışsal terapi, spor, egsersiz yapılmalı
• Sağlıklı beslenmeli
• Düzenli ve kaliteli uyku uyunmalı
• Ağrıyı, rahatsızlığı giderecek ve ateşi düşürecek ilaç kullanılmalı
• Anksiyete ve depresyon için ilaç kullanılmalı
• Balık, ceviz, fındık, ginkgobiloba kasülleri yakınmaları azaltmada etkilidir.
•Gevşeme öğrenilmeli, kas gevşetici egzersizler yapılmalı.
• Bol vitaminli, mineralli besinler tüketilmeli(Soda gibi).
• Aktif sosyal bir yaşama geçilmeli
• KYS’de etkinliği kanıtlanmış bir ilaç tedavisi yoktur. Enerjiyi artırmak için maklobemid, uyku bozukluğu için amitriptilin ve nefazodone, nöropatik ağrı, kas ve eklem ağrıları için amitriptilin ve nonsteroid anti inflamatuar ilaç, siklobenzaprin, depresyon için sertralin, paroksetin, nefazodone, anksiyete için alprozolam ve lorezepam önerilir. Ayrıca hiperbarik oksijen tedavisi, uyku tedavisi, magnezyum sülfat ile destek tedavisi önerilir.
Klinik gidiş
Çocuk ve ergenlerde hastalık iyi gidişlidir. Psikiyatrik problemi olanlarda kötü gidiş görülebilir.
Not: Onların yerde sayılı askerleri vardır, bizim yerde ve gökyüzünde sayısız ordularımız vardır…
