Bütün bu süreçlerin en kaliteli biçimde uygulanması sayesinde kaliteli dikiş ipi üretimi de gerçekleşmiş olacaktır. Fakat buna ek olarak lif seçimi aşamasında kaliteli hammadde seçimi de ayrı bir öneme sahip olmaktadır çünkü ne kadar özenli üretim süreçlerine sahip olursanız olun eğer ilk adım kaliteli olmaz ise nihai ürünün kalitesinde düşüklük meydana gelecektir.
Üretim teknolojileri konusunda da hızla yeni ve kayda değer gelişmeler meydana gelmektedir. Yıldan yıla teknoloji gelişme hızının da artmasından dolayı bu durum olumlu açıdan dikiş ipliği üretim alanında etkili olmaya devam etmektedir. Fark yaratacak olan dikkat çeken atılımlar;
1. Giyim ve benzeri ürünleri birleştirme aşamalarının iyileştirilmesini sağlayacak ürünlerin kalitesini ve performansını arttırma.
2. Hammadde kullanım verimini arttırarak, zaiyatı düşürme ve atık miktarında iyileştirme.
3. Üretim süreçlerinin iyileştirilmesi neticesinde imalat maliyetlerinin düşürülmesi
4. Doğa dostu ve çevreye daha az veren ürünler üretmek ki geleceğimizi düşündüğümüzde bu oranın daha da artması beklenmektedir.
5. Daha geniş kullanım alanlarına uygun olan fonksiyonel ürünlerin geliştirilmesi sayesinde yeni kategorilere sahip ürünler ortaya çıkmaktadır.
Gelecekte gereksinimlerin ve ihtiyaçların değişkenlik göstermesi ve maliyetlerin düşürülmesi kapsamında üretim teknolojileri açısından da dikiş ipliği imalatlarında yenilikler giderek hızlanarak gelişmeye devam etmektedir. Bu atılımlar neticesinde sektörün konseptine katkı sağlanmasının yanı sıra tekstil ürünlerinin çok daha efektif hale gelmesi amaçlanmaktadır.
Gelecekte dikiş ipi üretiminde önemini arttıracak atılımlar
Yıllar geçtikçe farklı atılımlar sayesinde dikiş ipi kalitesi ve kullanım alanları da değişkenlik gösterme ihtimali olan tekstil ürünleri arasında olmaktadır. Temel bazı önemini giderek daha fazla arttıracak olan gelişmeler aşağıdaki gibidir;
Ø Kompakt halde eğirme teknolojisi: Liflerin eğirme işlemi sırasında daha sıkı birleşmesini sağlamaktadır ve kompakt özelliği artan bu yapı ile çok daha dayanıklı ürünler elde edilmektedir. Bütünlük açısından çok daha kompakt olması sayesinde arzu edilen inceliğin sağlanmasının yanı sıra düzgün ve dayanıklı sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca bu özelliğin artması ile tüylenme gibi istenmeyen durumlara karşı dayanım da artmaktadır.
Ø Çift büküm üretim teknolojisi: Tek büküm olan iki dikiş ipi aynı anda bükülme işlemi görmesi ile elde edilmektedirler. Esneklik açısından çok ciddi kazanım elde edilmektedir ve bu sayede kopması çok daha zor iplikler elde edilir. Güçlü yapısı sayesinde kopması da çok daha zor hale gelmektedir. Kırılma direncinin de artması ile özellikle dikim sürecinde sürekli sorunlar ile karşılaşma durumunun önüne geçilmektedir.
Ø Nanoteknoloji: Nano ölçekte eklemelerin yapılması ile dikiş ipliği yeni nitelikler elde etmektedir ve bu kazanım ile gereksinim olan özelliklerde çok ciddi gelişmeler elde edilmektedir. Nanoteknoloji atılımları sayesinde kazanılan bu yeni özellikler sayesinde çok farklı alanlarda da kullanım alanlar elde edilmektedir. Örneğin mont ve kaban gibi giyim ürünlerinde su itici özelliklerin kazandırılması sağlanabilmektedir. Buna ek olarak iç giyim ya da çocuk tekstili gibi ürünlerde de anti-bakteriyel özelliklerin kazandırılması sağlanmaktadır. Özellikle terleme gibi kötü kokuya neden olan mikro organizmaların giderilmesinde de etkili olmaktadırlar. Antistatik veya alev aldırmaz gibi nitelikler de nanoteknoloji sayesinde elde edilmektedir.
