SUMRU AYDIN

İSTANBUL

Çocuklarda Kalp Hastalıkları son derece üzücü sağlık sorunlarından bir tanesi. Peki neden hayatlarının henüz başlarında olan bu çocuklar ölümle sonuçlanan kalp hastalıklarına sahip oluyor? Bu hastalığın belirti ve bulguları var mı? Çocukların yeme alışkanlıklarıyla kalp hastalığı arasında bir bağlantı var mı? Tüm bu sorularımızın yanıtlarını Sağlık Notlarında bu hafta  Avrasya Hastanesi Kardiovasküler Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Esat Akıncı sizler için cevaplıyor. Herkese sağlıklı günler dilerim.

Çocuklarda Doğuştan Görülen Kalp Hastalıklarından Bahseder misiniz?

Çocuklarda en çok doğumsal kalp hastalıkları görülür. Çok değişik tipleri vardır. Bazıları kompleks dediğimiz grup olan hastalıklarda çocuklar doğduktan bir süre sonra müdahale edilmezse birkaç ay içinde kaybediyoruz.  Bazı durumlarda ise rahim içindeyken bile bu durumu tespit edilip ameliyat edilebiliyor.

 Bazı hastalıklar var ki doğuştan çözümü yok. Maalesef kaybediyoruz. Bazılarında ise damar çıkışlarında ters olduğu çok sık görülüyor. Yani normalde aort sol kalpten promineral arter sağ akciğere inen damarda sağ kalpten çıkar bazen bunlar tam tersi olur. Bu çocuklar “mor” doğarlar. Yani bir iki ay içerisinde bu tür çocukların ameliyat edilmesi gerekir. Eskiden yüksek ölüm oranlarıyla sonuçlanan bu ameliyatlar günümüz şartlarında teknolojinin de gelişmesiyle eskiye göre olan riski azalmıştır. 

Çocuklarda Görülen Kalp Hastalıklarında Değişen Çevresel Şartların Etkisi Var mı?

Doğuştan kalp hastalığı olan çocuklar 10 yaşına gelene kadar ortaya çıkar. Bu veriler siyanotik kalp hastalıkları (Kirli kan ve temiz kanın birbirine karıştığı durumlarda çok erken bulgu verir. Ve önceden tespit edilir) Sizin söylediğiniz guruptaki olaylar sebebi fark edilmeyen kalp kas duvarı kalınlıkları olabilir. Kapak hastalıkları olabiliyor. Kapakta doğuştan darlık olabiliyor. Örneğin fark edilmeyen hiper tansiyon olabiliyor. Bir de bazen doğuştan yüksek kolesterollü olarak doğan bebeklerimiz oluyor. Bizim tip 2 B dediğimiz yüksek kolesterolü olan çocuklarda damarlarda darlıklar olabiliyor. Damarları çok erken tıkanabiliyor. Buna örnek olarak 11 yaşında damarları tıkanmış bir çocuğa by-pass ameliyatı yapmıştık. Genetik olarak yüksek kolesterolü olan kişilerin damarları erken yaşta tıkanıp kalp krizi geçirmelerine neden oluyor. Bir de aorta ait hastalıklar var. Aortun belli bir bölgesinde şiddetli darlık oluyor. Böyle durumlarda da kalp büyüyerek ani ölüm tablosunu ortaya çıkarıyor. 

Kalp Hastalığı Belirtilerini Ebeveynler Nasıl Anlayabilir? 

Önceden hiçbir şey anlamayabiliyorsunuz. Hiçbir bulgu ve rahatsızlık olmayabilir. Bir de yüz binde bir görülen ani kalp durması denilen ve hala sebebi çözülemeyen bir durum var. Bu tür ani ölüm olgularında hiçbir şey anlayamıyoruz. Çünkü kişinin rahatsızlığı yok. Hiçbir belirti vermiyor.  Ve otopside bile hiçbir şey belli olmayabiliyor. Tabii ki bu çocukların doğuştan kalp ritimlerinde de bozukluk olabilir.  Ama doğumsal kalp hastalıkları genellikle bulgu verir. Mesela doğuştan kalp deliği olan çocuklarda efor kapasitesi düşük olabilir. Oyun oynarken çabuk yorulabilirler. Veya daha ciddi olan durumlarda siyonatik gibi çok kısa eforda bile yorulup çömelebilirler.  Gelişimlerinin geriliği göze çarpar. Kilo artışlarında yavaş gelişme görülür. Anne babalar çocuklarında bu durumları gözlemlediğinde hemen bir hekime başvurmalıdır. 

Çocukların Yiyecek- İçecek Alışkanlıkları da Kalp Krizi Riskini Artırabilir mi?

Özellikle Amerika’da çocuklarda Obezite nedeniyle kalp krizi görülebiliyor. Ancak bizde durum o kadar kötü değil. Ama bizde de doğal beslenme azaldı. Bundan dolayı kanser ve damar hastalıklarında da artış var.

Çağımızda can boğazdan gider demekte fayda var. Hormonlu gıda problemi var. Ve artık gıdalara güvenmiyoruz. 20 yaşından itibaren dengeli ve düzenli beslenme ve düzenli egzersiz yapmaları gerekir. Eğer ailesel yatkınlık da varsa 30 yaşından sonra tıbbi kontrolden geçirilmelidir. Ve genetik çok önemlidir. Bunun dışında sigara kullanıyorsanız, düzensiz bir yaşamınız varsa kolesterolünüz varsa da bu durumun kalp sağlığınız açısından oldukça önemlidir.