Fatih Belediyesi Fuaye Salonunda birbirinden güzel gemi maketlerinin ustası Mitat Uçar’dan gemi maketlerinin hayatlarını dinledik
Hatice Opak Bilgin: Kısa bir özgeçmişle kendinizi okuyucularımıza tanıtır mısınız?
Mitat Uçar: 1962 Sivas doğumluyum. Yaklaşık 6 aylıkken babam bizi İstanbul’a getirmiş. Çocukken mangalı devirip ayaklarımı yakmışım. Annem tarladaymış, o sıra doğa üstü bir şey olmuş. Benim ağlama sesimi annem 2 km. uzaktan duyup gelmiş, annelik içgüdüsü. Annem gelmeseydi daha çok yanacaktı ayaklarım. Epey yandı hem ayaklarım hem bacaklarım hala izlerini taşıyorum. Küçük Mustafa Paşa’da oturduk, İstanbul’a geldiğimizde. Ağabeyim’le ben Sivas doğumluyuz. Bir de İstanbul’da kız kardeşim doğdu, o doktor oldu. Ben ilkokula Cibali ilk okulunda başladım, Ahmet Tahsin Ortaokulu’nda bitirdim. Sultanahmet Meslek Lisesi makina modelciliği okudum. Okul sonrası baba mesleği olan müteahhitliğe yönedim.
Hatice Opak Bilgin: Gemi maketi yapmaya nasıl başladınız?
Mitat Uçar: Meslek lisesinde okumuş olup yapmış olduğum makina modelleri sebebiyle ahşaba olan ilgim zaten vardı. Sürekli bir şeyler yapardım. Babamla uzun yıllar müteahhitlik yaptım. 1990 yıllarının sonunda inşaatçılığı bıraktık. Yaklaşık 10 yıldır maket yapıyorum. Türkiye’nin sayılı maketçilerinden Harun Tümer Usta ile tanışarak sanatın bütün inceliklerini yanında 6 yıl çalışarak öğrendim. 2013 yılından beri Fatih Belediye Başkanımız Mustafa Demir’in tahsis ettiği İvazağa Eğtim biriminde çalışmalara devam etmekteyim. Yaklaşık 5 yıllık birikimimizin sonucunda Fatih Belediyesi Fuaye salonunda 10 eserden oluşan ahşap gemi sergimi vatandaşlarımızın hizmetine sunduk.
Hatice Opak Bilgin: Hangi gemilerin maketleri var serginizde?
Mitat Uçar: Sergimizde Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ümüzün yatı Savarona, Atamızın Samsun’a çıktığı Bandırma gemisi, Şirket-I Hayriyye gemilerinden yolcu vapuru Bağdat, Karadeniz yöresine ait İnebolu çektirmesi, bodrum menşeili, kepçe kıç bodrum guleti, 14 kürekli ve yelkenli Osmanlı Kadırgası (Sünbeki), Fransız donanmasına ait L’orenogue 1848 gemisi.
Hatice Opak Bilgin: Gemi maketlerinin hepsi birbirinden değerli ama Savanora’nın özgeçmisinden bahseder misiniz?
Mitat Uçar: Savanora gemisi 1930-1931 yılları arasında Almanya’da Blohm – Woss / Hamburg tersanesinde imal edilmiştir. Gemi adını Afrika’da yaşayan bir kuğudan almıştır. Bir rivayette de gemi yaptıran Amerika’lı milyarder bayanın soyadı Rona ile Sava isimli kuğu isimli kuştan aldığı söylenmektedir. Sava – Rona gemi yaklaşık 1938 yılına kadar Donanma bandırası Amerikan sularında kaldıktan sonra bir kısmı Cumhurbaşkanlığı bütçesinden bir kısmı da ismi açıklanmayan iş adamınıın katkılarıyla Cumhurbaşkanlığına hediye edilmiştir. Atamızın son 6-7 ayını geçirdiği gemi ölümünden sonra da yıllarca yabancı ülkelerin Krallar ve Kraliçelerini ağırlamıştır. Günümüzde Kuruçeşme limanında Turizme yönelik hizmete sunulmuştur.
Hatice Opak Bilgin: Gemi maketlerine kimler ilgi duyuyor?
Mitat Uçar: Açıkçası çok fazla ilgi gösteren yok. Ulaşabildiğimiz hedef kitle çok az.
Hatice Opak Bilgin: Maket yapımları ne kadar sürüyor, hangi aşamalardan geçiyor?
Mitat Uçar: Maket yapımları geminin model ve büyüklüğüne bağlı olarak 1,5 ay ile 6 ay arasında sürüyor. Tamamen ahşap ve el emeği olan ürünlerimiz orjinal planların ölçekli küçültülmüş haliyle birebir aynısıdır. Gemilerimizin yapım aşamasında 4 mm. koptroplak ile omurgası kesilir. Sonrasında pastaları kesilir ve birbirine monte edilir. Formu ve endozesi toparlanana kadar zımpara yapılır. Akabinde iki milim kalınlık geminin modeline göre de ortalama 5 mm. genişliğinde çıtalar ile sarmaya başlarız. Sarma işleri bittikten sonra tekrar zımpara ile formunu düzeltiriz. Bu işlemlerin sonunda geminin içine ve dışına az miktarda gemici tutkalı sürmek suretiyle geminin boyama aşamasında ve sonrasında çatlamasını önlemiş oluruz. Plan nisbetinde geminin güvertesi var ise armada direkleri monte edilir. Bu işlemler yukarıda belirttiğim gibi 1,5 ay ile 6 ay arasında değişmektedir.
Hatice Opak Bilgin: Maket yapımına ilgi duyan var mı, ders vermek gibi bir projeniz var mı?
Mitat Uçar: Açtığımız sergiden dolayı kurs açılması ile ilgili talepler var. Ahşap gemi meslek kursu sadece İstanbul’un Asya yakasında Kadıköy İSMEK’te verilmektedir. Bu yüzden Avrupa yakasında böyle bir kurs olmadığı için Fatih Belediye Başkanı ile ortaklaşa halk evleri nezdinde böyle bir kurs açma çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Sanıyorum vatandaşlarımız buna ilgi göstereceklerdir. Ben de tabii bu kursta öğrenci yetiştirmekten son derece mutlu olacağım.
Hatice Opak Bilgin: Yeni projeleriniz var mı?
Mitat Uçar: Öncelikle hedefim İstanbul Fatih Belediyesiyle ortaklaşa düzenleyeceğimiz Halkevleri nezdinde öğrenci yetiştirip bilgi birikimlerimi paylaşmak. Sonrasında değişik atlı ve elektrikli tramvaylar yapmak istiyorum. Gemi maketlerimizin %90, %95’i el emeğidir. Satın alınan ürün çok azdır. Kullanılan teknoloji hiç yoktur. Ailede sanata yatkın babam ve küçük amcam var. Amcam Güzel Sanatlar Akademisi mezunudur. Babam çok güzel resim yapar, şiir ve hat yazısı yazar.
Hatice Opak Bilgin: Size ulaşmak isteyenler nasıl ulaşabilirler?
Mitat Uçar: FATİH BELEDİYESİ – İSTANBUL
İvazağa Eğitim Birimi Atik Mustafa Paşa Mah. Derviş Sok. No: 8 FATİH – İSTANBUL
Hatice Opak Bilgin: Paylaşımlarınız için teşekkürler Mitat Bey.
Mitat Uçar: Ben teşekkür ederim Hatice Hanım gazetedeki çalışma arkadaşlarınıza ve tüm okurlara saygılar sunuyorum.
