Biliyorsunuz ki Sünnet, ilkel toplumlarda ve gelişmiş ülkelerde dinî-kültürel bir ritüel biçiminde uygulanmış, aynı zamanda tedavi edici ve hastalık önleyici yönüyle modern tıpta yer almıştır. Bizler ise erkek çocuğumuz bluğ çağına gelmeden belirli tören ve kutlamalarla gerçekleştirdiğimiz, onu bir merasime çevirdiğimiz duyurduğumuz bir durumdur. Erkek çocuklarının aklı ermeye başadıkça kabusu olan sünnet işlemi uzun zamandır hastane ortamlarında daha sağlıklı, daha steril, psikolojiye daha uygun ve uzman tarafından yapılmaktadır.

Geçtiğimiz hafta Zeytinburnu Avrasya Hastanesi ve facebook canlı yayınında Avrasya Hastsnesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Coşkun Güngörmüş sünnet hakkında merak edilenleri yanıtladı. Dijital panel ile gerçekleşen programda; sünnet ile ilgili önemli noktalara değinilerek, sünnetin faydalarından, uygulama yöntemlerinden, sünnet sonrası dikkat edilmesi gereken önerilerden, uygulama sürelerinden ve ailelere çocuklara bu konuda psikolojik yaklaşım önerilerinden bahsedildi.

 Sünnet nedir? 

Sünnet dediğimiz hadise öncelikle cerrahi bir işlemdir. Basit bir işlem değildir. Sokakta veyahut toplu olarak yapılabilecek, ehil olmayan birinin yapabileceği bir işlem değildir. Küçük bir cerrahi işlemdir aslında. Yaptığımız iş ise, penisin başını örten prepicium denilen deri katlantısının ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Ama dediğim gibi mutlaka ehil olan bir kişinin yapması gereken bir işlemdir. 

Neden sünnet uzman hekimlerce yapılmalıdır?

Sünnet işlemi cerrahi bir işlem olduğu için her cerrahi işlemin olduğu gibi sünnetin de kendine has birtakım komplikasyonları mevcuttur. Yani istenmeyen kötü neticeler gelişebilir. Bu ne kadar ehil elde yapılırsa kötü neticelerin gelişme ihtimali de o kadar az olur. Bunlar ne olabilir? İşlem sırasında penis başının kesilmesi, birtakım kanama problemleri, işlem sonrasında cerrahi alanda birtakım enfeksiyonlar gelişebilir. Bu yüzden bunların daha en başında önüne geçmek adına hem ehil kişilerce hem de uygun ortamlarda yapılması sünnet için en doğru iştir.

Sünnet için en uygun yaş ve zaman nedir?

Genellikle söylenilen şey özellikle çocuk psikologları tarafından üstüne basa basa söylenir. 2-7 yaş arasında yapılmasın denir. Fakat öyle bir spesifik yaş grubu yoktur. Yenidoğan döneminden itibaren sınır koymayacağımız herhangi bir yaş süresince sünnet işlemi uygulanabilir.

Sünneti hem genel anestezi ile hem de lokal anestezi ile gerçekleştiriyorsunuz. Lokal ve genel anestezili sünnetlerden biraz bize bahseder misiniz? Bunun ayrımını neye göre yapıyorsunuz?

Bizim yaptığımız cerrahi işlem olan sünnet ister lokal anestezili olsun, ister genel anestezili olsun sonuçta yapılan iş aynıdır. Bizim açımızdan değişen bir şey yoktur. Ağırlıklı olarak lokal anesteziyi tercih etmemize rağmen birtakım durumlarda genel anesteziyi de tercih ettiğimiz oluyor. Lokal anestezide penisin etrafına, kök kısmına yaptığımız lokal anestezik ilaçların etkisine bağlı olarak yaklaşık 15 dakikalık bir sürenin sonunda penis tamamen uyuşmuş oluyor ve çocuk hiçbir şekilde bir ağrı veyahut bir sancı hissetmeden rahatlıkla 15-20 dakikalık bir süre içerisinde sünnet işlemi sonlandırılmış oluyor. Fakat eğer çocuğun lokal anestezik ilaçlara bir alerjisi söz konusuysa, ekstradan yaygın bir ilaç alerjisi varsa, çocuğun sünnetle ilgili çok ciddi kaygıları varsa ve bunun çocuk üzerinde bir psikolojik travma yaratacağını düşünüyorsak, otizm gibi genellikle kaygılı durumlar söz konusu olan hastalıklarda ve bazı durumlarda eğer çocuklarda dil problemi söz konusuysa yani anlaşıp da onu bu işleme ikna edip onun kaygılarını ortadan kaldıramayacaksak o zaman genel anesteziyi tercih ediyoruz.

Bu işlemlerin her ikisinin de ortalama süreleri ne kadardır? Uzun süren bir işlem midir?

Hayır, uzun süren bir işlem değildir. Bizim uyguladığımız cerrahi işlem her ikisinde de aynıdır. Yaklaşık süre 15-20 dakika arasında değişiyor. Bizim yaptığımız işlem cerrahi sünnet yani keserek ve dikerek yapıyoruz. Bu tip sünneti hem dünya sağlık örgütü(dsö) hem de sağlık bakanlığımızın onayladığı tek sünnet tipidir.

Aileler çocuklarını sünnete nasıl hazırlamalılar?

