Bu hafta da ilginizi çekecek bir yazı olacağını düşünüyorum. Mini minnacık bir teknoloji ürünü ve devasa hizmeti. Teknoloji geliştikçe üretilen silah ve cihazlar akıl almaz boyutlarda oluyor. Insect spy drones (Casus böcek dronelar) da bu örneklerden sadece biri. Boyutunun aksine işlevliği insanı hayrete düşürecek cinsten. Bu dronlar, biyomimetik (1) mühendislik ile tasarlanan, küçük boyutlu, böceklerden esinlenerek geliştirilmiş gözetleme ve istihbarat toplama amaçlı kullanılan ileri teknoloji ürünü cihazlardır. Bu mikro hava araçları, geleneksel insansız hava araçlarından çok daha küçük olup, hem fiziksel hem de işlevsel olarak böcekleri taklit ederler. Boyutları iri bir arı, böcek ya da bazen bir sivrisinek kadardır. Bu drone'lar genellikle birkaç santimetre büyüklüğünde olup, çok hafiftirler. Uçuş yetenekleri ve tasarımları, böceklerin doğasındaki hareketleri taklit edecek şekilde optimize edilmiştir. Genellikle sinek, arı, sivrisinek gibi böceklerden ilham alarak geliştirilirler. Böceklerin kanat çırpma hareketi esas alınarak, minyatür motorlar veya piezoelektrik (2) malzemeler kullanılarak kanat çırpma hareketi yapılır. Bazı modellerde çok küçük rotorlar da kullanılabilir. Küçük kameralar veya optik sensörlerle donatılmıştır. Bu kameralar, genellikle düşük çözünürlüklü, ancak belirli istihbarat ve gözetleme faaliyetlerini gerçekleştirmek için yeterlidir. Hatta bazı ileri modellerde termal kameralar veya kızılötesi görüntüleme teknolojisi de kullanılabilir. Enerji depolama, bu tür cihazlarda en büyük sorunlardan biridir. Genellikle mikro bataryalar veya güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmaktadır. Bununla birlikte, pil ömrü sınırlı olduğu için genellikle kısa süreli görevlerde kullanılırlar.

Insect spy drone'lar uzaktan kumanda ile veya otonom modda çalışabilirler. Otonom modda, önceden programlanmış uçuş rotaları ve görevleri yerine getirirler. GPS ve LIDAR gibi navigasyon sistemleri ile konumlarını tespit edebilir ve hedeflerine yönlendirilir. Insect spy drone teknolojisi, birçok gelişmiş ülkenin ilgisini çekmiş olup, bu alanda en çok çalışmaları bulunan ülkelerin başında ABD vardır.

ABD: Amerikan DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency), bu teknolojinin öncüsü olarak görülür. DARPA, 2007'de böcek benzeri mikro hava araçları geliştirme projelerine başlamıştır. Ayrıca ABD ordusu ve diğer istihbarat kurumları, bu tür dronların taktik kullanımını araştırmaktadır.

İsrail: İsrail, askeri teknoloji ve insansız hava araçları konusunda oldukça ileridedir. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve teknoloji firmaları, özellikle şehir içi operasyonlarda gözetleme ve istihbarat için bu tür teknolojiler üzerinde çalışmalar yapmaktadır.

Çin: Çin, son yıllarda mikro ve nano drone teknolojilerinde önemli atılımlar yapmıştır. Böcek boyutundaki dronları geliştiren Çinli teknoloji firmaları, bu dronları gözetleme ve izleme operasyonlarında kullanmayı amaçlamaktadır.

Rusya: Rusya da böcek casus dronlar üzerinde araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yatırım yapmaktadır. Özellikle askeri ve istihbarat amaçlı mikro hava araçlarına büyük önem vermektedirler.

Ancak Maalesef henüz ülkemizde bu alanda ufak tefek arge çalışmalarının yanında ciddi çalışmalar yapılmamaktadır. Hedefimiz bir an önce bu alandaki açığı kapatmak olmalıdır.