Ø Akıllı özelliklerin kazandırılması: Sensör ve benzeri eklemeler sayesinde akıllı özelliklerin kazandırılması mümkün hale gelmektedir. Gereksinimler doğrultusunda ateş ölçe, nabız gibi ölçümlerin dikiş ipi sayesinde elde edilmesi de mümkün olmaktadır. Ayrıca nabız değişikliği ölçümü gibi yeni özelliklerin ortaya çıkardığı avantajlar ile spor yapanlar yada farklı sağlık sorunları olanlar için önemli hale gelmektedir. Belirli seviyelerin üzerine çıkıldığında renk değişimi ile uyarı sistemleri ürünleri kullanan sahiplerine anlık olarak bilgilendirme amacı ortaya koymaktadırlar.
Dikiş ipliği üretim teknolojilerindeki atılımlar, sektörde yeni fırsatlar getirmesinin yanı sıra üretim süreçlerinde de zorluklar doğurmaktadırlar. Ürün kalitesinin artması ve daha kaliteli ürünlerin oluşmasını sağlamasının yanında belirli oranlarda bu nitelikleri kazanmış olan nihai ürünlerin maliyetleri de artabilmektedir. Yıllar ilerledikçe üretim teknolojileri gelişimi sayesinde gelecekte maliyetlerin daha aşağı çekilme olasılığı da olacaktır. Ayrıca her yeni özellikte olduğu gibi ilerleyen seneler içerisinde çevresel etkileri ve insan sağlığına olan etkileri hakkında da daha detaylı veriler zaman içerisinde ortaya çıkmaya devam edecektir.
Ortaya çıkan be teknolojik gelişmeler sayesinde üreticiler ve tüketiciler için ayrı ayrı avantajlar sunması beklenmektedir. İlerleyen dönemde araştırmalar ve kullanıcı deneyiminden elde edilecek olan bilgiler ışığında daha kapsamlı donelerin elde edilmesi mümkün olacaktır.
Polyester Dikiş İpliği Üretim Prosesleri
En sık kullanılan iplikler arasında olan polyester dikiş ipliği, tekstil sektöründe kullanım alanını giderek genişletmektedir. Polimer malzeme türevi olan bu hammadde sayesinde daha uzun yapıda olan kimyasal bileşenler arasındadırlar. Sentetik ürünler sınıfına girmektedir ve esnek, dayanıklı yapısı sayesinde çok geniş kullanım alanına sahip olmaktadırlar. Üretim prosesleri gelen olarak polyester elyafların eritilmesi ve ince filament haline ekstrüzyon yöntemi kullanılarak getirilmesiyle oluşmaktadırlar. Daha sonrasında filamentler bir araya getirilip, bükülüp ve tekstüre edilip dikiş ipi elde edilmiş olmaktadır. Aşağıda bu prosesleri aşağıda kısa detayları ile görmeniz mümkündür.
o Eritme işlemi: Yüksek sıcaklı işlemi sayesinde polyester elyaflar eritilir ve ekstrüdere dökülmektedirler. Eritme işlemi görmüş olan hammaddenin homojen olarak karışmasını ve basınç altında tutan ekipmana ekstrüder denmektedir. Eritme işlemi sayesinde viskozite, renk gibi nitelikler arzu edilen değerlere getirilirler ve bunu sağlamak için gerekli olan kimyasallar eklenmektedir. İstenilen değerler elde edildiğinde artık diğer işlem için hazır olan ürün elde edilmiş olunur.
o Ekstrüzyon işlemi: Erimiş ve istenilen özellikleri kazanmış olan erimiş haldeki polimer yapı mikro boyutlarda olan deliklerden geçirilerek filament hale dönüştürülür. Filament kalınlığı deliklerin çapı ve eriyik halde olan polimerin akış hızına göre değişmektedir. Ekstrüzyon işlemi sırasında arzu edilen kalınlığı elde edilmiş olan filamentlerin soğutulması gerekmektedir. Soğuma işlemi sırasında da gerilme meydana gelmektedir ki bu durum dayanım ve mukavemeti arttırmaktadır. Burada elde edilen mukavemet kazanımı polyester dikiş ipliği dayanıklılığını doğrudan etkilemektedir. Böylece daha güçlü, dayanıklı ve ince halde olan ürünler elde edilmektedir ki genel niteliklerin kazanım işlemleri arasında yerini almaktadırlar.
