LONDRA - İskoçya’da bağımsızlık referandumuna günler kala iş dünyasında bağımsızlık yanlıları ve karşıtları arasında ekonomik temeller üzerinde tartışmalar ve karşılıklı suçlamalar artıyor.
İskoçya’nın 18 Eylül’de yapacağı bağımsızlık referandumu öncesinde uluslararası finans kuruluşları, varlık yönetim şirketleri, bankalar, perakende devleri bağımsızlık konusunda görüş ayrılığı yaşıyor.
İskoçya’da bağımsızlık yanlısı kampanyanın lideri İskoçya Bölgesel Yönetimi’nin Başbakanı Alex Salmond, İngiltere hazinesini bankaların bağımsızlık durumunda merkezlerini İskoçya’dan İngiltere’ye taşıyacaklarını belirten açıklamaları İngiliz medyasına sızdırmakla suçluyor. Salmond, bağımsızlık referandumuna günler kala kamuoyunu düşüncelerini etkilemek için “piyasa hassasiyeti” olan bilgilerin İngiltere Hazinesi tarafından servis edildiğini öne sürüyor.
Salmond, finans piyasası denetim kurallarına uygun olmadığını belirttiği bu hamlenin İngiltere’deki denetleyici kurumlar tarafından "soruşturulması" çağrısında bulunurken, İngiltere Kabine Sekreteri Jeremy Heywood iddiaları açık bir dille yalanladı.
Öte yandan İngiltere’nin en büyük emeklilik ve sigortacılık fonlarını yöneten Edinburgh merkezli Standart Life, 250’nin üzerinde şubesi olan Royal Bank of Scotland (RBS) ve Lyods Bankacılık Grubu ve TSB, İskoçya’nın bağımsız olması halinde yönetim merkezlerini İngiltere’ye taşıyacakları uyarısında bulunmaya devam ediyor.
İskoçya merkezli sigortacılık ve emeklilik şirketi Aegon’ın Üst Yöneticsi Adrian Grace de, İskoçya’nın bağımsız olması halinde İngiltere’de yeni bir şirket kurarak şirket üzerinde oluşabilecek negatif piyasa algısının önüne geçmeye çalışacaklarını açıkladı.
Öte yandan bağımsızlık yanlıları İskoçya’nın bağımsız olması durumunda vergilendirme gibi temel mali politikalarında özgürleşecek olan İskoçya’nın yatırımcıların daha fazla destekleyebileceğini, yeni fırsatlar yaratacağını savunuyor. İskoçya’dan yaklaşık 320 milyar sterlin değerinde varlık yönetimini gerçekleştiren Aberdeen Wealth Management şirketi açık bir dille bağımsızlığın risk yaratmayacağını savunuyor.
Tartışma perakende devlerine sıçradı
İskoçya’nın önde gelen perakende şirketleri de bağımsızlık durumunda yeni vergilendirme sistemi yüzünden gıda fiyatlarının yükselebileceği uyarısında bulunuyor. İngiliz basınına göre Kingfisher Grubu’nun Üst Yönetici Sir Ian Cheshire tarafından hazırlanan ve perakende devi John Lewis, Asda ve Marks and Spencer’ın üst yöneticileri tarafından imzalanmış bir mektubu yayınlamayan hazırlıyor. Açık mektupta referanduma günler kala bağımsızlığın fiyat istikrarının riske edebileceği uyarısında bulunulması bekleniyor.
İngiltere’nin en büyük perakende zincirleri içerisinde yer alan Sainsburry’nin eski yöneticisi Justin King, İngiliz medyasında yer alan açıklamasında İskoçya’nın bağımsız olması durumunda, orada faaliyet gösteren işletmelerin maliyetlerinin artacağını ifade etti.
Öte yandan İngiltere’nin en büyük pub zincirlerinden JD Wetherspoon’un üst yöneticisi Tim Martin ise iş dünyası liderlerinin İskoçya’nın bağımsızlığı konusunda gereksiz endişe ettiklerini belirterek, “Politikacılar ve işadamların İskoçya’nın bağımsız olursa kendi başına ayakta duramayacağını söylüyor. Biz gayet iyi ticaret yapabileceğimizi düşünüyoruz,” değerlendirmesinde bulundu.
Resmi bir açıklama olmasa da dün akşam saatlerinde Uluslararası Para Fonu (IMF) da bağımsızlığın ekonomik yansıması tartışmalarına katıldı. IMF’nin Sözcüsü Bill Murray İskoçya’nın önümüzdeki hafta gerçekleştireceği referandumdan bağımsızlık kararının çıkmasının piyasalarda kısa vadeli negatif etkisi olabileceği uyarısında bulundu. King, İngiltere’de süpermarketlerdeki ürün fiyatlarının artacağını, perakende yatırımcılarını duraklayacağını ve İskoçyalı üreticileri zarara uğrayacağını ifade etti.
Son ankette bağımsızlığa karşı çıkanlar önde
18 Eylül'de İskoç halkına, " İskoçya bağımsız bir ülke olmalı mı?" sorusu yöneltilecek. "Bağımsızlığa evet" sonucunu çıkması halinde varlıkların paylaşımı ile ilgili Londra ile Edinburgh yönetimleri arasında yürütülecek müzakerelerin ardından,İskoçya 24 Mart 2016'da Birleşik Krallık'tan resmen ayrılacak.
Referandumla ilgili "YouGov" adlı kamuoyu araştırma şirketinin bu hafta yaptığı son anket, bağımsızlığa karşı çıkanların oranının yüzde 52, "bağımsızlığa evet" diyeceğini söyleyenlerin oranının ise yüzde 48 olduğunu ortaya koydu. 1,300 İskoçyalıyla yapılan ankette yüzde 10 ise kararsız olduğunu dile getirdi. Geçen hafta açıklanan bazı anketlerde, bağımsızlık yanlılarının önde olması İngiliz hükümetinde endişeye neden olmuştu.