Bu minik casusların kullanım amaçları ve etki alanları

İstihbarat Toplama: Bu dronların en yaygın kullanım alanı gizli istihbarat toplamaktır. Düşman hatları veya yüksek güvenlikli bölgeler gibi erişilmesi zor alanlara sızarak, gözetleme yapabilir, ses ve görüntü kaydı alabilirler. Rehine kurtarma operasyonları için kapalı alana sızıp bilgi toplama kabiliyetleri çok yüksektir.

Gözetleme ve İzleme: Bu dronlar, kalabalık alanlarda veya iç mekanlarda hedef kişileri takip etmek ve hareketlerini izlemek amacıyla kullanılabilir. Görsel veri toplamanın yanı sıra, ortam dinleme cihazları ile ses kaydı yapabilirler. İsrail bu konuda dünya lideri sayılabilir.

Askeri Operasyonlar: Özellikle şehir savaşlarında ve düşman unsurlarının tespiti gibi operasyonlarda, böcek benzeri dronlar düşman tespitine yönelik gözetleme yapmak için kullanılabilir. Meskun mahal çatışmalarında öncü birliklere sağladığı bilgiler hayatidir.

Bilimsel Araştırmalar: Bazı böcek dronlar, çevre izleme, doğa araştırmaları veya tehlikeli bölgelerde veri toplama için kullanılabilir. Örneğin, yangın bölgelerinin ya da radyasyonun yüksek olduğu alanların araştırılmasında kullanılabilirler. Böcek ve Arı kolonilerine sızıp araştırmalara veri sağlarlar.

Tüm bu kullanım ve etki alanlarının dışında akıllara durgunluk veren bir başka kullanım alanı ise İnsana yapışıp DNA örneği alabilen bir drone, biyoteknoloji ve nanoteknolojinin birleşimiyle üretilen bu dronlar hedef bireylerden biyometrik veri (DNA, parmak izi, vb.) toplamak için kullanılmaktadır. Bu, özellikle gizli operasyonlarda veya kriminal soruşturmalarda kullanılan bir yöntemdir. Insect spy drone'ların insan derisi üzerine RFID (Radyo Frekansı ile Tanımlama) izleme teknolojisi yerleştirme kabiliyetleri vardır. RFID teknolojisi, çok küçük etiketlerin nesnelere veya canlılara takılması ve bu etiketlerin radyo dalgaları ile uzaktan okunmasını sağlayan bir sistemdir. Nanoteknoloji ilerledikçe, RFID etiketlerinin boyutları giderek küçülmüş ve nano ölçekte üretilmesi mümkün hale gelmiştir. RFID etiketleri veya nanoteknolojik bileşenler insan derisine tutunmak için biyolojik yapıya zarar vermeden yapışacak şekilde tasarlanmaktadır. Bu tür bir yerleştirme işlemi için biyouyumlu malzemeler kullanılmakta ve ciltte alerjik reaksiyon veya tahriş yaratmamaktadır. Böcek boyutundaki casus drone’lar, bireylere fark ettirmeden RFID izleme etiketi yerleştirerek, bir kişinin uzun süreli hareketlerini ve konumunu izleyebilir. Bu teknoloji, düşman unsurları takip etmek, suçluları izlemek veya hedef kişi hakkında istihbarat toplamak için kullanılabilir. Hedeflenen bireylere bir RFID etiketi yerleştirerek, onların kimliğinin doğrulanması veya belirli bir alana girip çıkmalarının izlenmesi mümkündür. Özellikle kapalı mekanlarda, bu teknoloji kişinin adım adım takip edilmesine olanak sağlayabilir.

Bu teknoloji sadece insanlar üzerinde değil, nesneler veya önemli ekipmanlar üzerine de uygulanabilir. Özellikle askeri operasyonlarda veya hassas bilgilerin taşındığı durumlarda, bu tür bir izleme mekanizması değerli olabilir. Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail’in bu tip dronlara sahip olduğu ve bu konuda bilgi vermekten kaçındıkları bilinmektedir.

Askeri alanda kullanıldığı gibi sanayi casusluğunda da kullanılabilecek bu tip Insect drone (böcek boyutunda casus drone) tehditlerine karşı alınabilecek tedbirleri enikonu tespit edilmeli, şimdilik, üretemediğimiz bir teknoloji olmasına rağmen olası zararlarından nasıl korunabileceğimizi çok iyi kurgulamalıyız.

