Haber: Damla Oya Erman
Ancak bilim insanları dünyanın, gezegeni ısıtan kirliliği pompalamaya devam etmesi durumunda, gelecekte gelgit ve öngörülemeyen kaosun sadece bir ön izlemesi olabileceği konusunda uyarıyor.
Temmuz'un yarısından fazlası geçmişken, zaten bir dizi aşırı hava durumu rekoru kırıldı.
Uzun ve durmaksızın süren bir sıcak dalgası, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney ve Güneybatı bölgelerinin büyük kısmını kavurdu. Arizona'nın Phoenix kentindeki sıcaklıklar, art arda kırılan rekorlarla en az 43.3C ulaştı ve acil servisler sıcaklıkla ilgili hastalıklarla dolup taşıyor.
Güney Avrupa, tarihinin en aşırı sıcak dalgalarından birini yaşıyor, Yunanistan, İspanya ve İsviçre'de yangınlar çıkıyor. Asya'da, Çin'de sıcaklıklar 50 Celsius üzerine çıkarken, Güney Kore, Japonya ve kuzey Hindistan bölgeleri ölümcül sel felaketiyle karşı karşıya.
Dünya Meteoroloji Örgütü'nün Genel Sekreteri Petteri Taalas Salı günü yaptığı açıklamada, bu sürekli aşırı hava olaylarını "yeni normal" olarak adlandırdı.
Ancak bazı bilim insanları şimdi bu çerçeveye karşı çıkıyorlar.
Klimatolog ve İngiltere'deki Reading Üniversitesi'nde profesör olan Hannah Cloke, "Bunu duyduğumda biraz deliriyorum çünkü gerçekten yeni normal değil," diyor. "Atmosfere sera gazları pompalama işini durdurana kadar geleceğin nasıl görüneceğini bilmiyoruz."
O, bu yazın çok kötü olduğunu söyleyen bilim insanlarından sadece biri ve işte henüz başlangıcı. Küresel sıcaklık yükselmeye devam ettiği sürece, dünya artan etkilere hazır olmalıdır.
Pennsylvania Üniversitesi'nde klimatolog ve saygın profesör olan Michael E. Mann, gördüğümüz hava durumunu "yeni anormal" olarak tanımlamayı tercih ediyor.
“Yeni normal, ‘sadece yeni bir iklim durumuna ulaştığımız ve buna uyum sağlamamız gerektiği’ düşüncesini yanlış yansıtıyor," diyor. "Ancak durum bundan çok daha kötü. Fosil yakıt yakma ve ısınma devam ettikçe etkiler daha da kötüleşiyor. Dünya ısındıkça, sürekli olarak değişen, her geçen gün daha yıkıcı etkilere sahip temel bir haline geliyor."
Mann ve Cloke gibi bilim insanları için bu yılın aşırı hava olayları büyük ölçüde şaşırtıcı olmamıştır. El Niño'nun gelişimi, küresel ısınmaya neden olan doğal bir olguyu, uzun süreli, insan kaynaklı küresel ısınma üzerine eklendi ve büyük bir etki yaratması bekleniyordu.
Ancak bölgesel olarak "dikkat çekici anomaliler" oldu, diyen Mann, Antarktika'da kış deniz buzunun rekor düşük seviyelerde olması ve Kuzey Atlantik'te "olağanüstü" sıcaklığa işaret ediyor.
"Fosil yakıt yakmayı sürdürdüğümüz sürece, rekorların sadece kırılmakla kalmayıp, paramparça olmasını da bekleyebiliriz," diyor.
Klima krizi hızlandıkça, sürprizler için zemin hazırlanıyor.
"Hava olayları giderek daha yoğun bir hale gelecek ve hava kalıplarımız öngöremediğimiz şekillerde değişebilir," diyor İngiltere Met Office'te iklim tespitinde bilim arkadaşı Peter Stott.
“Bazı durumlarda, sıcaklık, yangın ve seller, şu anda iklim modellerinin öngördüğünü aşıyor”, diyor Mann. Bunun nedeni kısmen jet akışındaki değişikliklerdir.
Jet akışı, kutuplar ile ekvator arasındaki sıcaklık farkından kaynaklanır. Kutuplar hızla ısındığında, sıcaklık farkı azalır ve jet akışı yavaşlar ve zayıflar. Bu, hava sistemlerinin uzun süreli yerinde takılı kalabileceği anlamına gelebilir.
"Belirli bir bölge günlerce kavrulur veya günlerce yağmur yağar - bu yaz gördüğümüz türden davranış," diyor Mann.
“Ülkelerin bu yeni aşırılıklara uyum sağlaması zor olacak”, diyor Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü'nden klima bilimci Vikki Thompson. "Toplum, tarım ve ekosistemleri etkileyecek beklenmedik sonuçlara yol açabilecek olayların kombinasyonlarını göreceğiz," diyor.
Ülkeler genellikle deneyimledikleri en kötü senaryolara hazırlanır, ancak iklim aşırılıkları mevcut rekorları altüst ederken, "şu anda imkansız gibi görünen durumlar için hazırlıklı olmalıyız," diyor Thompson.
Dünya zaten küresel ısınmanın bazı etkilerine kapalıdır, gezegeni ısıtan kirliliği kesme konusundaki küresel başarısızlık nedeniyle, bilim insanları en kötü sonuçları önlemek için hala zaman olduğunu açıkça belirtiyor.
“En son bilimsel çalışmalar, fosil yakıt yakmayı bıraktıktan hemen sonra küresel sıcaklık artışının neredeyse anında duracağını gösteriyor”, diyor Mann.
“Bu yaz, dünya küresel ısınmayı sınırlamada her derecenin önemli olduğunun daha fazla kanıtı”, diyor Cloke. Gezegen, endüstri devriminden önceki döneme göre yaklaşık 1.2 Celsius derece daha sıcak - hala bilim insanlarının gezegenin altında kalması konusunda uyardığı 1.5 derecenin altında. Ancak şu anda bile sonuçlar ölümcül ve geniş kapsamlı.
"Gerçekten korkutucu," diyor. "Ancak daha fazla ve erkenden aldığımız önlemler geleceğimiz için o kadar iyi olacak."
