DÜNYA

Tarihte Bugün: Çin, Almanya'ya savaş ilan etti

14 Ağustos 1917'de, Birinci Dünya Savaşı'nın dördüncü yılına girdiği bir dönemde, Çin tarafsızlığını terk ederek Almanya'ya savaş ilan etti.

Abone Ol
Haber: Damla Oya Erman

Büyük Savaş'ın başlangıcından itibaren, bu çatışma sadece Avrupa kıtasıyla sınırlı değildi; Uzak Doğu'da, iki rakip ulus, Japonya ve Çin, büyük çatışmada kendi rollerini bulmaya çalıştılar. Hırslı Japonya, 1902'den beri Britanya'nın müttefiki olan, gecikmeden savaşa katıldı ve 23 Ağustos 1914'te Almanya'ya savaş ilan etti. 

Hemen Tsingtao'yu ele geçirme planlarına başladı. Tsingtao, Çin'deki Shantung Yarımadası'nda bulunan en büyük Alman denizaşırı deniz üssüydü. 60.000 Japon askeri, iki İngiliz taburuyla desteklenerek, ardından Alman garnizonu teslim olduğunda 7 Kasım'da deniz üssünü ele geçirdi. 

Bu olayın ardından, Ocak ayında Japonya Çin'e sözde 21 Talep olarak bilinen talepleri sundu. Bu talepler, Shantung'un çoğunluğunda, güney Mançurya'da ve doğu İç Moğolistan'da doğrudan Japon kontrolünün genişletilmesini, ve Almanya'nın kontrolünde bulunan Güney Pasifik adalarını da içeriyordu.

Birinci Dünya Savaşı: Küresel Bağlantılar
Çin, 14 Ağustos 1917'de Almanya'ya savaş ilan ettiğinde, temel amacı savaş sonrası müzakere masasında kendine bir yer kazandırmaktı. Özellikle Çin, kritik Shantung Yarımadası üzerindeki kontrolü yeniden kazanmak ve bölgedeki en önemli rakibi ve kontrol mücadelesi verdiği Japonya'ya karşı gücünü yeniden göstermek istedi. Mütarekenin ardından Versay Barış Konferansı'nda, Japonya ve Çin, Shantung Yarımadası üzerindeki iddialarını müttefiklerin hükümetlerinin egemen olduğu Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ve Britanya'ya kabul ettirmek için sert bir şekilde mücadele ettiler. 

Sonunda Japonya lehine bir anlaşma yapıldı ve Japonya, Shantung'daki Almanya'ya ait ekonomik varlıkları, demiryollarını, madenleri ve Tsingtao limanını kontrol etmek karşılığında antlaşmadaki ırk eşitliği maddesinden vazgeçti.

Japonya'nın Shantung kontrolünü eninde sonunda Çin'e geri vereceği sözüne rağmen, Çinliler Versay'da Japonya lehine karar verildiğinde derin bir şekilde öfkelendiler. 4 Mayıs 1919'da Tiananmen Meydanı'nda büyük bir protesto düzenlendi. Çin delegeleri, Versay'daki barış antlaşmasını imzalamayı reddetti. Bir Çinli öğrenci, "Paris Barış Konferansı'nın haberleri bize ulaştığında büyük bir şok yaşadık" diye hatırladı. "Hemen yabancı ulusların hala bencil ve militarist olduğunu ve hepsinin büyük yalancılar olduğunu fark ettik." 

Barış konferansının kapanmasından bir yıl sonra, radikal Çin ulusalcıları Çin Komünist Partisi'ni kurdu. Bu parti, Mao Zedong ve Zhou Enlai'nin liderliğinde, aynı zamanda Versay Antlaşması karşıtı gösterilerin birçok eski lideri de dahil olmak üzere, 1949'da Çin'de iktidarı ele geçirecekti.