Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üroloji Kliniği'nde görev yapan Prof.Dr.Selçuk Şahin, Prostat kanseri ve tedavi yöntemlerine dair önemli bilgiler aktardı. Son dönemin en önemli tedavi yöntemlerinden biri olan Robotik Radikal Prostatektomi ile ilgilide bilgiler aktardı.
Prostat kanseri nedir ?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Prostat bezi, mesanenin hemen altında alt karın bölgesinde yer alan ve üretra adı verilen idrar yolunu çepeçevre saran ceviz büyüklüğünde, erkek üreme sistemine ait bir organdır.
Prostat kanseri, prostat bezi hücrelerinin anormal ve kontrolsüz şekilde çoğalması neticesinde ortaya çıkan kötü huylu tümöral bir hastalıktır.
Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir ve sıklığı dünyada yüzbinde 28 iken ülkemizde bu oran biraz daha fazla olup, yüzbinde 37’dir. Amerikan Kanser Derneği’nin verilerine göre, erkeklerin yaşam boyu prostat kanseri ile karşılaşma riskinin %16,7, yaşam kaybı riskinin ise %2,5 olduğu bildirilmiştir. Yani, her 5-6 erkekten birinin hayatı boyunca prostat kanseri ile karşılaşma riski bulunmaktadır.
Prostat kanseri belirtileri nelerdir?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Prostat kanserinin, erken dönemlerinde hiç belirti ve şikayet görülmeyebilir. Bu bakımdan sinsi karaktere sahip bir hastalıktır. Belirtiler, hastalığın ilerlemesine bağlı olarak ortaya çıkar. Belirtileri karakteristik değildir. Diğer prostat hastalıklarında görülen veya hastalığın yayıldığı bölgeye bağlı şikayetler görülebilir. Prostat kanserinin sık görülen belirtileri:
* İdrar yapmada güçlük
* Sık idrara çıkma
* İdrar ya da menide kan bulunması
* Ereksiyon sorunları
* Ejakülasyon (boşalma) sırasında ağrı
Hastalığın ilerlemesine bağlı halsizlik, kansızlık, kemik ağrısı, omuriliğe metastazı sonrası oluşan paraliziler (felç) ve idrar yollarının tıkanmasına bağlı böbrek yetmezliği
Prostat Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Günümüzde sağlıklı bir erkeğin prostat kanseri olacağını ortaya koyan bir erken tanı yöntemi yoktur. Genellikle başlangıç evresinde belirti vermeyen bir kanser olduğu için de 40 yaşından itibaren her erkeğin yıllık prostat muayenesini ve kan tahlillerini mutlaka yaptırması gerekmektedir.
Tarama amaçlı olarak kullanılan yöntemler parmakla rektal muayene (prostata yönelik) ve kan testi ile PSA ölçümüdür. Kesin tanı şüphe duyulan hastalara yapılan biyopsi sonucunda konulur.
Prostat kanseri tedavi yöntemleri nelerdir ?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Prostat kanseri tespit edildikten sonra, hastalığın yayılımı kemik sintigrafisi veya PSMA PET BT ile değerlendirilir.
Prostat kanseri tedavisi, hastalığa bağlı faktörler (kanserin büyüme hızı, evresi, yaygınlığı) ve hastaya bağlı faktörler (genel durumu, yaşı, ek hastalıkları) göz önünde bulundurularak planlanır.
Prostat kanseri yavaş seyirli olabileceği gibi, oldukça agresif karakter göstererek kemik ve diğer organlara sıçrayabilir. Hastalık erken evrede teşhis edilmişse bir süre herhangi bir tedavi uygulanmadan takip önerilebilir. Tedavi seçenekleri cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, hormonal tedavi yada bunların farklı kombinasyonları şeklinde uygulanır.
En yaygın ve etkili tedavi seçeneği cerrahidir ve genellikle prostatın tamamen çıkarılmasını (prostatektomi) içerir. Radikal prostatektomi operasyonu geçiren hastaların 10 yıllık hastalığa özgü sağ kalım oranları %90’ın üzerindedir. Bu nedenle radikal prostatektomi operasyonu tüm tedavi yöntemleri arasında en çok tercih edilendir.
