İSTANBUL- İdari Amir Gönül Dilek moderatörlüğünde gerçekleşen yayında, Avrasya Hastaneler Grubu Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Bilimsel Danışmanı Neonatolog Prof. Dr. Asiye Nuhoğlu ve Çocuk Hastalıkları Uzmanımız Uzm. Dr. Selen Baran Özmen izleyicilerle buluştu.
Programda açıklamalar yapan Avrasya Hastaneler Grubu Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi Bilimsel Danışmanı Neonatolog Prof. Dr. Asiye Nuhoğlu; “Biz yaklaışık 3 yıldır koruyucu çocuk sağlığı, daha doğrusu ana amacımız olan çocukların hayata iyi bir başlangıç yapabilmesi ve onların kendi genetik patonsiyellerinde bedensel, ruhsal ve bilinçsel açıdan en üst düzeyde gelişmelerine yönelik çeşitli programlar yürütmekteyiz. Bebekler anne karnında annenin bağışıklık mekanizmasıyla bağlantılı olarak anneden bebeğe geçer. Yalnız bebekler 8-9 aylık olduğunda anneden geçen koruyucu bağışıklık yaratan antikorlar yavaş yavaş yok olur. Çocuğun kendi yapması gerekiyor. Ancak çocuğun bunları sentezleyebilmesi de beslenme, vitamin ve mineraller ile çok yakından ilişkili. Biz geçen ay özellikle bağışıklığı etkileyebilen D vitaminine, K vitaminine, demire değinmiştik. Beslenmede katı olarak makrobesinler dediğimiz karbonhidratlar, proteinler ve yağlar, sıvı olarak da su çok önemli” dedi.
Bugün de B vitamini, C vitamini, E vitamininin bağışıklık üzerindeki etkisinden bahsedeceğiz.
E vitamini özellikle hem hücresel hem de mural boyutta etkileri söz konusu. Hücresel boyutta enfeksiyona müdahale ve mural boyutta antikor salımını ile enfeksiyona müdahale basamaklarında önemli bir katkısı var. Aslında birçok vitamine önemli bir katkısı var. Çünkü bunlar vücudun tüm metobalizmasında görev alan vitamin ve minerallerin katkısı ile bu enzimlerin işlemleri tamamlanıyor. Karbonhidratı, yağı, proteini yeterli miktarda da alsa eğer vitamin eksikliği söz konusu ise o zaman ciddi sorunlar ile karşılaşabiliyoruz.
E vitamini hem hücre boyutunda hem salınım dediğimiz mural boyutta bağışıklığa desteği oluyor. Bunun dışında antioksidan açısından ön planda olan bir vitamin. Tabi antioksidanın ne gibi etkisi oluyor? Bu antioksidanlarda bizim için en önemli şey kanser oluşumunda engelleyici olabileceğine dair çalışmalar mevcut. Çünkü oksidasyon oluşuması ile olan bir şey. Bu antioksidan dediğimiz oksidasyonun yok edilmesi ile o hücrenin farklılaşmasına engel oluyor. E vitamini eksikliğini çocuklarda çok görümüyoruz ama yaşlılarda daha çok görüyoruz. Zaten yaşlanmada büyük öneme sahip. Antioksidan özelliği ile iskemik kalp hastalıklarında, ateroskleroz plağı dediğimiz plağın oluşumunu engelleyerek iskemik kalp hastalığı riskini de baya düşürüyor.
B vitamini, B1’den B12’ye kadar gidiyor ve B kompleksi dediğmiz bir grup. Bağışıklık açısından B6, B12 ve B9 etkileri yüksek. Bunlar etkilerini hücresel boyutta gösteren vitaminlerdir. Doğal savaşçı hücrelerin oluşuma yardım ederek bizim ilk savunma mekanizmamızda rol oynayan bir vitamin aslında B vitamini. Aynı şekile vücudumuzun savunma hücreleri olan lenfosid dediğmiz hücrelerin sayısını arttırmada görev alıyorlar.
