Vitamin Kilo Aldırır mı?

Salgın hastalıklarla birlikte vitamin ve mineral destekleri çeşitlerine olan ilgi artış gösterir. Özellikle bu dönemlerde “Vitamin kilo aldırır mı?”, “Kimler kullanabilir?”, “Vitamin mineral destekleri nedir?” gibi sorular çokça sorulur.

Genellikle hastalıktan korunmak veya çabuk iyileşmek için tüketilse de vücudunuz vitaminlere yalnızca hasta olunca ihtiyaç duymaz. Metabolizma faaliyetlerinin sağlıklı şekilde işleyebilmesi için düzenli olarak vitamin ve mineral almanız gerekir 1.

Vitaminleri doğal yollarla sebze ve meyve tüketerek alabilirsiniz ancak pek çok kişinin yaşam şartları düzenli ve dengeli şekilde beslenmesini engeller. Bu eksiği kapatmak için takviye edici gıdaların kullanımı tavsiye edilir 1.

Vitamin ve Mineral Destekleri Nelerdir?

Organik bir bileşik olan vitaminler vücudunuzun sağlıklı şekilde çalışması için metabolizmanıza destek olur. Benzer bir işleve sahip olan mineraller ise inorganik bileşiklerdir. İnsan vücudu vitamin ve mineralleri üretemediği için dışarıdan almalıdır. Bunun ana kaynağı ise gıdalardır ancak gün içerisinde tükettiğiniz gıdalar vücudunuzun ihtiyacını karşılama konusunda her zaman yeterli olmaz. Bu yüzden gıdalara ek olarak vitamin ve mineraller desteklerinden de faydalanmanız tavsiye edilir 2 .

Kaç Çeşit Vitamin Vardır?

Vitaminler kendi içinde ikiye ayrılır. Bunlardan ilki “’Vitamin kilo aldırır mı?” sorusunu da akıllara getiren yağda çözünen vitaminler ve ikincisi suda çözünen vitaminlerdir. Yağda çözünebilen A, D, E ve K vitaminleri vücudun yağ dokularında depolanır ve ihtiyaç halinde kullanılır. B ve C vitamini ve bunların alt türleri suda çözünen vitaminler arasındadır. Suda çözünen vitaminler insan vücudunda depolanamaz ve kullanılmayan kısmı idrar yoluyla atılır. Bu yüzden günlük olarak yeterli miktarda alınmalıdır 3.

Metabolizma Düzenleyen Vitaminler Hangileridir?

Yağda çözünenlerin aksine suda çözünen vitaminlerden metabolik faaliyetlerde daha çok faydalanılır. Bunun temel sebebi ise suda çözünen vitaminlerin enzim bileşeni olarak kullanılmasıdır. Yağda çözünen vitaminlerse bazı metabolik olaylarda kısmen görev alır 3. Metabolizma düzenleyen vitaminler ve eksikliğinde görülen problemler şöyledir 4 :

B1 Vitamini (Tiamin): Kan şekerinin parçalanmasını sağlayan enzimler için gereklidir. Eksikliğinde beriberi veya Wernicke-Korsakoff sendromu gözlenebilir.

B2 Vitamini (Riboflavin): Hücrelerin büyümesi ve gelişmesini sağlar ayrıca gıdaların metabolize edilmesine katkıda bulunur. Yoksunluğunda dudak iltihabı ve ağızda çatlaklar olabilir.

B3 Vitamini (Niasin, Niasinamid): Hücrelerin dengeli şekilde çalışması ve büyümesi için gereklidir. Yetersiz olduğunda ishal, cilt değişiklikleri ve pellegra hastalığı gözlenebilir.

B5 Vitamini (Pantotenik Asit): Enerji ve hormon üretiminde görev alır. Yetersizliğinde parestezi ortaya çıkabilir.

B6 Vitamini (Piridoksin, Piridoksamin, Piridoksal): Kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda son derece önemli bir rolu vardır. Eksikliği anemi ve periferik nöropatiye sebep olabilir.

B7 Vitamini (Biotin): Protein, yağ ve karbonhidratların metabolize edilmesini sağlar. Keratin sentezine de katkıda bulunur. Yoksunluğunda bağırsak iltihabı gözlenebilir.