Robotik Radikal Prostatektomi nedir ?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Geleneksel açık radikal prostatektomi operasyonları büyük bir cerrahi kesi ile yapılmaktadır. Bu da hastanın operasyondan sonra iyileşmesinin gecikmesine, daha uzun süre hastanede yatmasına, daha fazla yara enfeksiyonu riskine maruz kalmasına ve hastada büyük bir yara izine yol açmaktadır. Son yıllarda yaygınlaşan robotik prostatektomide ise çok küçük kesiler ile operasyon yapılabilmekte ve böylece hastalara daha az travmatik bir minimal invaziv tedavi alternatifi sunulmaktadır.
Robotik radikal prostatektomi nasıl bir tedavi süreci işliyor ?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Robotik Cerrahide cerrah, konsol adı verilen ünitede oturarak işlemi gerçekleştirir. Cerrah konsoldaki monitörden operasyon alanını üç boyutlu, yüksek çözünürlüklü ve 10-15 kat büyütmeli olarak görmektedir. Cerrahın el hareketleri eş zamanlı olarak vücut içine yerleştirilen borucuklardan kullanılan robotik kollara yansımaktadır. Bu robotik kolların en büyük avantajı, ince ve minik uçlarıyla, 3 doğrultuda olmak üzere 540° hareket kabiliyeti ile çok yönlü şekilde ve titremeksizin cerraha ameliyatı gerçekleştirme olanağı sağlamasıdır.
Robotik radikal prostatektomi tedavi sonuçları nasıl oluyor? İyileşenlerin yorumları genelde nasıl, hastalar kendini nasıl hissediyor ?
Prof. Dr. Seçuk Şahin: Robotik cerrahi ile prostat ameliyatındaki asıl amaç prostatın geride kanserli doku bırakmayacak şekilde çıkarılması, cinsel fonksiyonların devamını sağlayan sinirlerin korunması ve prostat çıkarılırken idrar tutmayı sağlayan yapılara zarar verilmemesi olarak sıralanabilir. Robotik Radikal Prostatektomi ameliyatında robotik teknolojinin verdiği avantajlar ve cerrahi deneyim ile bu kas ve sinir yapıları son derece itinalı ve yapılarına zarar vermeksizin korunabilmektedir. Bu korunma ise hastaya erken idrarını tutma ve cinsel fonksiyonda kayıpsız yaşam kalitesini sunmaktadır. Bu açıdan bakıldığında robotik radikal prostatektomi, diğer cerrahi yöntemlere göre daha üstün başarı göstermektedir.
3 boyutlu yüksek çözünürlüklü görüntü, 7 derece hareket edebilen narin-ince cerrahi aletler yardımı ile cerrah robotik prostatektomide kanserli prostat dokusunu daha net olarak görüp disseke edebilmektedir. Robot kollarının insan elinin giremediği alanlara titremeden ve her açıdan dokuya ulaşabilen girmesi ve ameliyat sahasının daha kansız olması gibi avantajlardan dolayı, kanserin kontrol edilmesinde robotik cerrahi, açık ve laparoskopik cerrahi yöntemlere göre daha iyi sonuç vermektedir.
Robotik cerrahide kullanılan ameliyat kollarının ince yapısı, hareket kabiliyeti, titreşim engelleyici çalışma prensibi ve robotik sistemin gelişmiş görüntü sistemleri sayesinde prostat ameliyatı sırasında prostata yakın komşuluktaki yapılar daha rahat korunabilir olmuştur. Böylece ameliyat sırasında komplikasyon ihtimali aza inmekte, kan kaybı azalmakta ve ameliyat süresi kısalmaktadır.
Robotik prostatektomide daha iyi idrar kontrol oranları sağlanmaktadır. Daha iyi bir görüntünün olması, daha az kanamanın olması, mesane çıkımındaki kasların korunabilmesi ve daha uzun bir üretral uzunluğun bırakılabilmesi daha iyi idar kontrolünü sağlayan sebeplerin başında gelmektedir.
Prostatın her iki yanından geçerek penise uzanan ve penisin sertleşmesini sağlayan sinirler robotik cerrahi yöntemi ile daha iyi korunurlar ve dolayısıyla sertleşme sorunları daha az yaşanır.
Robotik Radikal Prostatektominin Avantajları
1. Daha az kan kaybı.
2. Daha az hastanede kalış süresi
3. Daha az ağrı.
4. Daha iyi idrar kontrolü.
5. Daha erken cinsel yaşama dönüş