B12 savaşçı hücrelerinin sayısını arttırarak bağışıklıkta önemli bir rol oynuyor. B12 hemoglabin yapımında görev alıyor ve eksikliğinde bir takım anemi çeşitleri görebiliyoruz. B6, B12 ve folik asitin nörolojik gelişiminde de önemli vitaminler. Henüz kanıtlanmamış olsada bazı hiperaktivitesi olan çocuklarda B6 vitamininin pozitif desteklenmesi ile biraz daha hiperaktivitenin baskılandığı gözlemlenmiştir. Sonuç olarak B kompleks vitaminlerinin hem bağışıklık hem de çocukların nörolojik gelişiminde ve bir takım metabolik hastalıklarda çok önemli bir etkileri oluyor.
C vitamini de aynı şekilde antioksidan özelliği var. Bunun dışında epidal fonksiyon, koruyucu bir görevi var. İmmün sistemi destekleyen bir takım etkileri var. Özellikle C vitamini vücuda bir takım mikroorganizma girdiği zaman savaşçı hücrelerini oraya yönlendirmede ciddi bir görev alıyor. C vitamini enfeksiyon sırasında kullanılarak tükenen bir vitamin aslında. Dolayısı ile enfeksiyon sırasında ihtiyaç oluyor, aynı zamanda tükendiği için mevcut almamız gerekenden daha fazla almamız gerekiyor. Her şey yolunda iken yaklaşık 75-100 mg kadar C vitamini yeterli oluyor bu da orta büyüklükte bir portakalda, mandalina veya yeşil biberde sağlanabilir. Fakat hastalık durumunda 10 katına kadar ihtiyaç duyabiliyoruz. Bunları destekleyici vitamin takviyesi ile sağlayabiliriz ama mutlaka doktor kontrolünde olması gerekiyor.
C vitaminin üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarında nitekim üst solunumda biraz daha fazla olsada ciddi bağışıklık destekleyici bir etkisi oluyor. COVİD 19’da da C vitaminin etkisinden baya bahsedildi. Eskiden annelerimiz hasta olduğumuzda hemen bol limonlu bir çorba yapardı, yanında hemen taze sıkılmış meyve suları, kivi, domates, yeşil biber tükettirirlerde C vitaminini bunlarla da sağlayabiliriz fakat gerektiği durumlarda tabletlerde de takviye sağlayabiliriz.
Her zaman söylüyorum doktor kontrolünde gidelim. Boyu ve kilosu uygunsa bile senelik bir Kan tahlili öneriyorum. Çünkü çocuklarımız ham gıdaya ulaşmakta zorluk yaşıyor. Boyumuzda genetik faktürde etkili tabii.
Kilomuz yeterli olsa da yine de bazı vitamin eksiklikleri görebiliyoruz çocuklarda. Bundan dolayı rutin senede bir kan tahlili, doktor kontrolü öneriyorum. Doktorun ise genel takibi boyu ve kilosu ile yediği besinler ile gerektiği noktada diyetisyenlerimizden de yardım alarak kontrollerimizi düzenli yaptığımız sürece vitamin eksikliğini de önemli oranda engelleyebiliriz.
Çocuk sağlığında büyümenin izlenmesi son derece önemli. Amacımız aman çok uzun olsun, aman kilolu olsun değil birbiri ile orantılı olsun dememiz gerekiyor. Boy ve kilo dedik ama baş çevresi de çok önemli. Baş çevresi ölçümü ve göğüs ölçümü de çocuk sağlığı ve gelişiminin takibinde önem arz ediyor.
Sosyal pediatri yani çocuk izlenimi son 20 yılda çok gelişti. Çünkü aşı ile ilgili faaliyetler ülkemizde çok iyi. Aşı nedeni ile çocuklar doktora muayene olduğunda mutlaka ölçümleri de hekim arkadaşlarım tarafından yapılıyor.
Bazı vitaminler yanlış pişirme ve yanlış tüketim ile de kaybolabiliyor. Bunlara da çok dikkat etmemiz gerekiyor. En yararlı dediğimiz gıdanın da zararları oluyor, en zararlı dediğimiz gıdanın da yaraları olabiliyor. Hepsinin dengeli olması gerekiyor. Bu yüzden dolayı doktor kontrollerini öneriyoruz. Bilinçli tüketim çok önemli.
HABER: ELİF HAYVALI