o Filamentlerin birleştirilmesi: İplik haline gelmesi için filamentlerin birleştirilmesi işlemi uygulanmaktadır ve proses sırasında filament sayısı ve dikiş ipi kalınlığı belirlenmiş olur. Kalınlığı ve ipliğin ağırlığının belirlenme işlemi bu proses esnasında yapılmaktadır. Ürünün tek yada çift katlı olması gibi özellikleri de bu proses sırasında uygulanan teknikler ile belirlenmektedirler. Çift katlı olan türleri ise tek katlı olan ipliklerin iki tanesinin bükümü ile elde edilmektedir.
o Bükme prosesi: Filamentlerin birbirine sarılması sayesinde bükülme direncinin arttırılması bu işlem sırasında yapılmaktadır. Bükme prosesi esnasında büküm yönü, açısı belirlenmektedir ki bu durum da polyester dikiş ipliği görünümünü doğrudan etkilemektedir. Bükülen iplik sayısı ve açısı ürünün esnekliği, dayanımı, mukavemeti ve yumuşaklığını belirlemektedir. Kullanım amaçlarına göre üretim tesislerinde bu niteliklere yönelik teknikler kullanılarak imalat aşamaları belirlenmektedir.
o Tekstüre: Genel olarak mekanik dokuma işlemi olduğundan polyester dikiş ipliği hacim ve esneklik kazanmaktadır. Tekstüre prosesi süreçlerinde filamentlere ısıtma, gerdirme, gevşetme gibi aşamalardan oluşmaktadır. Kıvrılma özelliği kazanan filamentler sayesinde ihtiyaç duyulan esneklik payı arttırımı sağlanmış olur ki dokulu iplik görüntüsü verilmiş olur. Böylece nem tutma, daha esnek özellik ile kopma dayanımı, dolgunluk ve yumuşak doku elde edilir. Ayrıca ihtiyaca göre ısı yalıtımı gibi özelliklerde kazandırılabilir ki bu temel özellikleri elde eden dikiş ipi sayesinde nihai ürünün istenilen performansı elde etmesi sağlanmış olur.
Özet olarak polyester dikiş ipliği polimer elyafların eritilmesi, ekstrüzyon ile filament eldesi, filamentlerin bir araya getirilmesi ve tekstüre prosesleridir. Bütün bu süreçler sayesinde arzu edilen özellikler elde edilir ve ürün kullanım amacına uygun hale gelmiş olmaktadır. Ayrıca yüksek renk haslığı gibi nitelikleri de kazanmış olan ürünleri çok daha uzun ömürlü olmaktadırlar. Polimer malzemelerden üretilmiş olan sentetik ürünlerin esneklik katsayılarının yüksek oluşları, geniş renk gamına elverişli olmaları ve dayanıklı olmaları nedeniyle kullanım oranı en yüksek iplikler arasında yerini almaktadırlar. Parlak ve canlı görünme gibi avantajları olmaktadır ki bu özelliklerini de uzun süreler korumayı başarmaktadırlar.
Kaliteli dikiş ipi elde etme için uygulanan proseslerin çok daha verimli hale gelmesi ve malzeme kalitesinin yüksek olması gerekmektedir. Ayrı ayrı her bir adımın ipliklere farklı nitelikler kazandırdığı düşünülecek olursa, bunlar sayesinde çok farklı kullanım maksatları da ortaya çıkmaktadır. Gelecek yıllarda gelişen teknoloji etkisi ile çok daha ekonomik ve uygun maliyetlerde üretim süreçleri elde edilecek gibi durmaktadır. Ek olarak teknolojinin üretim süreçlerine entegresi ile artık farklı niteliklerin de önü açılmaktadır ki bu bağlamda hem tüketici hem de üretici firmalar için geniş ürün yelpazesi de oluşma ihtimalini güçlendirmiş olacaktırlar. Hep birlikte yıldan yıla olan gelişmeleri ve hayatımıza ya da çevreye olan katkılarını deneyimleyerek görme fırsatını elde edeceğiz.
