Bademciklerin bir operasyonla alınmasının ilk kez M.Ö. 3000 yıllarında uygulandığı bilinmektedir. 20. yüzyıl başlarından itibaren üst solunum yolu hastalıklarının tedavisi amacıyla bademciklerin alınması yaygınlaşmaya başlamıştır. Antibiyotiklerin gelişmesi hastalıkta ve dolayısıyla ameliyatlarda da bir miktar azalmaya neden olmuştur. Buna rağmen günümüzde tüm dünyada en sık yapılan cerrahi işlemlerdendir.
Bademcik ve Geniz Eti Ameliyatı Ne Zaman Yapılmalıdır?
Bademcik ve geniz eti ameliyatları özellikle çocukluk çağında son derece önemlidir. Geniz eti büyümesi; burun solunumunu azaltır, gece yeteri kadar oksijen alınımını etkiler, aynı zamanda kulaklarda sıvı birikimi yaparak işitmeyi bozabilir. Özellikle 1,5-2 yaşında büyümeye başlar ve birçok çocukta vardır, fakat bazılarında çok büyür. Burnun tıkanmasına, iyi nefes alamamaya, geniz akıntısına ve sık nezle-grip gibi burundan kaynaklanan enfeksiyonlara neden olabilir.
Çocuklarda bu tür problemler var ve ilaçla tedavilere cevap vermiyor ise mutlaka geniz eti alınmalıdır.
• Yılda 4–5 kez tekrarlayan bademcik iltihabı
• Yüksek ateşe bağlı havaleye neden olan bademcik iltihabı
• Bademcik etrafında apse oluşumu
• Difteri taşıyıcılığı
• Solunumu ve yutmayı engelleyen büyüklükte bademcik ve geniz eti
• Bademcik ve geniz etinde büyümeye bağlı uyku apnesi - horlama varlığı
• Bademciklerde tümör şüphesi
• Büyük geniz etinin östaki tüpünü tıkaması veya orta kulağa bakteri geçişini arttırması nedeniyle orta kulakta sıvı birikimi ve beraberinde işitme kaybı
• Tekrarlayan orta kulak iltihabına yol açması
• Büyük geniz eti nedeniyle sinüzit gelişmesi ve tekrarlaması
• Çene yapısını bozan, ortodontik sorunlara yol açan bademcik ve geniz eti büyümeleri
• Bademciklerdeki müzmin birikimlere bağlı geçmeyen ağız kokusu varlığı
Sık bademcik iltihapları, birçok romatizmal hastalığa ve ciddi böbrek problemlerine neden olabilir!
Bademciklerde oluşabilecek en önemli sorun, kronik enfeksiyon odağı haline gelmesidir. Mikroplar bademciklere yerleşip kronikleşerek ilaçla tümüyle ortadan kaldırılamaz hale geldiğinde vücuda zarar vermeye başlar. Kalpte, eklemlerde ve böbreklerde romatizmal hastalıklara (kalp kapakçık hastalığı, romatoid artrit, nefrit vb.) neden olabilir. Bu durumlarda eğer bademcik normal görevini yapamıyorsa, mikroplara karşı koruyucu sistemi harekete geçiremiyorsa ve mikropları içinde barındırıyor hale gelmişse mutlaka alınması gerekir. Oluşabilecek diğer sorun ise bademciklerin iltihap olmasa bile aşırı büyük olmasıdır. Sıklıkla geniz etinde büyüme ile birliktedir. Bazen bademcikler ve geniz etleri o kadar büyüktür ki yutmaya, nefes almaya, gece nefes alınmasına engel olabilir. Uyku ve iştah aşırı etkilenir. Baş ve boyunda ciddi gece terlemeleri olabilir. Uzun dönemde çocuğun çene, diş ve yüz yapısını bozar. Eğrilikler ve ağız kapanma sorunları oluşur. Bu durumda da ameliyat şarttır.
Bademcik ve geniz eti ameliyatı hangi yaşta yapılabilir?
Geniz eti ve bademcik ameliyatı çoğunlukla çocukluk çağında yapılan bir işlemdir. Bademcik ameliyatı için 4-5, geniz eti içinse 2,5-3 yaş ve üzeri tercih edilse de, çok sık tekrarlayan ve ileri hastalıklarda, uyku apnesi durumunda, 3 yaşından önce de bademcik ve geniz eti ameliyatı yapılabilir.
