SUMRU AYDIN

1-31 Ekim Meme Kanseri Farkındalık ayı çerçevesinde Avrasya Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Bülent Öztürk sizler için harika bir yazı hazırladı. İnternette kaynağı belli olmayan, birbirinin aynısı olan ve çoğu zaman doğru olmayan bilgiler içeren yazılar var. Bu yazılar özellikle kanser ile ilgiliyse lütfen kulak asmayın. Çünkü sizi hiç olmadığınız bir duruma sürükleyebilir, aşırı endişe içine girip istenmeyen sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Bunun için mutlaka ama mutlaka konusunda uzman bir doktora giderek ve tetkiklerinizi yaptırarak sorularınızın cevabını almaya çalışın. Unutmayın erken teşhis hayat kurtarır!                                         

İşte Kadınlar arasında yaygın olan 3 kanser: 

* MEME

* AKCİĞER

* KOLOREKTAL (Kalın barsak) kanserlerdir.

Meme Kanserinin Yaşlara Göre Oranı: 

Meme kanseri tek başına kadınlarda %32 oranda kanserden sorumludur.

Kanser 40-79 yaşlarındaki kadınlarda en yaygın ölüm nedeni olarak görülüyor.Meme kanserleri tek başlarına 40-49 yaşlarında en yaygın ölüm nedenidir. Meme kanseri 20 yaş altında çok nadirdir ve 30 yaşın altında kadınlarda meme kanser toplam hastaların %2’sinden azını oluşturur. Hastalığın sıklığı:

* 40 yaşta 93’de 1’e

* 50 yaşta 50’de 1’e

* 60 yaşta 24’de 1’e

* 70 yaşta 14’de 1’e

* 80 yaşta 10’da 1’e yükselir.

Meme kontrol ve meme muayenesine gelen birçok hastada USG’de Fibrokistik değişiklikler saptanır. Hastaların sıklıkla sorduğu soru: Meme kanseri ile ilişkisi var mı?  Bu soruya açıklık getirelim.

Fibrokistik değişiklikler proliferatif ve nonproliferatif durumları içeren histolojik değişiklikler grubundan oluşmaktadır. Meme kanseri görülme riski fazla olan kadınlar spesimenleri proliferatif değişiklikler gösterenlerden oluşur. Non proliferatif değişiklikler önemli ölçüde meme kanseri riskini arttırmaktadır.

Meme Kanseri için Risk Faktörleri 

* Birinci derece akrabasında (Anneler, kız kardeşler ve kızlar) meme kanseri olanlarda 2-3 kat artmış riski vardır. Uzak akrabalarda meme kanseri olanlarda risk düşer. Çok sayıda etkilenmiş üyesi olan ailelerde özellikler her iki memede birden kanser ve menopoz öncesi erken yaşta başlangıçlı kanserlerde birinci derece akrabalarda mutlak risk %50 ‘ye varmaktadır.

* Kadınların hayatları süresince östrojene maruz kaldıkları süre onların meme kanseri olma riskini arttırır ki bunlar :

- 12 yaşından önce ilk adet olması

- İlk doğumu 30 yaşından sonra yapmak

- Doğurmamış olmak

- Menopozun 55 yaşın sonrasına kalmasıdır.

Doğum Kontrol Hapları Ya Da Menepoz Sonrası Hormon Replasman Tedavisinin Meme Kanseri Riskini Artırıyor Mu?

Yapılan bilimsel çalışmalarda 35-60 yaş arası oral kontraseptif (doğum kontrol hapı) kullananlarda meme kanseri görülme riski artmadığı saptanmıştır.

Menepoz sonrası semptomları düzeltmek amacıyla 5 yıldan az süre ile östrojen ve progesteron şeklinde hormon replasman tedavisi önerilmektedir.

Geçtiğimiz ay içerisinde iki meme kanserli hastamda da aynı üzücü durumu saptadım. Her ikisi de annelerinin de meme kanseri olduğunu ifade ettiler. Oysa yakın takip ve öncelikli davranarak Meme Kanserini çok daha erken yakalayabilirlerdi.

 Ailesinde Meme – Over Kanseri Sendromu Olanlar Ne Yapmalı?

- 18 yaşından itibaren aylık kendi kendini muayene yapmalı

- 25 yaşından itibaren yarı yılda bir klinik muayeneden geçmeli 

- 25 yaşında veya hastalığın görüldüğü aile bireyinin hastalığının başladığı yaştan 10 yıl önce mamografiye başlamalıdır. 

Meme Kistleri Tümöre Dönüşür mü?

Her 14 bayandan birinde memede kist gelişmektedir ve bu kistlerin %50’si birden çok sayıdadır veya tekrarlayandır. Birçok bayanda ilk kist formasyonu 35 yaşından sonra ortaya çıkmaktadır ve nadiren 25 yaşından önce ortaya çıkar. 

Yapılan bir araştırmada 3000 kist aspire edilmiş (İğne ile içindeki sıvı boşaltılıp patolojik incelenmiş) sadece 3’ünün (%0.1) kanser olduğu raporlanmıştır.

Kistik hastalığı olan bayanlar için kanser gelişme riski ile ilişkili olarak küçük veya mikroskobik kisti olan bayanlarda artmış kanser riskini gösteren hiçbir çalışma mevcut değildir. 

Memede Fibroadenom – Kanser ilişkisinden Bahseder misiniz?

Fibroadenom kanserden sonra memede görülen ikinci en sık sert kitledir. 30 yaşından küçük olan bayanlarda görülen en sık tümördür. Bening (iyi huylu) bir tümördür.her ne kadar fibroadenomlar malign (kötü huylu) potansiyeli olmayan tümörler olarak düşünülseler de epitelyumyal elemanlar memenin herhangi bir yerinde olduğu gibi olduğu gibi burada da neoplazi riski taşıyorlar.

Daha önce fibroadenom tedavisi görmüş bayanlarda ılımlı derecede meme kanseri riski bulunduğu bildirilmiş ve büyüklük olarak bu risk normal popülasyondan iki kat daha fazladır.

Peki Kadınlara Meme Kanserinin Erken Teşhisi için Neler Öneriyorsunuz?

Kadınların kendilerini her ay düzenli olarak muayene etmesi çok çok önemli bir husustur. Genellikle meme kanserlerinin %75’i kitle nedeni ile saptanır ve bunların % 75’i hastanın kendini düzenli muayenesinde ya da rastlantısal olarak saptanmasıyla bulunur. Bir ayna karşısında kendisini muayene edip, her iki meme arasında fark veya anormallik var mı? Daha önce olmayıp yeni oluşan bir sertlik mevcut mu? Koltukaltlarında sertlik, hassasiyet var mı? Kollar başın üzerine kaldırılarak meme derisinde çekilme, çekme var mı? kontrol edilmelidir. En ufak şüphede mutlaka, hiçbir şey olmasa da arada klinik muayeneye gidilmeli, duruma göre ultrason, mamografi veya daha ileri görüntüleme ile tetkik ettirmelisiniz.

Meme kanseri özellikle erken yakalanan Meme Kanseri ÖLÜMCÜL DEĞİLDİR. 

Tüm dünyada kurulan vakıflar yapılan bağışlar ile en çok araştırılan tedavisinde sürekli yenilikler bulunan kanser türlerindendir.