Küresel Çevre Fonunun (GEF) finansal desteğiyle UNDP kapsamında yürütülen "Kirliliğe Karşı Sıfır Atığa Geçiş Girişimi" projesinde Türkiye'de Kocaeli, Sierra Leone Cumhuriyeti'nde Freetown, Tunus'ta Tunus, Çin'de Tianjin ve Uruguay'da Montevideo pilot şehirler olarak seçildi.
Sanayi, tarım ve turizmiyle önde gelen kentlerden Kocaeli'de, 5 milyon avroluk bütçeyle kurulacak sıfır atık sistemiyle kaynağından "ıslak" ve "kuru" olarak toplanan atıklar ekonomiye kazandırılacak.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Mesut Önem, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının desteğiyle projede yer aldıklarını ve Türkiye'de projenin faydalanıcı kuruluşunun Bakanlık olduğunu belirtti.
Projenin, sıfır atıkta şehir düzeyinde entegre, planlama ve programlamayı teşvik etmeyi amaçladığını anlatan Önem, Kocaeli Valiliği, ilçe belediyeleri, Kocaeli Sanayi Odası ve sivil toplum kuruluşlarının paydaş olduğunu aktardı.
Önem, hazırlık aşamasındaki projenin 5 yıl sürmesinin planlandığını, Kocaeli'de bu alanda yapılan ve yapılması planlanan faaliyetlerle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla koordineli çalıştıklarını, paydaşların görüşlerinden çıkan sonuçları Bakanlığa bildirildiklerini kaydetti.
Kocaeli'de 2004'ten bu yana atık yönetimi çalışmaları yapılıyor
Proje kapsamında 14-17 Nisan'da Brüksel'de düzenlenen çalıştaya Bakanlık ve UNDP yetkilileriyle katıldıklarından bahseden Önem, sıfır atık konusundaki bakış açılarını ve bugüne kadarki çalışmaları sunma, diğer ülkelerin projelerini de analiz etme imkanı bulduklarını dile getirdi.
Önem, Kocaeli'de 2004'ten bu yana devam eden atık yönetimi çalışmalarının önemini vurgulayarak, şu bilgileri paylaştı:
"2019-2022 arasında il genelinde kaynağından toplanan 175 bin 222 ton kağıt atığı ile 2 milyon 978 bin 774 ağaç kesilmekten kurtarıldı. 86 bin 97 ton cam atığı ile 103 ton cam ham madde, 80 bin 630 ton plastik atık ile 1 milyon 314 bin 269 varil ham petrol, 94 bin 797 ton metal atık ile 123 ton metal ham madde geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlandı. Kirlilikle ilgili sıfır atık prensibine uygun hareket etmek ve o yönde çalışmalar yürütmek çok önemli."
Önem, 2008'den beri her ay düzenli olarak ilçe belediyeleriyle bir araya geldiklerini, ambalaj atıklarının geri kazanılması, kamu kurum ve kuruluşlarının sürece dahil olması ile organik atıkların yönetimi noktasında çalışmalar yürüttüklerini bildirdi.
Proje için 5 milyon avroluk bütçe ayrıldı
Pilot il seçilmeleri sayesinde kentin model ve örnek olacağına değinen Önem, Bakanlığın ve BM'nin, Kocaeli'nin nüfusu ve sanayisiyle önemli şehirler arasında yer almasını dikkate alarak bu kararı verdiğinden bahsetti.
"Kocaeli hem bugüne kadar yaptığı hem de bundan sonra yapacağı çalışmalarla model olma yolunda önemli adım attı." diyen Önem, toplam 25 milyon avro bütçeli projeden Kocaeli'ye 5 milyon avro pay ayrıldığını bildirdi.
Önem, böylece ilgili alanda gelecekle ilgili planlamaları harekete geçirebileceklerine ve projeyle kentte sıfır atık sistemi kuracaklarına işaret ederek, "En önemli adımı ise ikili toplama. Yani bu, uzun zamandır planladığımız ve gelecekle ilgili mutlaka sonuca varmak isteğimiz bir konu. Ambalaj atıklarıyla yani kuru dediğimiz atıklarla, ıslak dediğimiz atıklar yani organik atıkları birbirinden ayrılarak kaynağından toplanması ve tekrar ekonomiye geri kazandırılması. Aslında döngüsel ekonominin de en önemli başlıklarından biridir. Bizim en önemli hedefimiz budur." değerlendirmesinde bulundu.
Atıkların kaynağından ayrılarak toplanmasına yönelik kamu kurum ve kuruluşları, vatandaşlar, lisanslı firmalar ve ilçe belediyeleri tarafından çalışmalar yapıldığını anlatan Önem, çalışmaların bu projeyle düzene gireceğini, çevre eğitim merkezi planı kapsamında da gençleri ve gelecek kuşaklara yönelik bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştireceklerini sözlerine ekledi.