B9 Vitamini (Folik asit, Folinik asit): Hücre yapı taşlarından DNA ve RNA yapımı için gereklidir. Eksikliği anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişimini olumsuz etkileyebilir.

B12 Vitamini (Siyanokobalamin, Hidroksokobalamin, Metilkobalamin): Sağlıklı bir sinir sisteminin gelişimi ve korunması için önemlidir. Yetersiz olduğunda çeşitli nörolojik problemlere ve anemiler görülebilir.

C Vitamini (Askorbik asit): Bağışıklığı destekleyen C vitamini kolajen üretimine, vücudun demiri emmesine, yara iyileşmesine ve kemik oluşumuna yardımcı olur. Antioksidan görevi de gören C vitamini kan damarlarını güçlendirmeye yardımcıdır. Eksikliği diş eti kanaması, diş kaybı, zayıf doku büyümesi ve yara iyileşmesinde yavaşlık gibi sonuçlar doğurabilir.

Ne Gibi Durumlarda Vitamin Desteği Kullanılır?

Her bir vitamin türü vücudunuzda farklı bir işlevi yerine getirir. Bu yüzden yalnızca hastalandığınızda değil normal zamanlarda da metabolizmanızın ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda vitamin almanız tavsiye edilir. Vitamin yoksunluğunun dışında bazı vitaminlerin aşırı tüketimi de çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden gıda takviyelerini kullanmadan önce size uygun vitaminleri doktor gözetiminde belirlemeniz önemlidir 1.

“Kimler vitamin takviyesi kullanmalıdır?” diye merak ediyorsanız bunun net bir cevabı yoktur. Her cinsiyetin, yaşın ihtiyaçları ve dolayısıyla kullanacakları vitamin destekleri farklıdır 1. Vitamin ve mineral ihtiyacı kişinin vücut yapısına, beslenme alışkanlıklarına ve hastalık öykülerine göre değişkenlik gösterir.

İştah Açan Vitaminler Nelerdir?

Vitaminler iştah açmaktan çok vücudunuzun enerji yakma hızını düzenleyerek sağlıklı bir şekilde yemek yemenize katkıda bulunur. Bunlar gıda tüketiminde etkili olan insülin, leptin ve kortizol gibi hormonların sentezlenmesinde önemli bir role sahiptir 5 .

British Journal of Nutrition dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre multivitamin ve mineral takviyesi alan kadınlarda iştah artışı görülmemiştir. Erkeklerdeyse vücut ağırlığı ve yağ miktarı multivitamin kullanmayanlara göre düşük seviyelerde saptanmıştır 6.

Araştırmalara göre vitaminler sağlıksız kilo alımında etkili değildir 6. Ancak “Multivitamin kullanırken kilo alınırsa kalıcı mı olur?” sorusu çokça sorulur. Vitamin takviyesi kullanırken kilo alıyorsanız bunun nedeni büyük ihtimalle hatalı beslenmeniz ve yeterince spor yapmamanızdır. Bu süreçte alınan kilolar normal zamanlarda aldıklarınıza benzerdir yani kalıcı değildir 1. Eğer şikayetleriniz devam ederse doktora başvurmayı ihmal etmeyin.

Vitamin takviyeleri vücut ağırlığı konusunda etkilidir ama genellikle olumlu yönde yani “Vitamin kilo aldırır mı?” sorusunun cevabı “Hayır” şeklindedir 6. Siz de dengeli ve sağlıklı bir metabolizma için gereken takviyeleri doktor kontrolünde alabilir, sağlığınızı koruyabilirsiniz.

Kaynakça

  1. https://file.temd.org.tr/Uploads/publications/guides/documents/20210104143105-2021tbl_kilavuzada2d60e7b.pdf

  1. http://www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller/Besin%20%C3%96%C4%9Feleri%20ve%20Kaynaklar%C4%B1.pdf
  2. https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/1009/mod_resource/content/1/1%20Vitaminler.pdf
  3. https://www.researchgate.net/publication/345260286_BESLENMEDE_VITAMINLERIN_ONEMI
  4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4807700/
  5. https://www.researchgate.net/journal/The-British-journal-of-nutrition-1475-2662