Haber: Damla Oya Erman
Bugün Amerikalı petrol tycoon'u Armand Hammer, efsanevi sanatçı Leonardo da Vinci'ye ait yazıları içeren bir defter için düzenlenen açık artırmada tam 5,126,000 dolar ödeyerek tarihi bir anı yaşadı.
Yaklaşık olarak 1508 yılında yazılan bu el yazması, da Vinci'nin yaşamı boyunca ürettiği 30 benzer kitaptan biriydi. İçinde 72 serbest sayfa bulunan defter, 300'e yakın not ve detaylı çizim içeriyordu; hepsi su ve suyun hareketi gibi ortak bir temaya odaklanmıştı. Uzmanlara göre da Vinci, bu defteri Mona Lisa'nın arka planını resmetmek için kullanmıştı.
Defter, kahverengi mürekkep ve tebeşirle yazılmıştı ve da Vinci'nin tercih ettiği ayna yazma tekniğini içeriyordu. Defter, 1690 yılında ressam Giuseppi Ghezzi tarafından 16. yüzyıl Milanlı heykeltıraş Guglielmo della Porto'nun kağıtları arasında keşfedildi. 1717'de ise Thomas Coke, Leicester Kontu, defteri satın alarak kendi etkileyici sanat koleksiyonuna ekledi.
Ancak, bugünün olaylarına odaklandığımızda, defterin günümüz Lord Coke'unun miras vergilerini ödemek için satışa çıkartılmasıyla gündeme geldiği biliniyor. Önceki sahibi, defterin 7 ila 20 milyon dolar arasında bir fiyatla satılacağını tahmin etmişti. Ancak açık artırma, sadece 1.4 milyon dolarla başladı ve Hammer ile en az iki veya üç diğer teklif sahibi arasında hızlı bir yarışa dönüştü. Sonuç olarak, defter rekor bir fiyat olan 5.12 milyon dolarla satıldı.
Hammer, Occidental Petroleum Corporation'ın başkanı olarak, ödülünü Hammer Codex olarak adlandırdı ve kişisel sanat koleksiyonuna ekledi. Ancak, Lord Coke, elde edilen gelirin vergi borçlarını örtmeye yetmeyeceğini iddia ederek sadece "makul derecede memnun" olduğunu belirtti.
Hammer'ın 1990 yılında ölümünden sonra, defter ve diğer eserleri Armand Hammer Sanat ve Kültür Merkezi'ne bırakıldı. Ancak, müze birkaç yıl sonra defteri satmak zorunda kaldı ve bu durumu, Hammer'ın geç eşinin yeğeni tarafından açılan dava nedeniyle ortaya çıktı. 11 Kasım 1994'te Hammer Codex, New York'taki bir müzayedeyle 30.8 milyon dolarlık rekor bir fiyatla anonim bir teklif sahibine satıldı. Tezat bir şekilde, bu teklif sahibi kısa süre sonra Microsoft'un milyarder kurucusu Bill Gates olarak tanımlandı.
Gates, başlığı Leicester Codex olarak geri getirdi ve el yazmasını o zamandan beri birçok müzeye halka açık sergileme için ödünç verdi.