Çocukların kaygılarıyla ve korkarak geldiği durumlarda tabi ki biz elimizden geldiği kadarıyla sakinleştirmeye, olayın sıkıntılı bir durum olmadığına, gayet normal, ağrısız, acısız geçeceğine ikna edersek yapacağımız işlem çok daha kolay ve lokal anestezi ile çok daha uyumlu olur. Bazı aileler gerçekten bu konu hakkında çok bilinçli ve gelmeden çocuklarını bu konuya hazırlıyorlar. Yani çocuk sünnet olacağını, karşılaşacağı şeyleri biliyor. Ailesinden duyduğu şeyleri bir de aynı şekilde bizden duyunca çocuk daha korkusuz, cesaretli ve kaygılarından kurtulmuş bir şekilde geliyor ve kolayca bu işlemi yapmamızı sağlıyor. O yüzden ailelere benim önerim çocuklarınızı lütfen korkutmayın. Sünnetin gerçekten gerekli bir işlem olduğuna, hem bizim dinimiz gereğince hem de ciddi anlamda sağlık nedeniyle bu işlemin yapılması gerektiği yönünde çocuklara tekrarlayıcı telkinlerde bulunulursa çocuk bu konuda kafa yapısı olarak çok daha hazır bir şekilde bize gelir. O yüzden kaygılarından kurtulmuş bir çocuk bizim için tamamiyle sorunsuz bir çocuk olarak kabul edilebilir. 

Sünnet sonrasında hastanede kalma süresiyle bilgi alabilir miyiz?

Lokal anesteziyle yaptığımız sünnetten sonra gelişebilecek kanamalar veyahut lokal anestezinin oluşturacağı bir alerjik reaksiyon konusunda çocuğu gözlemlemek adına yaklaşık yarım saat hastanede tutup takip ediyoruz. Eğer genel anestezi ile yapmışsak -ki bunu ameliyat şartlarında yapıyoruz- o zaman genel anestezinin etkisi geçene kadar genellikle 4-6 saat kadar işlem sonrasında çocuğu hastanede tutuyoruz. Sonrasında iki işlem için de hiçbir komplikasyon söz konusu değilse gönül rahatlığı ile taburcu ediyoruz. 

SÜNNETİN FAYDALARI

Dijital panelde sırayla merak edilen soruları yanıtlayan uzman Coşkun Güngörmüş, "Sünnet sadece bizim ülkemizde yapılan ya da bizim dinimize has bir işlem değildir. Bizim dinimizde sünnet işlemi yapılmadan önce yahudilikte bu işlem yapılmaya başlanmış ama artık günümüzde bu işlem tamamiyle din dışına çıkmış da diyebilirim. Özellikle Amerika’da ve Avrupa’da birçok ülkede dininin ne olduğuna bakılmaksızın daha çocuklar yenidoğan döneminde sünnet ediliyorlar.  Çünkü sünnet gerçekten ilerleyen dönemlerde gelişebilecek  birçok sıkıntılı durumları ortadan kaldırıyor. Bunların başında da penis başı kanserinin en büyük önleyicisi sünnettir. Ayrıca cinsel yolla bulaşan birçok hastalık var. Bunlardan da korunmak adına sünnet işlemi çok sağlıklı bir işlemdir. O yüzden dediğim gibi yalnızca din olarak ya da ülke olarak bu gözle bakmak yerine artık tüm global dünyada sırf sağlıklı olabilmek adına yapılan bir cerrahi işlemdir" şeklinde konuştu. 

Sünnet sonrası nelere dikkat edilmelidir? 

Sünnet işlemi sonrasında gelişebilecek komplikasyonlar nedeniyle aileleri aydınlatıyoruz. Özellikle ilk planda erken dönemde kanaması ve ilerleyen dönemlerde yani ilk beş gün içerisinde yaraya bağlı enfeksiyonlar gelişebilir. Aileleri genellikle bu yönde uyarıyoruz ve bunlara öncelikle dikkat etmelerini söylüyoruz. Biz işlemi steril bir ortamda ve steril aletlerle yaptığımız için yara enfeksiyonu görülme durumu söz konusu değil. Bunun için de çocuklara ağzından da herhangi bir antibiyotik vermiyoruz. Sadece lokal uygulanabilir antibiyotiklerle bu yara enfeksiyonlarının önüne geçilebiliyor. Tabi ailenin de bu konuda dikkatli olması ve bizim söylediğimiz önerilere dört dörtlük uyması gerekiyor ki işlem sonrasında herhangi bir komplikasyonla karşılaşmayalım. Özellikle bu dönem biraz sıcak bir dönem, yaz dönemi. Tabi herkes tatile gidiyor ve denize, havuza girmek istiyor. Dolayısıyla genellikle bu sünnette iki tip iyileşme var. Birincisi 1 haftada tamamlanan yara iyileşmesi, ikincisi ise doku iyileşmesi dediğimiz 1 ayda tamamlanan iyileşme tipidir. Ben genellikle bir haftadan sonra denize girebileceklerini, bir aydan sonra doku iyileşmesi de tamamlandıktan sonra artık havuza da gönül rahatlığıyla girebileceklerini söylüyorum ama erken dönemde aileler bilsinler ki yara iyileşmesi ya da doku iyileşmesi tamamlanmadan denize bir nevi girilebilecekken, ortak kullanılan, drenajı yeterli olmayan havuza girmek gelişebilecek lokal enfeksiyonlar için zemin hazırlayacağından bu konuya özellikle dikkat etmelerini öneririm. 

ELİF HAYVALI