“2023’ün ılık bir Ekim sabahında, bacaklarımda hafif bir uyuşmayla uyandım ve sanki 100 yıllık ulu bir çınar gibi kök salmaya başladım o sabah.” Bu sözler, Barış Manço’nun “2023” ya da diğer adıyla “Kayaların Oğlu” adlı şarkısına ait. Bu şarkı usta sanatçının 1975 yılında çıkardığı ilk albümünde yer alıyor. Kurtalan Ekspres’le birlikte hazırladığı albümün adı ise yine “2023”.
Şarkının sözleri bir hayli ilginç. Sanki bugünlere bir mesaj vermek, bir uyarıda bulunmak istiyor. Artık şarkılara ulaşmak bir hayli kolay. Daha önce dinlemediyseniz, internetten açıp dinleyebilirsiniz. Şöyle bir söz var mesela bu şarkıda: “Kolay değil kayaların oğlu olmak. Kuzeyden gelen rüzgara, güneyden gelen kavurucu sıcağa karşı koruyacaksın onları.” Bundan 48 yıl önce yazılan bu sözlere şimdi bakıldığında ülkenin kuzeyinde Rus – Ukrayna Savaşı, güneyinde ise İsrail – Filistin savaşı var.
Bu şarkının youtube paylaşımlarına yapılan yorumları inceledim. Özellikle yeni yapılan, yani 2023’ün Ekim ayında yapılan yorumları… “Büyüksün, özellikle senin gibi bir yol göstericimiz olduğu için mutluyum.” diyenler, “Güneydeki kavurucu sıcağı şimdi daha iyi anlıyor musunuz?” diyenler. Demek ki, yıllardır dinleyip ders çıkaranlar olmuş Barış Manço’yu. Usta sanatçı nasıl bir öngörüde bulunduysa, bu öngörüyü muhattabı olan bizlere iletmekte umarım başarılı olmuştur.
7’den 77’ye sevilen bir sanatçıydı Barış Manço. Onun yetiştirdiği Adam Olacak Çocuk’lar şimdi büyüdü. Kardeşim Efe, 90’lı yılarda Barış Manço’nun “Adam Olacak Çocuk” programına katılan şanslı çocuklardandı. Ama usta sanatçı 2023’e gelindiğinde aramızda yok. 1999 yılında aramızdan ayrıldı. Dünyaca ünlü bir sanatçıydı Barış Manço. Japonya’nın Osaka kentinde verdiği konserde yine bu şarkıyı seslendirmiş ve bu şarkıyı Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı için yazdığını ve 2023 yılında 80 yaşında olacağını ve gelip yine burada yani Japonya’da seslendirmek istediğini söylemişti. Ömrü yetmedi. Ama diyorum Kültür Bakanlığı devreye girse, Japonya’nın Osaka kentinde Barış Manço için böyle bir anma gecesi düzenlese, ne güzel olur, öyle değil mi?
Bu arada tam da bu yazıyı hazırlarken hafta içinde bir haberle karşılaştım. Barış Manço için Belçika’da bir anıt yapılacak. Belçika’nın Liege kentine dikilecek heykelin yanı sıra bir de ülke genelinde usta sanatçının adını yaşatacak etkinlikler düzenlenecek.
Yıllardır beklenen bir yıldı 2023. “Yıl 2023, Türkiye süper güç” sloganlarıyla sempozyumlar, paneller düzenlendi daha 2000’li yılların başında… Yine dünyaca ünlü modacı Yıldırım Mayruk, “2023’e Hikayeler” adıyla onlarca defile düzenledi. 2010’lardan itibaren de hükümet tarafından “Türkiye’nin 2023 vizyonu” adıyla kalkınma planları hazırlandı. Şimdilerde “Türkiye Yüzyılı” konsepti uygulanıyor.
2023 ASLINDA 1984 MÜ?
Bazı romanlar vardır. Size özlenen dünyayı yani ütopyayı değil, istenmeyen dünyayı, distopyayı sunar. Distopik roman türündeki bu yapıtlara çok örnek var. Jack London’ın Demir Ökçe kitabı, Anthony Burgess’in Otomatik Portakal ve George Orwell’in 1984 adlı kitabı gibi… Özellikle 1984’e bakıldığında, üç kutuplu bir dünya, bu üç kutubun savaşı ve akabinde gelen küresel kaos. Toplumda, sevgi, aşk, aile bağı gibi manevi kavramların unutulması gibi sanki bu dönemin anlatıldığı bir kitap. Kitabın yazarına adını neden 1984 koydunuz diye sorulmuş. Orwell’in yanıtı ilginç olmuş: “Kitabı 1948 yılında yazdım. Bu fütüristik roman içinde 4 ve 8’in yerlerini değiştirdim ve 1984 yaptım ama illa o yılda bunlar yaşanacak diye yazmadım.”
Ülkemizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün de cumhuriyeti kurmadan önce bir milli sır olarak, bunu bir gün öncesine kadar saklaması ve “yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz” diye son güne kadar bu kararını gizli tutması da hep bana gizemli gelmiştir. 28 Ekim 2023’de yani haftaya bir de ülkemizde de gözlemlenecek olan bir ay tutulması yaşanacak. Ay tutulmasının ülkemiz için etkileri nelerdir? Bir astrolog değilim ama bu konuda bilgisine güvendiğim ve sizin de Önce Vatan gazetesi aracılığıyla yazılarını okuduğunuz Funda Akosman’a mutlaka danışacağım.
Haftaya bir Cumartesi gününde daha, görüşmek dileğiyle…