Haber: Damla Oya Erman
Astrokimyacılar, Venüs'ü çevreleyen bulutlardaki koyu şeritlerin potansiyel olarak demir içeren mineraller olduğunu keşfettiler.
Venüs'ün atmosferindeki morötesi ışık altında incelendiğinde, bulutlar üzerinde koyu şeritlerin belirdiği gözlemlenmişti. Yıllar boyunca, bu morötesi emici maddeye dair birçok teori ortaya atılmıştı, ancak yeni bulgular, demir bazlı kimyanın bu gözlemi açıklamada önemli bir rol oynayabileceğini gösteriyor.
Bilim insanları, Cambridge Üniversitesi Cavendish Laboratuvarı'ndan Clancy Zhijian Jiang ve Paul Rimmer liderliğindeki bir ekip, Venüs'ün bulutlarında olası demir bileşenlerini sentezledi ve sülfürik asit içinde çeşitli konsantrasyonlarda çözdü. Bu deneylerde, iki farklı mineral fazın - rhomboclase ve acid ferric sulfate - bir araya gelmesinin etkili bir morötesi emici yarattığı ortaya çıktı.
Jiang, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Bu iki mineral fazın kombinasyonu tarafından gösterilen emilim desenleri ve seviyeleri, Venüs bulutlarında gözlemlenen koyu morötesi lekelerle uyumludur. Bu hedefli deneyler, atmosfer içindeki karmaşık kimyasal ağı ortaya çıkardı ve Venüs'ün yüzeyindeki element döngüsüne ışık tuttu." dedi.
Bu yeni bulgular, Venüs'ün atmosferinde henüz keşfedilmemiş ve önemli bir kimyanın işlediğini gösteriyor. Morötesi emici maddenin bolluğu ve dağılımındaki değişikliklerin Venüs'ün iklimini nasıl etkilediği daha önceki çalışmalarda belirlenmişti.
Venüs'ün bulutlarındaki morötesi emici miktarı zaman içinde değiştikçe, bu değişikliklerin gezegenin "süper rotasyon"unu etkilediği görüldü. 2006 ile 2017 yılları arasında, Venüs'ün bulutları tarafından yansıtılan güneş morötesi ışığının miktarı yarı yarıya azaldı, ardından tekrar yükseldi. Bu ek morötesi ışığın emilmesi, üst atmosferdeki dolaşımı hızlandırdı ve Venüs'ün atmosferindeki rüzgarları güçlendirdi.
Jiang ve Rimmer'ın bulguları, Venüs'ün bulutlarında daha önce keşfedilmemiş bir kimyanın işlediğini düşündürüyor. Ancak, bu keşif, Venüs'te yaşam arayanları hayal kırıklığına uğratabilir. Şu anki bilgilere göre, Venüs'ün yüzey koşulları, mikropların yaşaması için çok zorlu.
NASA, bu bilimsel gelişmeleri daha da incelemek amacıyla 2029'da DAVINCI adlı bir misyonu başlatmayı planlıyor. Bu misyon, Venüs'ün atmosferini bir sondanın içine bırakarak, morötesi emici kimliğini doğrulamayı ve fosfinin varlığını onaylamayı hedefliyor. Benzer şekilde, bir diğer NASA misyonu VERITAS, Venüs'ün yüzey özelliklerini incelemeyi amaçlıyor ancak bu misyonun geleceği henüz net değil.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) da Venüs'e odaklanan bir misyon olan EnVISION ile 2030'ların başında geri dönmeyi planlıyor. ESA'nın Venus Express adlı ilk misyonu, 2005'te fırlatıldığından beri hala aktif olarak çalışıyor.