Peki ne gibi tedbirler alabiliriz?

RF (Radyo Frekansı) Algılama Sistemleri: Küçük casus dronlar genellikle radyo frekanslarını kullanarak kontrol edilir. Özel RF algılama sistemleri, bu tür sinyalleri tespit edip kaynağını belirleyebilir.

Optik İzleme ve Akustik Sensörler: Mini ve mikro dronlar genellikle görsel olarak zorlukla fark edilebileceğinden, optik algılama sistemleri veya ses tespiti yapan akustik sensörler kullanılarak varlıkları tespit edilebilir.

Elektronik Karıştırma (Jamming): Dronların kontrol sinyallerini bozmak veya GPS sinyallerini

karıştırarak onları işlevsiz hale getirmek için elektromanyetik karıştırma sistemleri kullanılabilir.

Anti-Drone Radar Sistemleri: Dronlar küçük olsa da, özel radar sistemleri bu tür tehditleri tespit edebilir. Özellikle düşük hızla hareket eden ve küçük boyuttaki cisimlere duyarlı radarlar önemlidir.

Fiziksel Koruma: Kritik tesislerde böcek boyutunda dronların girebileceği açıklıkları minimize etmek için fiziksel bariyerler veya ağlar kullanılabilir.

 

Güvenlik Protokolleri ve Eğitim: Personelin bu tehditlere karşı bilinçlendirilmesi ve güvenlik protokollerinin güncellenmesi önemlidir. Şüpheli davranışlar ve tehditler hızlıca rapor edilmelidir.

İleri Görüş ve Termal Kameralar: Böcek dronlar karanlık ortamlarda gizlenmeye çalışabilir, bu nedenle ileri görüş teknolojileri ve termal kameralar yardımıyla tespit edilebilirler.

 

RFID Tarayıcılar: Güvenlik noktalarında veya kritik alanlarda RFID tarayıcılar kullanılarak bireyler üzerinde pasif RFID etiketlerinin varlığı tespit edilebilir. Bu tarayıcılar, hem nano ölçekli RFID’leri hem de daha büyük ölçekli etiketleri bulabilir.

Bu yöntemlerin birlikte kullanılması, casus dron tehditlerine karşı daha etkin bir koruma sağlayacaktır. Bu minik dronlar sürü halinde görevlendirildiğinde profesyonel bir istihbarat teşkilatı gibi görev yapma kabiliyetine sahip olurlar. Türk mühendislerimizin, Milli İstihbarat Teşkilatımız ve Silahlı kuvvetlerimizin özel birimleri için bu tip casus böcek drone üretimi çalışmalarını hızlandırıp sonuçlandırmalarını en büyük dileğimizdir.

(1)  Biyomimetik doğadaki yapıların, süreçlerin ve sistemlerin taklit edilerek insan yapımı teknolojilere, malzemelere ve sistemlere uygulanmasıdır. Kelime, "bio" (yaşam) ve "mimetik" (taklit) kelimelerinden gelir. Biyomimetik, doğada bulunan çözümleri mühendislik, tasarım, mimari ve bilimsel alanlara uyarlayarak, doğanın milyarlarca yıl süren evrim sürecinde mükemmelleştirdiği yapılar ve işlevlerden ilham alır.

(2) : Piezoelektrik malzemelerde atomlar düzenli bir kristal yapıda bulunur. Malzemeye basınç uygulandığında, bu atomlar yer değiştirir ve bu yapı içinde elektriksel dengesizlik oluşarak elektrik yükü üretilir. Aynı şekilde malzemeye bir elektrik alan uygulandığında, malzemenin kristal yapısı bozulur ve bu da mekanik bir hareket oluşturur. Sensörler, (örneğin, mikrofonlar, sonar sistemleri, araçlardaki hava yastığı sensörleri), Transdüserler: Ultrason cihazları gibi ses dalgalarını elektrik sinyallerine ve tersi yönde dönüştüren cihazlarda bu teknoloji kullanılmaktadır.