Haber: Mert Osman Erman
İngiliz hükümeti, Parlamento Dış İlişkiler Komitesi (FAC) tarafından Rusya'ya ait Wagner paralı asker grubunun tehlikeli büyümesini hafife aldığı için sert eleştirilere maruz kaldı.
Parti çatısı altındaki milletvekillerinin oluşturduğu komite, yıkıcı bir raporda hükümeti, Wagner'ın Afrika'daki faaliyetleri konusundaki "korkunç bir anlama eksikliği" ile suçladı.
Komitenin başkanı Alicia Kearns MP, "Hükümetin Avrupa'nın dışında, özellikle Afrika ülkelerindeki Wagner etkisini anlamama konusundaki korkunç eksikliği konusunda derinden endişeliyiz" diyor.
Bu ne anlama geliyor, tam olarak?
Rapor, Wagner'ın askeri faaliyetlerinin tespit edildiği yedi ülkeyi listeleyerek: Ukrayna, Suriye, Orta Afrika Cumhuriyeti (CAR), Sudan, Libya, Mozambik ve Mali.
Wagner, bu ülkelerde son derece başarılı ve karlı bir iş modeli geliştirmiştir ve çoğunlukla yerel halkın pahasına kendini ve müşteri yöneticilerini zenginleştirir.
Rusya'ya ait Wagner paralı asker grubu nedir?
Komite, 82 sayfalık raporu için ilk kez açık kaynaklı araştırmaları temel alarak, İngiliz hükümetinin 10 yıl boyunca "Wagner Ağı'nın faaliyetlerini küçümsediğini ve Avrupa için güvenlik açısından etkilerini hafife aldığını" iddia ediyor.
Bu konu, bu hafta 3.000 ila 10.000 arasında Wagner paralı asker savaşçısının Belarus'ta üs kurması ve sözde olarak Polonya'ya, bir NATO ülkesine sınır ötesi bir baskın yapma isteğini duyurmasının ardından daha da önemli hale gelmiştir.
FAC raporu, Wagner grubunun "bir firar" olan iyi yerleşmiş ve üst düzey bir kaynaktan sağlanan kanıtlarla desteklenmiştir. Bu kaynak, grubun CAR'daki yerel polis makamlarına sivilleri işkence yapma konusunda nasıl eğittiğini açıkladı.
Wagner Grubu, ülkedeki rejimi desteklerken yüzlerce sivili öldürmekle suçlanmaktadır ve aynı zamanda maaşlarını ödeyen rejimi ayakta tutmaya yardımcı olmaktadır.
Mali, Wagner Grubu'nun Batı, Fransız liderliğindeki güçleri başarıyla değiştirdiği ve son zamanlarda iktidarı ele geçiren otoriter bir hükümetle iyi geçindiği bir ülke olarak gösterilmektedir.
"Batı çekildiğinde, Wagner girer ve acıda fırsat, karmaşada kâr görür," diye belirtilmektedir raporda.
Rapor, "İngiltere, zorluk çeken ülkelere alternatif sunmalıdır" diye ekliyor. "Başarısız devletleri Wagner ağına güvenmeye zorlamak, Kremlin'in dış politika hedeflerinden biridir."
Afrika dışında, Wagner grubu Rusya'nın 2014 yılında Kırım'ın yasadışı işgal ve ilhakına yardımcı olmak için etkili savaş kuvvetlerinden biri olarak önemli bir rol oynamıştır.
O zamandan beri Ukrayna'da Rusya'nın en etkili savaş güçlerinden biri olmuş ve son zamanlarda Belarus'ta üs kurmuşlardır. Bugünkü rapor, hükümetin Wagner'a yaklaşımını "olağanüstü bir rahatlıkla" niteliyor.
Kearns, Wagner grubunun daha geniş ölçekteki Özel Askeri Şirketlerin (PMCs) düzenlenmesi gerekliliğini temsil ettiğini söyledi.
CAR'daki iddia edilen vahşetlerin, özellikle, Blackwater adlı Amerikan güvenlik şirketinin Irak'taki zamanında sivilleri öldürmekle suçlandığı gibi, Batı destekli PMCs'ler için eleştiri getirilebileceğini kabul etti.
Geçmişte Kongo'da olduğu gibi, Batılı paralı askerlerin insan haklarına az önem vererek Afrika'da faaliyet gösterdiği de söylenebilir.
Ancak Wagner grubunun etkin bir şekilde Rus hükümetinin bir kolu olduğu göz önüne alındığında, İngiltere ne kadar yapabilir veya yapmış olabilir?
Kearns, "Yaptırımlar yeterli değil" diyor. "İngiltere, Wagner grubunu terör örgütü olarak nitelendirmelidir."